PL
W artykule proponuję nową wersję transcendentalizmu, uwzględniającą współczesny stan nauki oraz filozofii. Idee tego transcendentalizmu prezentuję w toku dyskusji z P. Churchlandem, J.J.C. Smartem, K. Popperem, J. Searlem, S. Pinkerem, E. Husserlem, I. Kantem i J. Konorskim. Transcendentalizm winien uwzględnić całkiem inne warunki możliwości ludzkiej wiedzy, aniżeli warunki opisywane przez ortodoksyjne interpretacje transcendentalizmu Kanta i Husserla. Powinno się uwzględnić warunki chemiczne, biologiczne (neuronalne), psychologiczne, ekonomiczne i kulturowe. Myślące ja (ja tworzące wiedzę) może zaistnieć dzięki tym warunkom. Wszystkie one oddziałują na siebie wzajemnie (np. procesy biologiczne wpływają na procesy mentalne i na odwrót), lecz oddziałując na umysł są też te warunki przezeń formowane w działaniach zwrotnych.