Pietyzm XVII wieku jako protestancka forma Nowej Ewangelizacji

• Authors: Sławomir Pawłowski

Title variants

EN

Seventeenth Century Pietism as a Protestant Form of New Evangelization

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Czy w świecie protestanckim można odnaleźć odpowiednik katolickiej nowej ewangelizacji? Z pewnością tak. Jednym z nich - przy całej ich różnicy czasowej i teologicznej - jest zrodzony w XVII wieku pietyzm, ruch odnowy religijnej zainicjowany przez Filipa Jakuba Spenera (1635-1705), który swoje postulaty zawarł w dziele pt. Pia desideria (1675). Pietyzm kładł nacisk na ożywienie osobistej wiary, modlitwę, lekturę Pisma Świętego, zaangażowanie człowieka w przemianę struktur społeczno-gospodarczych, działalność misyjną oraz życic wspólnotowe. Czy istnieje z kolei – vice versa – katolicka forma pietyzmu? Odpowiedź nic jest prosta, ponieważ Kościół katolicki XXI wieku ma za sobą wielkie dzieło II Soboru Watykańskiego wraz z wezwaniem do apostolstwa świeckich, odnową biblijną, ożywieniem ruchów kościelnych. Idea parafii jako „wspólnoty wspólnot”, uwrażliwienie na potrzebę głoszenie kerygmatu, powstawanie grup modlitewno-formacyjnych, odnowa charyzmatyczna – w tym wszystkim można dostrzec realizację ideałów, które przyświecały pietystom. W pewnym sensie na miano pia desideria naszych czasów zasługuje adhortacja papieża Franciszka Evangelii gaudium.

EN

Can equivalents of the Catholic new evangelization be found in the Protestant world? They certainly can. One among them — with all their temporal and theological difference — is pietism, a religious renewal movement initiated by Philipp Jacob Spener (1635-1705), who included his postulates in the book titled Pia Desideria (1675). Pietism emphasized revival of personal faith, ardent prayer, reading the Holy Scriptures, human involvement in the transformation of socio-economic structures, missionary activity, and community life. Is there, alternatively, also a Catholic form of pietism? The answer is not straightforward, because the 21st century Catholic Church has behind it the great work of the Second Vatican Council with its call for lay apostolate, biblical renewal, and the revival of ecclesial movements. The idea of the parish as a “community of communities,” sensitizing the need to proclaim the kerygma, set up of prayer and formation groups, charismatic renewal — in all of this one can also see the implementation of the ideals that guided the pietists. In a sense, Pope Francis’ exhortation Evangelii Gaudium deserves to be called the pia desideria of our times.

Keywords

PL

adhortacja Evangelii gaudium; papież Franciszek; nowa ewangelizacja; Pia desideria; pietyzm; Filip Jakub Spener

EN

exhortation Evangelii Gaudium; pope Francis; new evangelization; Pia Desideria; pietism; Philipp Jacob Spener

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2018
• Volume: 65
• Issue: 7: Teologia ekumeniczna
• Pages: 119-127

Contributors

author

Sławomir Pawłowski

• Wydział Teologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Ewangelia w świecie – Orędzie XIII Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów do ludu Bożego http://nowaewangelizacja.org/strefa-ewangelizacji/dokumenty-o-nowej-ewangelizacji/ (dostęp 01. 03. 2018).
• Franciszek, papież: Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie, Kraków: Wydawnictwo „M” 2013.
• Kasper Walter: Nowa ewangelizacja – wyzwanie pastoralne, teologiczne i duchowe, w: Nowa ewangelizacja. Impulsy do ożywienia wiary, red. George Augustin, Ząbki: Apostolicum 2012, s. 19-37.
• Kongregacja Nauki Wiary: Iuvenescit Ecclesia, http://episkopat.pl/relacja-miedzy-darami-hierarchicznymi-a-charyzmatycznymi-list-kongregacji-nauki-wiary/ (dostęp 14.06.2016).
• Konieczny Mariusz, Pietyzm, w: Encyklopedia katolicka, t. 15, Lublin 2011, kol. 550-552.
• Maciuszko Janusz: Niezamierzony manifest pietyzmu [wprowadzenie do dzieła Spenera], w: Filip Jakub Spener, Pia desideria, Bielsko Biała: Wydawnictwo Augustana 2002, s. 7-21.
• Maino Paolo: Il posmoderno nella Chiesa? Il Rinovamento carismatico, Milano: San Paolo Edizioni 2004.
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna: Teologia dzisiaj. Perspektywy, zasady i kryteria, Kraków: Dehon Wydawnictwo Księży Sercanów 2012.
• Neumann Jacek: Dlaczego katecheza ewangelizacyjna?, w: Ewangelizować czy katechizować?, red. Stanisław Dziekoński, Warszawa: Verbinum 2002, s. 133-143.
• Nosowski Zbigniew: Nawrócenie kościelnych struktur, w: Lublin – Miasto zgody religijnej. Ekumenizm w historii, teologii, kulturze, red. Sławomir Pawłowski, Sławomir Jacek Żurek, Lublin: TN KUL 2017, s. 193-207.
• Pawłowski Adam: Kerygmat w nowej ewangelizacji, Poznań: Agape 2014.
• Selderhuis Herman J., Tradycja protestancka w Europie (od XVI do XIX wieku), w: Duchowość chrześcijańska. Zarys 2000 lat historii, od Wschodu do Zachodu, red. Gordon Mursell, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2004, s. 165-200.
• Spener Filip Jakub: Pia desideria, Bielsko Biała: Wydawnictwo Augustana 2002.
• Szlachetka Waldemar: (Nowa) ewangelizacja – obowiązek wszystkich czy przywilej wybranych, w: Polskie drogi nowej ewangelizacji, red. Kazimierz Święs, Dariusz Lipiec, Lublin: Wydawnictwo KUL 2014, s. 107-122.
• Zieliński Tadeusz J.: Protestantyzm ewangelikalny. Studium specyfiki religijnej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT 2013.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2018.65.7-9