O pozornym dziedziczeniu wierzytelności o naprawienie szkody majątkowej wynikającej ze śmierci przedsiębiorcy

• Authors: Borysiak Witold

Title variants

EN

About ostensible inheritance of debts to repair the property damage resulting from the death of an entrepreneur

DE

Die scheinbare Vererbung der Ansprüche auf Ersatzleistung des Vermögensschadens aufgrund des Todes des Unternehmers

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of the article is to discuss on the basis of German and Polish law the consequences of the death of a business owner, when their business activity is closely linked to their skills and abilities, and such business activity had to be, after the business owner.s death, terminated or limited by their heirs. The article discusses the problem whether the heirs of the business owner can claim compensation from the person who was responsible for the death of the business owner under the tort law. It describes mainly the issue whether and when such a tort-feasor caused damage to the business owner’s estate and whether and when a claim for compensation for such damage could pass to the owner’s heirs. This issue is discussed based of the facts and reasoning of the German Federal Supreme Court (BGH) judgment of 20 February 1962, VI ZR 65/61. A compari-son of the BGH ruling and the opinions expressed in the German doctrine about this issue with corresponding opinions expressed in the Polish doctrine indicates that under both German and Polish law, claims for compensation resulting from the death of a business owner connected with the inability of their heirs to im-plement economic plans previously assumed by the business owner are not subject to inheritance. In such cases, no legal position arises during the life of the business owner into which his heirs can be introduced by virtue of law. It could not be argued that a legal situation was created before the business owner’s death from which claims could arise for the heirs after the business owner.s death. Neither could the existence of any future right on the owner’s part be compounded. These claims in both legal systems only arise after the death of the business owner as a result of the activity of the heirs. Therefore, the solutions of Polish and Ger-man law in this regard can be considered similar.

Keywords

PL

prawo spadkowe; prawo zobowiązań; prawo deliktów; prawo porównawcze (Polska; Niemcy); prowadzenie działalności gospodarczej; roszczenia odszkodowawcze; dziedziczenie; sukcesja uniwersalna; sytuacja prawna; dziedziczenie sytuacji prawnych; ekspektatywa

EN

law of succession; law of obligations; tort law; comparative law (Poland; Germany); business ac-tivity; claims for damages; inheritance; general succession; legal position; inheritance of legal po-sitions; expectancy

• Publisher: Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej
• Journal: Rejent
• Year: 2024
• Issue: 4 (396)
• Pages: 27-43

Contributors

author

Borysiak Witold

• adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszaw-skiego oraz w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości; ORCID: 0000-0002-9106-5576

References

• W.Borysiak, Dziedziczenie. Konstrukcja prawna i ochrona, Warszawa 2013, s. 136; W.Borysiak, [w:] Komentarze Prawa Prywatnego, t. IVA, Kodeks cywilny. Komentarz. Spadki, Warszawa 2019, art. 922, nb. 314
• H.Brox, W.-D.Walker, Erbrecht, München 2018
• L.Claussen, Gesamtnachfolge und Teilnachfolge, Baden-Baden 1995
• J.Eichelberger, [w:] Beck-online Grosskommentar, red. B. Gsell, W. Krüger, S. Lorenz, Ch. Reymann, red. części A. Spickhoff (stan na 1.03.2024 r.), § 844, nb. 23.
• B.Gawlik, Procedura zawierania umowy na tle ogólnych przepisów prawa cywilnego (art. 66–72 k.c.), Kraków 1977
• J.Gwiazdomorski, Dziedziczność roszczenia z art. 446 § 3 k.c.?, „NP” 1972, nr 6
• J.Gwiadomorski, Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1968
• J.Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie (zaktualizowane przez A.Mączyńskiego), Warszawa 1990
• A.Kawałko, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. VI, Spadki (art. 922–1088), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2019
• T.Kipp, H.Coing, Erbrecht. Ein Lehrbuch, Tübingen 1990
• P.Księżak, Prawo spadkowe, Warszawa 2017
• J.Kuropatwiński, Ekspektatywa powstania wierzytelności w polskim prawie cywilnym, Bydgoszcz 2006
• K.W.Lange, Erbrecht, München 2017
• D.Leipold, [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 11, Erbrecht, §§ 1922–2385, §§ 27–35 BeurkG, red. S. Kessal-Wulf, München 2022, § 1922, nb. 83
• K.Muscheler, Universalsukzession und Vonselbsterwerb, Tübingen 2002
• M.Niedośpiał, Glosa do postanowienia SN z 28 kwietnia 1999 r., I CKU 105/98, „MoP” 2001, nr 6
• M.Niedośpiał, Glosa do wyroku SN z 7 listopada 2002 r., II CKN 1395/00, „NPN” 2005, nr 2
• A.Ohanowicz, Glosa do uchwały SN z 21 listopada 1956 r., 4 CO 16/56, „NP” 1957, nr 10
• D.Olzen, D.Looschelders, Erbrecht, Berlin-Boston 2017
• M.Pazdan, [w:] Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do art. 450-1088, red. K. Pietrzykowski, Warsza-wa 2021
• J.St.Piątowski, A.Kawałko, H.Witczak, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, red. B. Kordasiewicz, Warszawa 2015
• J.Pietrzykowski, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Warszawa 1972
• N.Preuß, [w:] Beck-online Grosskommentar, red. B. Gsell, W. Krüger, S. Lorenz, Ch. Reymann, red. części H. Müller-Engels (stan na 1.02.2024 r.), § 1922, nb. 215.2
• S.Rejman, Glosa do wyroku SN z 26 marca 1965 r., III CR 28/65, „NP” 1966, nr 5
• E.Skowrońska-Bocian, J.Wierciński, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. VI, Spadki, red. J. Gudow-ski, Warszawa 2017
• E.Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2022
• G.Spindler, [w:] Beck-online Grosskommentar, red. B. Gsell, W. Krüger, S. Lorenz, Ch. Reymann, red. części A. Spickhoff (stan na 1.12.2023 r.), § 823, nb. 104.
• L.Stecki, Odwołanie darowizny przez spadkobierców darczyńcy, „NP” 1973, nr 9
• A.Stein, [w:] Soergel Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch. Band 21. Erbrecht 1, §§ 1922–2063, red. J. Damrau, Stuttgart–Berlin–Köln–Mainz 2002
• S.Wójcik, Czy posiadanie jest dziedziczne? [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej K. Przybyłowskiego, red. W. Osuchowski, M. Sośniak, B. Walaszek, Kra-ków-Warszawa 1964
• S.Wójcik, Ochrona interesów jednostki w polskim prawie spadkowym w zakresie powołania do dziedziczenia, „ZNUJ. Prace Prawnicze” 1981, z. 98
• S.Wronkowska, Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005
• K.Zagrobelny, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023
• M.Zelek, [w:] Kodeks cywilny, t. III, Komentarz. Art. 627–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2022
• Ł.Żelechowski, [w:] Komentarze Prawa Prywatnego, t. IIIB, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowią-zania. Część szczegółowa, red. K. Osajda, Warszawa 2017