Dialog czy przepowiadanie? Działalność misyjna Kościoła w kontekście dialogu międzyreligijnego

• Authors: Kałuża Krystian

Title variants

EN

Dialogue or Preaching? Missionary Activity of the Church in the Context of Interreligious Dialogue

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest próba określenia relacji między działalnością misyjną Kościoła a dialogiem międzyreligijnym w świetle dokumentów Magisterium Ecclesiae oraz teologii katolickiej. Na początku omówiono pojęcie i cel misji oraz ukazano nowe spojrzenie na religie niechrześcijańskie, jakie przyniósł Sobór Watykański II. Ponieważ zgodnie z nauczaniem tegoż Soboru Kościół jest powszechnym sakramentem zbawienia (KK, nr 48), w kolejnym kroku ukazano relację między Kościołem a zbawieniem. W dwóch ostatnich punktach omówiono teologiczne podstawy dialogu międzyreligijnego oraz określono relację dialogu do przepowiadania. Autor dochodzi do wniosku, że nie ma sprzeczności między dialogiem a przepowiadaniem, zaś dokumenty kościelne sytuują dialog wewnątrz misji chrześcijańskiej. Dokumenty te podkreślają jednocześnie, że dialog ma wartość samą w sobie. Dialog i przepowiadanie, choć stykają się ze sobą i przecinają się nawzajem, nie są identyczne. W efekcie Kościół nie widzi sprzeczności między głoszeniem Jezusa Chrystusa a dialogiem międzyreligijnym i pragnie, aby „oba te elementy zachowały swą ścisłą więź i zarazem swą odrębność” (RM, nr 55).

EN

The article attempts to define the relationship between the Church’s missionary activity and interreligious dialogue in the light of the documents of the Magisterium Ecclesiae and Catholic theology. At the beginning it discusses the concept and purpose of mission and shows the new perspective on non-Christian religions brought by the Second Vatican Council. According to the Council’s teaching, the Church is the universal sacrament of salvation (LG 48), then the relationship between the Church and salvation is shown. The last two sections discuss the theological basis of interreligious dialogue and define the relationship of dialogue to preaching. The author concludes that there is no contradiction between dialogue and preaching, and that Church documents situate dialogue within Christian mission. At the same time these documents emphasise that dialogue has a value in itself. Although dialogue and preaching meet and intersect each other, they are not identical. As a result the Church does not see a contradiction between the proclamation of Jesus Christ and interreligious dialogue and wishes that “the two retain their close relationship and at the same time their distinctiveness” (RMis, no. 55).

Keywords

PL

religie niechrześcijańskie; dialog międzyreligijny; misje; przepowiadanie; Kościół; zbawieni

EN

non-Christian religions; interreligious dialogue; missions; preaching; Church; salvation

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 132-157

Dates

published

2023-06-30

Contributors

author

Kałuża Krystian

References

• Bosch D.J., 2010, Oblicza misji chrześcijańskiej. Zmiany paradygmatu w teologii misji chrześcijańskiej, tłum. Merecz R. i in., Credo, Katowice.
• Congar Y., 1937, Chrétiens désunis. Principes d’un „oecuménisme catholique”, Éditions du Cerf, Paris.
• Damasceński J., 1969, Wykład wiary prawdziwej, tłum. Wojkowski B., PAX, Warszawa.
• Franciszek, 2013, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium [on-line], https://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20131124_evangelii-gaudium.html [dostęp: 10.04.2023].
• Gregorio XV, Inscrutabili Divinae, https://www.lacabalesta.it/bibliotecaDocumentiPapali/GregorioXV/InscrutabiliDivinae.html [dostęp: 28.03.2023].
• Jan Paweł II, 1986, To, co powinno stać się kontynuacją spotkania w Asyżu, L’Osservatore Romano, wyd. pol., nr 11-12, s. 15.
• Jan Paweł II, 1990, Encyklika Redemptoris missio [on-line], https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_07121990_redemptoris-missio.html [dostęp: 11.04.2023].
• Kałuża K., 2011a, Jeden Pośrednik i wiele pośrednictw. Teologia religii wobec zbawczych roszczeń religii pozachrześcijańskich, Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii, t. 58, nr 3, s. 117-149.
• Kałuża K., 2011b, Ein Mittler und viele Vermittlungen. Die Bedeutung des Religionsbegriffs für die christliche Theologie der Religionen, Peter Lang, Frankfurt am Main.
• Kałuża K., 2022, Dialog międzyreligijny a misyjna działalność Kościoła. 400 lat „Sacra Congregatio de Propaganda Fide”, w: Górecki P. i Pyka J. (red.), Patrimonium Ecclesiae Christi tradere. Księga Pamiątkowa dedykowana księdzu biskupowi Janowi Kopcowi z okazji 75-lecia urodzin, 50-lecia prezbiteratu, 30-lecia sakry biskupiej i 40-lecia pracy naukowej, t. 2, Gratulantes, RWWTUO, Opole, s. 181-198.
• Kasper W., 2011, Katholische Kirche. Wesen – Wirklichkeit – Sendung, Herder, Freiburg in Breisgau.
• Kasprzak S., 2000, Misyjność Kościoła powszechnego w aspekcie historycznym i prawnym – definicja misji „ad gentes”, Roczniki Nauk Prawnych, t. 10, nr 2, s. 171-203.
• Kodeks prawa kanonicznego, 1984, Pallottinum, Poznań.
• Kongregacja Nauki Wiary, 2000, Deklaracja „Dominus Iesus”, w: Rusecki M. (red.), Wokół deklaracji „Dominus Iesus”, TN KUL, Lublin, s. 7-33.
• Kowalak W., 2016, Pojęcie misji przed Soborem Watykańskim II, Nurt SVD, t. 140, nr 2, s. 8-25.
• Kubacki Z., 2018, Wprowadzenie do teologii religii, WAM, Warszawa.
• Ledwoń I.S. i Szram M. (red.), 2012, Wczesne chrześcijaństwo a religie, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Ledwoń I.S., 2007, Pluralistyczna teologia religii, w: Dziewulski G. (red.), Teologia religii. Chrześcijański punkt widzenia, Wydawnictwo Księży Sercanów, Łódź-Kraków, s. 35-54.
• Ledwoń I.S., 2009, Katolickie podstawy dialogu międzyreligijnego, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Ledwoń I.S., 2012, Modlitwa międzyreligijna w perspektywie dialogu doświadczenia religijnego, Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii, t. 59, nr 4, s. 143-161.
• Ledwoń I.S., 2015, Magisterialne podstawy teologii religii, w: Ledwoń I.S. i Królikowski P. (red.), Urząd nauczycielski Kościoła a religie, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 19-32.
• Ledwoń I.S., 2019, Cel misyjnej działalności Kościoła w świetle współczesnej teologii religii, Sympozjum, r. 23, nr 2(37), s. 77-91.
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna, 1996, Chrześcijaństwo i religie, w: Królikowski J. (red.), Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969-1996, Wydawnictwo Księży Sercanów, Kraków, s. 393-434.
• Müller K., 1989, Teologia misji. Wprowadzenie, tłum. Kowalak W. i Wodecki B., Verbinum Warszawa.
• Paluch M., 2012, Dlaczego Tomasz, Instytut Tomistyczny, Warszawa.
• Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego oraz Kongregacja Ewangelizacji Ludów, 1993, Dialog i przepowiadanie (1991), tłum. Pawlik J.J., Nurt SVD, t. 27, nr 3, s. 75-106.
• Paweł VI, 1964, Encyklika Ecclesiam suam [on-line], https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/ecclesiam_suam_06081964.html [dostęp: 12.04.2023].
• Paweł VI, 1975, Adhortacja Evangelii nuntiandi [on-line], https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/adhortacje/evangelii_nuntiandi.html [dostęp: 12.04.2023].
• Schmidt-Leukel P., 1999, Grundkurs Fundamentaltheologie. Eine Einfüh rung in die Grundfragen des christlichen Glaubens, Don Bosco Verlag, München.
• Schmidt-Leukel P., 2005, Gott ohne Grenzen. Eine christliche und pluralis tische Theologie der Religionen, Gütersloher Verlagshaus, Gütersloh.
• Sekretariat dla Niechrześcijan, 1970, Sugestie do dialogu między religiami, w: Wiara katolicka w dialogu, PAX, Warszawa, s. 159-198.
• Sekretariat dla Niechrześcijan, 1990, Postawa Kościoła wobec wyznawców innych religii: refleksje i orientacje na temat dialogu i misji, w: Chrostowski W. i Rubinkiewicz R., Żydzi i judaizm w dokumentach i nauczaniu Jana Pawła II (1965-1989), ATK, Warszawa, s. 45-59.
• Sesboüé B., 2007, Poza Kościołem nie ma zbawienia. Historia formuły i problemy interpretacyjne, tłum. Kuryś A., W drodze, Poznań.
• Sesboüé B., 2012, Ewangelia i Tradycja, tłum. Kuryś A., W drodze, Poznań.
• Skowronek, 1979, Zbawienie w Kościele i przez Kościół, Materiały Problemowe, t. 3, s. 48-55.
• Sobór Watykański II, 2002, Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 333-337.
• Sobór Watykański II, 2002, Deklaracja o wolności religijnej, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 410-421.
• Sobór Watykański II, 2002, Dekret o misyjnej działalności Kościoła, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 433-471.
• Sobór Watykański II, 2002, Konstytucja dogmatyczna o Kościele, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 104-166.
• Sobór Watykański II, 2002, Konstytucja duszpasterska o Kościele, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 526-606.
• Sobór Watykański II, 2002, Konstytucja o liturgii świętej, w: Przybył M. (red.), Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 48-78.
• Urban J., 1999, Dialog międzyreligijny w posoborowych dokumentach Kościoła, RWWTUO, Opole.
• Waldenfels H., 1993, O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele dzisiaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych, tłum. Paciorek A., Księgarnia św. Jacka, Katowice.
• Waldenfels H., 1995, Fenomen chrześcijaństwa wśród religii świata, tłum. Marzęcki J., Verbinum, Warszawa.

Identifiers

ISSN

1233-9717