Kobiecość w paleolicie – analiza i interpretacja figurek „Wenus” z obszaru Europy Środkowej

• Authors: Maciej Grzelczyk

Title variants

EN

Femininity in the Paleolithic - analysis and interpretation of the figures “Venus” from the region of Central Europe

Abstracts

PL

Fascynacja kobietami trwa od dawna. Ich ciało oraz gesty były, są i zapewne nadal będą inspiracją dla twórczości niezliczonych artystów. Podziw ten rozpoczął się kilkadziesiąt tysięcy lat temu w paleolitycznej Europie, kiedy to nasi przodkowie zaczęli tworzyć z różnych materiałów, małe fi gurki przedstawiające kobiety, tzw. „Wenus”. Często o nieproporcjonalnych kształtach i ponadnormatywnych, trzeciorzędowych cechach płciowych, było to jednak uwarunkowane stylem, a zarazem kulturą paleolitu, w której powstawały. Możemy zaobserwować zmiany zachodzące w sposobie ukazywania kobiet, od realistycznych przedstawień do praktycznie samych konturów kobiecego ciała, z ewidentnym wyszczególnieniem pośladków. Napisano wiele prac traktujących o przeznaczeniu tego typu fi gurek, a temat ten budzi burzliwe dyskusje na międzynarodowej arenie naukowej. Niektórzy z badaczy dopatrują się w nich poświadczenia hipotez na istnienie matriarchatu w najdawniejszych społeczeństwach Starego Kontynentu, inni z kolei skłaniają się ku twierdzeniu, że spełniały funkcje totemów gwałtów lub swego rodzaju „sex toys”, mających na celu wywoływać uczucie podniecenia u mężczyzn. Najtrafniejsza w moim odczuciu wydaje się być teoria, która opiera swe założenia na przekonaniu, iż fi gurki te były tworzone w celach kultowych, związanych z płodnością. Przedstawienie analizy oraz koncepcji na temat wybranych postaci „Wenus” z Europy Środkowej, daje możliwość ukazania ewolucji postrzegania kobiecości w okresie paleolitu.

EN

The Venus Figurines for many years have fascinated scientists. The Venus from Willendorf is a symbol of pop culture, her depiction we can found on clothing, in feminist organization logo’s or New Age organizations. Any museum where is exhibition with Venuses att racts lots of tourists. Certainly, The Venus Figurines are one of the greatest monuments of European culture and all humanity. However, we still do not know why they were created. We know many theories on Venuses, but establishment which is a true is very diffi cult. Some claim that Venuses were “sex toys”, totems of rape or symbol of fertility but we still don’t know why prehistoric artist carved a small women fi gurines.

Keywords

PL

paleolit; sztuka mobilna; fi gurki kobiece; kobiecość; „Wenus”

EN

paleolithic; mobile art; female fi gurines; femininity; “Venus

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2013
• Issue: 3

Dates

published

2013

Contributors

author

Maciej Grzelczyk

Identifiers

ISSN

2084-1426