(Nie)zależność imion zakonnych od chrzestnych na przykładzie imion karmelitów bosych

• Authors: Zmuda Ewa

Title variants

EN

The (in)dependency between religious and baptism names

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu, wpisującego się w nurt badań onomastyki religijnej, było zbadanie, czy w zakonie karmelitów bosych istnieje zależność między imieniem zakonnym a imieniem chrzestnym. Jako materiał do badań wybrano imiona karmelitów bosych prowincji polskiej (podstawę opracowania stanowił kompletny spis imion zakonników od początku powstania zakonu do końca XX w.). W artykule przybliżona została kwestia dotycząca praktyki zmiany imienia w opisywanym zakonie na tle innych zgromadzeń oraz przeanalizowano imiona zakonne w zestawieniu z imionami chrzestnymi zakonników. Ujęcie diachroniczne pozwoliło pokazać przemiany w zakresie zależności imion zakonnych od chrzestnych w ciągu wieków oraz wskazać czynniki, które na to wpływały.

EN

This article is part of the current research on the Polish religious names. It includes the analysis of all religious names of Discalced Carmelites of the Polish province (more than a thousand names) for their dependence or independence from the baptismal names. Wide time frame (from the beginning 17th to the end of the 20th century) allows to present the results of analyses taking into account the diachronic conclusions, as well as effect of the events from the history of the Church on the names discussed in the paper.

Keywords

PL

onomastyka; antroponimia; antroponimia religijna; imiona zakonne; zmiana imienia

EN

onomastics; anthroponymy; religious anthroponymy; religious names; change of name

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2017
• Issue: 31
• Pages: 191–204

Dates

published

2017

Contributors

author

Zmuda Ewa

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków

References

• Borek H. 1978: Socjolingwistyczne aspekty imiennictwa, Onomastica XXIII, 163–175.
• Borkowska M. 1996: Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, Warszawa: PIW.
• Bystroń J.S. 1938: Księga imion w Polsce używanych, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”.
• Citko L. 1999: Imiona mnichów Ławry Supraskiej, [w:] Abramowicz Z., Dacewicz L. (red.), Nazewnictwo na pograniczach etniczno-językowych, Białystok, 75–80 (Studia Slawistyczne 1).
• Citko L. 2000: Imiona zakonne oo. Bazylianów z Supraśla (XVII w.), [w:] Abramowicz Z., Dacewicz L. (red.), Nazwy własne na pograniczach kulturowych. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Onomastycznej, Białystok–Białowieża, 12–13 VI 2000, Białystok: IFWUB, Libra 57–61.
• Czaplicka-Jedlikowska M. 2008: Preferowane wartości w wyborze imienia zakonnego w Zgromadzeniu Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w prowincji poznańskiej, [w:] Laskowska E., Benenowska I., Jaracz M. (red.), Język, społeczeństwo, wartości, Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 97–115 (Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego XVIII).
• Derwich M. 1995: Monastycyzm w kulturze Polski średniowiecznej. Uwagi problemowe, [w:] Pobóg-Lenartowicz A., Derwich M. (red.), Klasztor w kulturze średniowiecznej Polski. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w Dąbrowie Niemodlińskiej w dniach 4–6 XI 1993 przez Instytut Historii WSP w Opolu i Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża, 17–27.
• Malec M. 2001: Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków: DWN.
• Malec M. 2004: Nazwy osobowe — ich rodzaje, pochodzenie i funkcje, [w:] Mrózek R. (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 47–63.
• Malec M. 2005: Imiona, [w:] Rzetelska-Feleszko E. (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 97–118.
• Malec M. 2015: Kulturowe przyczyny zmian w polskim imiennictwie osobowym (w ujęciu diachronicznym), Onomastica LIX, 123–136.
• Mrózek 2005: Onomastyka konfrontatywna w kontekście teoretyczno-terminologicznym, Onomastica L, 85–97.
• Pelliccia G., Rocca G. (red.), 1980: Dizionario degli istituti di perfezione, Roma: Edizioni Paoline.
• Rutkiewicz M. 2002: Imiona zakonne serafitek z prowincji poznańskiej, Acta Onomastica XLIII, Praha, 58–75.
• Sochacka S. 2001: Uwarunkowania kulturowo-religijne nadawania imion w zgromadzeniach zakonnych (na przykładzie Śląska), Studia Śląskie LX, 113–128.
• Sochacka S. 2003: Imiennictwo żeńskich zgromadzeń zakonnych, [w:] Biolik M. (red.), Metodologia badań onomastycznych, Olsztyn: Towarzystwo Naukowe, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 245–254.
• Szewczyk Ł.M. 2000a: Kultowe i kulturowe znaczenie imiennictwa wybranych polskich zakonów żeńskich. Na przykładzie imion sióstr franciszkanek, [w:] Woźniak E. (red.), Inspiracje chrześcijańskie w kulturze Europy. Materiały z konferencji 11–14 maja 1999 r., cz. 1, Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 429–443.
• Szewczyk Ł.M. 2000b: Imiona sióstr klarysek od wieczystej adoracji (problem motywacji), [w:] Krško J., Majtan M. (red.), Vlastné mená v jazyku a spoločnosti. 14. slovenska onomasticka konferencia, Bratislava–Banskó Bystrica: UMB, 177–188.
• Wieczorek E. 2010: Imiona sióstr karmelitanek Dzieciątka Jezus z drugiej połowy XX wieku, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica V, 80, 277–289.
• Wieczorek E. 2011: Męskie imiona zakonne jako specyficzna warstwa antroponimii polskiej, [w:] Fijałkowska-Janiak I. i in. (red.), Zbliżenie. Literatura — kultura — język — translatoryka, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 204–212.
• Wolnicz-Pawłowska E., Borkowska M. 2000: Z dziejów imiennictwa ormiańskiego w Polsce. Imiona ormiańskich benedyktynek we Lwowie, [w:] Wolnicz-Pawłowska E., Szulowska W. (red.), Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 281–289.
• Zieliński J., Wywiad przeprowadzony 18 czerwca 2016 r.
• Zmuda E. 2012: Nominacje istot duchowych w pismach wybranych mistyków. Studium teolingwistyczne, Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
• Zmuda E. 2015a: Imię zakonne znakiem religijności i tożsamości, [w:] Cyran G., Skorupska-Raczyńska E. (red.), Język tożsamości, Gorzów Wielkopolski: PWSZ, 209–222.
• Zmuda E. 2015b: Maria jako imię zakonne, Onomastica LIX, 137–151.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.31.12