Tsunami – zagrożenie ekologiczne bezpieczeństwa powszechnego

• Authors: Urbanek Andrzej

Title variants

EN

Tsunami – an ecological threat of the public safety

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Bezpieczeństwo powszechne zaliczane jest obecnie do kluczowych dziedzin bezpieczeństwa narodowego. Jego głównym celem staje się ochrona ludności przed skutkami różnego rodzaju zagrożeń, które mogą się pojawić na terytorium Polski, ale także poza jej granicami. Do tego typu zagrożeń można zaliczyć niewątpliwie fale tsunami, które są najczęściej następstwem trzęsień ziemi czy wybuchów podwodnych wulkanów. Autor w artykule podjął się próby analizy omawianego zjawiska z perspektywy bezpieczeństwa powszechnego.

EN

Public safety is included in the key areas of national security. The main objective is to protect the population against the effects of the various risks that may threaten Polish territory, but also territory outside Polish borders. In these type of threats we can undoubtedly include tsunami waves, which are often the consequence of earthquakes and eruptions of underwater volcanoes. In the article, the author attempts to analyze this phenomenon from the perspective of public safety.

Keywords

PL

bezpieczeństwo powszechne; bezpieczeństwo ekologiczne; zagrożenia naturalne; tsunami

EN

public safety; ecological safety; natural threats; tsunami

• Publisher: Uniwersytet Pomorski w Słupsku
• Journal: Studia nad Bezpieczeństwem
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 17–32

Dates

published

2017-05-21

Contributors

author

Urbanek Andrzej

• Akademia Pomorska w Słupsku

References

• 1. Zob.: Bezpieczeństwo wewnętrzne RP w ujęciu systemowym i zadań administracji publicznej, red. B. Wiśniewski, S. Zalewski, Bielsko-Biała 2006, s. 32‒33.
• 2. W. Kitler, Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, Warszawa 2011, s. 56.
• 3. Projekt ustawy o bezpieczeństwie obywateli z 2006 r., dostępny na stronie: http://orka.sejm. gov.pl/proc. nsf/projekty/805_p.htm (dostęp: 20.01.2017).
• 4. Projekt ustawy o ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej z 2016 r., dostępny na stronie: www. ock.gov.pl/prawo/projekty_aktow_prawnych (dostęp 20.01.2017).
• 5. Por.: Niemilitarne zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, red. S. Kowalkowski, Warszawa 2011.
• 6. E. Nowak, M. Nowak, Zarys teorii bezpieczeństwa narodowego, Warszawa 2011, s. 127‒128.
• 7. Por. P. Łuczyński, Problem tsunamitów. Dlaczego tak mało jest kopalnych osadów tsunami?, „Przegląd Geologiczny” 2012, t. 60, nr 11, s. 598–604.
• 8. http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3989752/tsunami.html (dostęp: 20.05.2014).
• 9. M. Grad, Fale tsunami, Katedra Meteorologii i Oceanografii Nautycznej WM WSM w Gdyni, http://ocean.am.gdynia.pl/student/oceano1/falo/fal_tsun.html (dostęp: 20.05.2014).
• 10. M. Graniczny, W. Mizerski, Katastrofy przyrodnicze, Warszawa 2009, s. 80.
• 11. Tamże, s. 79.
• 12. M. Grad, Fale tsunami…
• 13. W. Szczuciński, Potencjalne skutki geologiczne i środowiskowe tsunami na wybrzeżu Bałtyku, [w:] Holoceńskie przemiany wybrzeży i wód południowego Bałtyku – przyczyny, uwarunkowania i skutki, red. K. Rotnicki, J. Jasiewicz, M. Woszczyk, Poznań‒Bydgoszcz 2008, s. 121–127.
• 14. Opracowano na podstawie danych z NOAA's National Weather Service. www. tsunami.gov/ (dostęp: 20.05.2014).
• 15. J-F. La Pérouse, A Voyage Around the World, t. 1, London 1799, s. 364–416. Zob.: E.W. Eickelberg, Lituya Bay, Gulf of Alaska, “U.S. Coast and Geodetic Survey FIELD ENGINEERS BULLETIN” No. 10, December 1936, dostępny na stronie: NOAA, http://www.history.noaa. gov/stories_tales/lituya.html (dostęp: 20.05.2014).
• 16. http://en.wikipedia.org/wiki/Lituya_Bay (dostęp: 20.05.2014).
• 17. Szerzej o mechanizmie powstania największej zanotowanej fali tsunami: G. Pararas-Carayannis, Mega-Tsunami 9 lipca 1958 roku w Lituya Bay, Alaska, Analiza mechanizmu, www.drgeorgepc. com /Tsuna-mi1958LituyaB.html (dostęp: 20.05.2014).
• 18. Zob.: Tsunami w Polsce, za: www.ekologia.pl (dostęp: 15.04.2015).
• 19. M. Graniczny, W. Mizerski, Katastrofy przyrodnicze…., s. 86.
• 20. Podaję za: Badania: przez Bałtyk przeszło tsunami – przekazy kronikarzy potwierdzają się, PAP – Nauka w Polsce, http://naukawpolsce.pap.pl/ (dostęp: 15.04.2015).
• 21. Za: Sejsmiczny Bałtyk, http://szkolnictwo.pl/ (dostęp: 15.04.2015).
• 22. Za: Tsunami w Polsce, www.ekologia.pl (dostęp: 15.04.2015).
• 23. Za: www.ndbc.noaa.gov/dart/dart.shtml (dostęp: 15.04.2015).
• 24. Zob.: http://itic.ioc-unesco.org/index.php (dostęp: 15.04.2015).

Identifiers

ISSN

2543–7321