Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie z grudnia 1945 roku. Próba wdrożenia bezdziennikowego systemu pracy kancelaryjnej

• Authors: Adam Grzegorz Dąbrowski

Title variants

EN

Office regulations of the Ministry of Agriculture and Agricultural Reforms in Warsaw from December 1945. An attempt to implement a journal-free system of office work

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych utworzone zostało na mocy ustawy Krajowej Rady Narodowej z dnia 31 grudnia 1944 r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres kompetencji merytorycznych wywodził się jeszcze z okresu dwudziestolecia międzywojennego – był to więc całokształt zagadnień, dotyczących rolnictwa w Polsce, hodowli, oświaty rolniczej na szczeblu niższym i średnim, doświadczalnictwa rolniczego, weterynarii, melioracji, regulacji i utrzymania rzek i kanałów, przemysłu rolnego oraz zarząd nieruchomości ziemskich. Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych zniesione zostało na mocy zapisów ustawy z dnia 26 maja 1951 r. o organizacji władz naczelnych w dziedzinie rolnictwa. W początkowym okresie kancelaria Ministerstwa funkcjonowała oczywiście również w oparciu o ogólne regulacje, obowiązujące w pracy biurowej Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, jednak już z dniem 1 grudnia 1945 r. weszły w Ministerstwie w życie własne przepisy biurowe. Kancelaria ogólna Ministerstwa nie prowadziła żadnych pomocy ewidencyjnych, rozdzielała tylko wpływającą do urzędu korespondencję do poszczególnych departamentów i samodzielnych biur, według ich kompetencji merytorycznych. W departamentach i pozostałych samodzielnych komórkach następowała rejestracja w pomocy ewidencyjnej, nazwanej rejestrem (który pełnił rolę tradycyjnego dziennika podawczego), prowadzonej wspólnie dla wszystkich wydziałów danego departamentu. Dopiero w tych wydziałach następowała właściwa rejestracja w spisie spraw wydziału i nadanie oznaczenia symbolem wynikającym z rzeczowego strukturalnego wykazu akt danej komórki. W efekcie więc już od 1945 r. kancelaria Ministerstwa opierała swoje funkcjonowanie na nowoczesnym systemie rejestracji spraw nie w dzienniku podawczym (ten był wprawdzie stosowany, ale tylko to wstępnego ewidencjonowania korespondencji), a w oparciu o rzeczowy wykaz akt.

EN

The Ministry of Agriculture and Agricultural Reforms was established by the Act of the State National Council of December 31, 1944 on the establishment of the Provisional Government of the Republic of Poland. The scope of its competences dates back to the interwar period – so it was the entirety of issues related to agriculture in Poland, breeding, agricultural education at the lower and middle level, agricultural experimentation, veterinary, melioration, regulation and maintenance of rivers and canals, agricultural industry and real estate management. The Ministry of Agriculture and Agricultural Reforms was abolished under the provisions of the Act of May 26, 1951 on the organization of supreme authorities in the field of agriculture. In the initial period, the Ministry's office, of course, also operated on the basis of general regulations applicable to the office work of the Polish Committee of National Liberation, but already on December 1, 1945 separate office regulations entered into force in the Ministry. The general office of the Ministry did not provide any record aids, it only distributed the correspondence received by the office to individual departments and independent offices, according to their competences. In the departments and other independent units, registration was carried out in a record-keeping aid, called the register (which served as a traditional correspondence journal), kept jointly for all departments of a given department. It was only in these departments that the proper registration in the list of the department's affairs took place and the designation was given with a symbol resulting from the substantive structural records scheme of a given unit. As a result, since 1945 the Ministry's office based its operation on a modern system of registration of cases not in the correspondence journal (this was indeed used, but only for initial recording of correspondence), but on the basis of a substantive records scheme.

Keywords

PL

Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1945–1948; kancelaria Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1945–1948; kancelaria urzędów centralnych w Polsce 1945–1948; kancelaria w Polsce 1945–1948; biurowość w Polsce 1945–1948

EN

Ministry of Agriculture and Agricultural Reforms in Warsaw; chancery of the Ministry of Agriculture and Agricultural Reforms in Warsaw; chanceries of central offices in Poland; chancery in Poland; office management in Poland

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Year: 2020
• Issue: 11(13)
• Pages: 73-96

Contributors

author

Adam Grzegorz Dąbrowski

• Archiwum Akt Nowych w Warszawie

References

• Barszcz, Anna. Prezydium Rady Ministrów i Urząd Rady Ministrów jako twórcy państwowego zasobu archiwalnego (1945–1996). Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2014.
• Brzoza, Czesław. Reforma rolna w województwie krakowskim, 1945–1948. Prace Komisji Historycznej, nr 51. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.
• Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Kancelaria Ministerstwa Skarbu w Warszawie w latach 1944–1950”. Archiwa – Kancelarie – Zbiory, nr 9(11) (2018): 149–78. https://doi.org/10.12775/AKZ.2018.008.
• Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Administracji Publicznej z lat 1945–1950”. Teki Archiwalne. Seria Nowa 7(29) (2003): 63–74.
• Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Ziem Odzyskanych z lat 1945–1949”. Archeion 117 (2016): 387–405.
• Degen, Robert. „O usprawnienie kancelarii Ministerstwa Administracji Publicznej. Projekt Mariana Cieszyńskiego z grudnia 1947 roku”. Krakowski Rocznik Archiwalny 11 (2005): 203–15.
• Degen, Robert. „Sposoby usprawniania pracy biurowej w polskich urzędach w latach 1945–1950”. W Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t.1, zredagowali Artur Górak, Ireneusz Łuć, i Dariusz Magier, 537–551. Radzyń Podlaski: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych : Radzyńskie Towarzystwo Naukowe (Libra), 2008.
• Filipczak, Teresa. Kancelaria Sejmu i Rady Państwa oraz archiwum w latach [1944] 1952–1989. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. Departament Organizacji i Udostępniania. Wydział Popularyzacji i Wydawnictw, 2015.
• Iwaniak, Stefan. Reforma rolna w województwie kieleckim w latach 1944–1945. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1975.
• Klonowska, Weronika. „Próby usprawnienia kancelarii (biurowości) urzędów administracji centralnej w latach 1945–1952.” Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia 8 (1973): 189–204.
• Kozaczka, Marian. „Reforma rolna w ordynacji przeworskiej w latach 1944–1945”. Rocznik Przemyski 4 (1999): 117–26.
• Kozaczka, Marian. „Reforma rolna w ordynacji zamojskiej 1944-1945”. Prace Historyczno-Archiwalne 9 (2000): 173–85.
• Kozaczka, Marian. „Reforma rolna w ordynacji kozłowieckiej 1944-1945”. Rocznik Historyczno-Archiwalny 15 (2001): 95–107.
• Krupska, Zofia. „Zarządzanie dokumentacją aktową w naczelnych organach bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w latach 1944–1990”. W W kręgu „teczek”. Z badań nad zasobem i funkcjami archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, zredagowane przez Jerzy Bednarek i Paweł Perzyna, 115–28. Łódź: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu; Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2007.
• Kubisiak, Krzysztof. „Reforma rolna w województwie łódzkim”. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 6 (2004): 239–50.
• Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1918–1939. Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
• Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1945–1951. Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
• Pękul, Grzegorz. „Reforma rolna w gminie Łochów”. Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego 29 (2013): 113–28.
• Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego w Lublinie 1944 [1945–1953]. Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
• Słabek, Henryk. Dzieje polskiej reformy rolnej 1944–1948. Biblioteka Wiedzy Historycznej. Historia Polski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
• Słabek, Henryk. Polityka agrarna PPR: geneza, realizacja, konsekwencje. 2. wyd. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
• Słabek, Henryk. Przebudowa ustroju rolnego w Wielkopolsce i na Pomorzu 1945–1948. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1968.
• Stasiak, Piotr. „Reforma rolna w powiecie kutnowskim. Część 1: rok 1945”. Kutnowskie Zeszyty Regionalne 13 (2009): 89–114.
• Stasiak, Piotr. „Reforma rolna w powiecie kutnowskim. Część 2: spółdzielnie produkcyjne do 1952r.,Kutnowskie Zeszyty Regionalne 14 (2010): 147–202.
• „Ustawa z dnia 11 sierpnia 1923 r. o zakresie działania Ministra Reform Rolnych i organizacji urzędów i komisji ziemskich.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 90, poz. 706 (1923).
• „Ustawa z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 1, poz. 1 (1944).
• „Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 4, poz. 17 (1944).
• „Ustawa z dnia 31 grudnia 1944r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 19, poz. 99 (1944).
• „Ustawa z dnia 26 maja 1951 r. o organizacji władz naczelnych w dziedzinie rolnictwa.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 30, poz. 236 (1951).
• Wielgosz, Anna. „Reforma rolna w powiecie łukowskim 1944–1946”. Roczniki Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji w Łukowie 4 (2008): 409–431.

Identifiers

DOI

AKZ.2020.003