Społeczne zagrożenia podmiotowości w warunkach zmian

• Authors: Galas Barbara
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ruch społeczny "Solidarność" przyniósł zmiany w Europie Środkowo-Wschodniej, zmienił i otworzył świadomość społeczną ludzi, burząc stare stereotypy dotyczące ładu społecznego. Gwałtowność zachodzących zmian niosła za sobą chaos i destabilizację tego ładu, a w efekcie doprowadziła do załamania dotychczasowych reguł i zasad życia społecznego. Jednocześnie demontaż starych struktur i pojawienie się gospodarki wolnorynkowej sprzyjały pragmatyzacji świadomości Polaków. Poczuciu chaosu w sytuacji, gdy mieszały się elementy starego i nowego ładu społecznego, towarzyszyło zarazem poczucie głębokiego kryzysu normatywności i erozji więzi społecznej. Stan taki nazywamy anomią. W tych warunkach doszło do rozchwiania systemu wartości i pojawiło się u jednostek poczucie zagubienia, zagrożenia, bezradności, a także wyobcowania i braku zaufania do innych ludzi. W dłuższym okresie czasu może to prowadzić do załamania podstaw tożsamości i podmiotowości, bowiem jednostki nie radzą sobie z pogłębiającym się kryzysem normatywności i narastającą nieufnością w przestrzeni społecznej. Przestrzeń tą cechuje anomijny pragmatyzm. Anomijny pragmatyzm to taka przestrzeń, która stwarza bardzo specyficzne warunki dla socjalizacji i rozwoju, a także niesie określone zagrożenia rozwojowe, zwłaszacza dla tożsamości i podmiotowości człowieka.

Keywords

PL

ład spoleczny; gwałtowna zmiana; anomia; podmiotowość

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 154-166

Dates

published

2015

Contributors

author

Galas Barbara

References

• Adamski W. (1980), Młodzież w społeczeństwie. Konfrontacje polsko-amerykańskie, WSiP, Warszawa.
• Castells M. (2013), Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, PWN, Warszawa.
• Durkheim E. (1960), Le Suicide. Paris; Samobójstwo. Warszawa, 2008 (wyd. polskie).
• Galas B. (2013), Anomia. Lęk, Pragmatyzm vs Patriotyzm. Młoda generacja wobec zmian, UKSW, Warszawa.
• Grzelak J. (1991), Orientacje społeczne a percepcja innych ludzi, w: Złudzenia, które pozwalają żyć, red. M. Kofta, T. Szustrowa, PWN, Warszawa.
• Hejnicka-Bezwińska T. (1991), Orientacje życiowe młodzieży, WSP, Bydgoszcz.
• Janowski A. (1977), Aspiracje młodzieży szkół średnich, PWN, Warszawa.
• Kłoskowska A. (1996), Kultury narodowe u korzeni, PWN, Warszawa.
• Kohn M., Schooler C. (1986), Praca a osobowość, PWN, Warszawa.
• Mariański J. (1995), Młodzież. Między tradycją a ponowoczesnością, KUL, Lublin.
• Marody M. (1987), Antynomie zbiorowej podświadomości, "Studia Socjologiczne", 2.
• Marody M. (2002), Trzy Polski - instytucjonalny kontekst strategii dostosowawczych, w: Wymiary życia spolecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku. Scholar, Warszawa.
• Merton R.K. (1982), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, PWN, Warszawa.
• Nowak S. (1984), Społeczeństwo polskie czasu kryzysu, IS UW, Warszawa.
• Pańków W. (2010), Dylematy i pułapki legitymizacji porządku społecznego PRL i III Rzeczypospolitej, w: Legitymizacja w Polsce. Nieustający kryzys w zmieniających się warunakch?, (red.) Rychard A., Domański H., IFiS PAN, Warszawa.
• Parsons T. (1951), The Social System, Glencoe.
• Pilch T. (2001), Dzieci ulicy - dzieci bez szans, w: Dzieci gorszych szans, (red.) Głowacka B., Pilch T., KKWR, Warszawa.
• Reykowski T. (1990), Ukryte założenia normatywne jako osiowy składnimmentalności, w: Orientacje społeczne jako element mentalności, red. Reykowski J, Skarżyńska K., Ziółkowsi M., Nakom, Poznań.
• Siciński A. (red.), (1978), Styl życia. Przemiany we współczesnej Polsce, PWN, Warszawa.
• Siemieńska R. (2007), Od wartości postmaterialistycznych do materialistycznych - casus Polski, w: Oswajanie wielkiej zmiany, red. Krzemiński I., Raciborski J., IFiS PAN, Warszawa.
• Skarżyńska K. (1990), Orientacja egalitarna i nieegalitarna, w: Orientacje społeczne jako element mentalności, (red.) J. Reykowski, K. Skarżyńska, M. Ziółkowski, Nakom, Poznań.
• Sztompka P. (1999), Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność, w: Imponderabilia wielkiej zmiany. Moralność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, (red.) Sztompka P., PWN, Warszawa-Kraków.
• Wielecki K. (red.), (2010), Wybrane problemy demokracji i podmiotowości, APS, Warszawa.
• Ziółkowski M. (1990), Orientacje indywidualne a system społeczny, w: Oientacje społeczne jako element mentalności, (red.) J. Reykowski, K. Skarżyńska, M. Ziółkowski, Nakom, Poznan.
• Ziółkowski M. (2000), Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.

Notes

PL

Artykuł 12. z numeru 10.

Identifiers

ISSN

2299-2367