Mechanika kwantowa a problem obiektywności

• Authors: Łukasik Andrzej

Title variants

EN

Quantum Mechanics and Objectivity Problem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule argumentuję, że odróżnienie epistemologicznego i ontologicznego pojęcia obiektywności, oraz radykalnej obiektywności ontologicznej od obiektywności ontologicznej zrelatywizowanej do przyrządu pomiarowego pozwala na adekwatną analizę sytuacji poznawczej w mechanice kwantowej i przeciwstawienie się subiektywistycznym interpretacjom mechaniki kwantowej.

EN

In the article I argue that distinction between the epistemological notion and objectivity from ontological notion of objectivity, as well as radical ontological objectivity and ontological objectivity relative to the measuring instrument allows us for an adequate analysis of the cognitive situation in quantum mechanics and undermines the subjectivist interpretations of it.

Keywords

PL

mechanika kwantowa; obiektywność; pomiar

EN

quantum mechanics; objectivity; measurement

• Publisher: Science Studies Committee, Polish Academy of Sciences
• Journal: Zagadnienia Naukoznawstwa
• Year: 2015
• Volume: 51
• Issue: 2(204)
• Pages: 137-146

Dates

published

2015

Contributors

author

Łukasik Andrzej

• Instytut Filozofii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Bocheński J. M., 1992, Współczesne metody myślenia, tłum. J. Judycki, Poznań: W drodze.
• Bohr N., 1963, Fizyka atomowa a wiedza ludzka, tłum. W. Staszewski, S. Szpikowski, A. Teske, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Busemeyer J. R., Bruza P. D., 2014, Quantum Models of Cognition and Decision, Cambridge: Cambridge University Press.
• Dębowski J., 2015, O obiektywności prawdy i jej podstawach ontycznych, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, nr 2(204), s. 111–124.
• Eddington 1934, Nowe oblicze natury, tłum. A. Wundheiler, Warszawa: Mathesis Polska.
• Everett H. III, 1957, „Relative State” Formulation of Quantum Mechanics, „Reviews of Modern Physics”, Vol. 29, No. 3, p. 454–462.
• Haven E., Khrenn A., 2013, Quantum Social Science, Cambridge: Cambridge University Press.
• Heisenberg W., 1965, Fizyka a fi lozofi a, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Heisenberg W., 1979, Ponad granicami, tłum. K. Wolicki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Hempoliński M., 1989, Filozofi a współczesna. Wprowadzenie do zagadnień i kierunków, Warszawa: PWN.
• Hempoliński M., 1990, Problem obiektywności poznania i style badań epistemologicznych, w: Hempoliński M. (red.), Studia epistemologiczne 1. Transcendencja i ideał poznawczy, Ossolineum, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Ossolineum.
• Ingarden R., 1990, Rozważania dotyczące zagadnienia obiektywności, w: R. Ingarden, U podstaw teorii poznania, cz. I, Warszawa: PWN.
• Kopaliński W., 1983, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Pais A., 2012, Czas Nielsa Bohra. W fi zyce, polityce, filozofi i, tłum. P. Amsterdamski, Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Popper K. R., 1992, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, tłum. A. Chmielewski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wheeler J. A., Żurek W. (eds.), 1983, Quantum Theory and Measurement, Princeton New Jersey: Princeton University Press.