Instytucjonalne mechanizmy (nie)reprezentacji interesów w Polsce w perspektywie socjologii analitycznej − zarys problematyki badawczej

• Authors: Szklarczyk Dariusz

Title variants

EN

Institutional Mechanisms of (Non)Representing of Interests in Poland in the Perspective of Analytical Sociology: An Outline of a Research Problem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę ujęcia tematyki reprezentacji interesów pracowników i pracodawców w Polsce z perspektywy socjologii analitycznej. Szczególna uwaga w pierwszej części artykułu została poświęcona mechanizmom społecznym jako narzędziom wyjaśniania rzeczywistości społecznej oraz roli pełnionej w tych mechanizmach przez instytucje. W dalszej części artykułu omówiono wybrane zagadnienia związane z reprezentacją interesów pracowników i pracodawców, składające się na tzw. proces wytwarzania wpływu: mobilizację do działania, konkurencję (rywalizację), wywieranie wpływu i rozliczenie z efektów działań. Na zakończenie wskazano na istniejącą potrzebę wyjaśnienia tych zagadnień przez realizację podstawowego założenia socjologii analitycznej − badanie mechanizmów społecznych.

EN

The article tentatively discusses representing the interests of employees and employers in Poland from the perspective of analytical sociology. In the first part of the article, particular attention was devoted to social mechanisms as tools used to explain social reality and to the role played in the social mechanisms by institutions. The article also discusses selected issues related to the interest representation of employees and employers that constitute the so-called influence-production process: mobilizing for action, competition, influencing and evaluation of the effects of actions. In conclusion, the author states a need to explain these issues through the implementation of the basic assumption of analytical sociology: the study of social mechanisms.

Keywords

PL

reprezentacja interesów; organizacje pracodawców; związki zawodowe; proces wytwarzania wpływu; socjologia analityczna; mechanizmy społeczne; instytucje

EN

interest representation; employers’ organizations; trade unions; influence-production process; analytical; sociology; social mechanisms; institutions

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
• Journal: Zarządzanie Publiczne / Public Governance
• Year: 2013
• Issue: 2-3(24-25)
• Pages: 140-152

Contributors

author

Szklarczyk Dariusz

• Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

References

• Boudon R. (1998). "Social mechanisms without black boxes", w: P. Hedström, R. Swedberg (red.), Social Mechanisms. An Analytical Approach to Social Theory. New York: Cambridge University Press.
• Chavance B. (2008). "Formal and informal institutional change: The experience of postsocialism transformation", The European Journal of Comparative Economics, t. 5, nr 1, s. 55-71.
• Chudkiewicz M. (2012). "Dialog musi być prowadzony − rozmowa z Tadeuszem Chwałką", Dialog. Pismo Dialogu Społecznego, t. 1, nr 32.
• Drożdżak Z. (2013). "Socjologia analityczna jako uniwersalny program badawczy umożliwiający głębokie wyjaśnienie zjawisk społecznych i skuteczne projektowanie polityk publicznych", Zarządzanie Publiczne, nr 24-25.
• Dudała J., Ciepiela D. (2002). "Czy w Polsce powinien powstać powszechny samorząd gospodarczy?", www.wnp.pl/artykuly/czy-w-polsce-powinien-powstac-powszechny-samorzad-gospodarczy,-999.html [dostęp: 18.05.2013].
• Elster J. (1989). Nuts and Bolts for the Social Sciences. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gambetta D. (1998). "Concatenations of mechanisms", w: P. Hedström, R. Swedberg (red.), Social Mechanisms. An Analytical Approach to Social Theory. New York: Cambridge University Press.
• Hall P.A. (2003). "Aligning ontology and methodology in comparative research", w: J. Mahoney, D. Rueschemeyer (red.), Comparative Historical Research in the Social Sciences. New York: Cambridge University Press.
• Hall P.A., Soskice D. (red.) (2001). Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage. Oxford-New York: Oxford University Press.
• Hausner J. (1992). "Postsocjalistyczne państwo w procesie ustrojowej transformacji", w: idem (red.), Studia nad systemem reprezentacji interesów (tom 1). Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie.
• Hedström P., Swedberg R. (1996). "Social mechanisms", Acta Sociologica, t. 39, nr 3, s. 281-308.
• INFOR.PL (2010). "Powstanie samorząd gospodarczy reprezentujący firmy", http://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/117003,Powstanie-samorzad-gospodarczy-reprezentujасу-firmy.html# [dostęp: 04.10.2010].
• Kózek W. (1993). "Industrial relations in privatized and private enterprises: Corporatism or pluralism?", Polish Sociological Review, t. 4, nr 104, s. 331-341.
• Lowery D., Gray V. (2004). "A neopluralist perspective on research on organized interest", Political Research Quarterly, t. 57, nr 1, s. 163-175.
• Machamer P., Darden L., Graver C.F. (2000). "Thinking about mechanisms", Philosophy of Science, t. 67, nr 1, s. 1-25.
• March J.G., Olsen J. (2005). Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, przekł. D. Sielski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Mayntz R. (2002). "Zur Theoriefähigkeit makrosozialer Analysen", w: idem (red.) Akteure − Mechanismen − Modelle. Zur Theoriejahigkeit Makro-Sozialer Analysen. Frankfurt/Main: Campus.
• Mayntz R. (2003). Mechanisms in the Analysis of Macro-Social Phenomena. Working Paper, nr 03/3, Leipzig: Max Planck Institute.
• McAdam D., Tarrow S., Tilly Ch. (2001). Dynamics of Contention. Cambridge: Cambridge University Press.
• Merton R.K. (1982). Teoria socjologiczna i struktura społeczna, przekł. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Morawski W. (1995). "Stosunki przemysłowe w postsocjalistycznej Polsce", w: J. Hausner (red.), Studia nad systemem reprezentacji interesów (tom 3). Narodziny demokratycznych instytucji. Warszawa-Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Fundacja "Polska Praca".
• Schelling T.C. (1971) "Dynamic model of segregation", Journal of Mathematical Sociology, t. 2, nr 1, s. 143-186.
• Schmitter Ph.C. (1979). "Still the century of corporatism?", w: P.C. Schmitter, G. Lehmbruch (red.), Trends Toward Corporatist Intermediation. London-Beverly Hills: SAGE Publications.
• Sroka J. (2007). "Rola publicznych instytucji decyzyjnych w dialogu społecznym", w: R. Towalski (red.), Dialog społeczny. Najnowsze dyskusje i koncepcje. Warszawa: Centrum Partnerstwa Społecznego "Dialog".
• Stinchcombe A.L. (1975). "Merton s theory of social structure", w: L.A. Coser (red.), The Idea of Social Structure: Papers in Honor of Robert K. Merton. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
• Stinchcombe A.L. (1991). "The conditions of fruitfulness of theorizing about mechanisms in social science", Philosophy of the Social Sciences, t. 21, nr 3, s. 367-388.
• Wiatr J.J. (1982). "Robert K. Merton i socjologia funkcjonalna. Wstęp do wydania polskiego", w: R.K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, przekł. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Identifiers

DOI

10.7366/1898352932512