Problem samouchwytności ciała – Husserl i Sartre

• Authors: Katarzyna Gurczyńska-Sady

Title variants

EN

The problem of the self-graspability of the body – Husserl and Sartre

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest kwestia uchwytności ludzkiego ciała. Problematyka człowieka należy do najobszerniej opracowanych w piśmiennictwie w XX wieku. Wielu wybitnych filozofów piszących w tym czasie óbowało znaleźć odpowiedź na pytanie kim jesteśmy. I mimo że nie daje się stanowisk sprowadzić do jednego, zwartego sposobu myślenia o podmiocie, introspekcji jako drogi prowadzącej do samowiedzy jest rysem dla wielu z nich. Wraz z ideą nieuchwytności ludziego ego się idea nieuchwytności ludzkiego ciała. Ilustracją tej zmiany jest koncepcji intersubiektywności i Sartre'a. W ocenie pierwszego z nich zarówno własna psychika jak i ciało są nam dane w spostrzeżeniu sposób źródłowy, postrzeżenie ciała dokonuje się za pośrednictwem własnego ciała. Psychika innego uobecnia się poprez ciało, choć pośrednictwo to nie jest percypowane. Miarą uchwytności cielesności - czy to mojej, czy innego - jest moje własne ciało. Myśl ta ulega "odwróceniu" - u Sartre'a. Zarówno dusza jak i ciało tracą możliwość samoujęcia. Nie oznacza to że inny pozostaje nieujmowalny. Jego znajomość nie wymaga samoznajomości. Psychika innego dana jest bezpośrednio poprez jego ciało, zaś ono samo dane jest bezpośrednio. To własne ciało wymaga obecności innego (wyrasta u jego boku) - zawiera się bowiem we wszystkim, co nie jest nim samym.

EN

The topic of the article is the way in which a human being can grasp its own body. The confrontation between Husserl's and Sartre's philosophy about meeting Another is my way of showing the radical change in our understanding of the problem of how we know our own body. According to Husserl both our psyche and body are given to us immediately. The body of Another is given to us by means of our own body. The psyche of Another is made present through his body. This conception is inverted by Sartre. Both the psyche and the body are no longer able to grasp themselves. Yet this does not mean that Another is ungraspable. Knowledge of him does not require self-knowledge. The psyche of Another is given through his body, which is given immediately. Our own body needs the body of Another - it is contained in everything that is not itself.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2009
• Issue: 21
• Pages: 14-29

Contributors

author

Katarzyna Gurczyńska-Sady

References

• Copleston [1981] – F. Copleston, Filozofia współczesna, tłum. B. Chwedeńczuk, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1981.
• Husserl [1982] – E. Husserl, Medytacje kartezjańskie, tłum. A. Wajs, PWN, Warszawa 1982.
• Husserl [1974] – E. Husserl, Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, t. II, tłum. D. Gierulanka, PWN, Warszawa 1974.
• Kołakowski [2003] – L. Kołakowski, Husserl i poszukiwanie pewności, Wydawnictwo Znak, Kraków 2003.
• Kowalska [2000] – M. Kowalska, Dialektyka poza dialektyką. Od Bataille’a do Derridy, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
• Potępa [2003] – M. Potępa, Spór o podmiot w filozofii współczesnej, Warsgraf, Warszawa 2003.
• Sartre [2007] – J.-P. Sartre, Byt i nicość, przekład zbiorowy, Wydawnictwo Zielona Sowa. Kraków 2007.
• Święcicka [1993] – K. Święcicka, Transcendentalizm Husserla a filozofia dialogu, IFiS, Warszawa 1993.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.21.2009.352