A LITERATURA? EPOKI DAWNE W ODBIORZE LICEALISTÓW - ROZPOZNANIA

• Authors: Słoma Paulina

Title variants

EN

And literature? Former eras in the perception of high school pupils – a diagnosis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel badań. Próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób postrzegana jest literatura epok dawnych z perspektywy uczniów pierwszych klas liceum. Wykorzystanie zdobytych informacji na rzecz dydaktyki języka polskiego. Metodologia. Bazę wyjściową podjętych rozpoznań stanowiły wyniki badania ankietowego przeprowadzonego w liceach pod koniec roku szkolnego 2017/2018 wśród pierwszoklasistów z wielkopolskich szkół. Analizę uzyskanego materiału poprzedziła diagnoza obecności samej literatury w wymaganiach programowych przeznaczonych dla pierwszej klasy oraz analiza wymagań stawianych na maturze. Ostatni etap rozważań – oparty na wynikach uczniowskich ankiet – ujęty został w perspektywie możliwości antropologiczno-kulturowego ujęcia szkolnej literatury epok dawnych. Wyniki. Analiza uczniowskich odpowiedzi pozwoliła zauważyć, że literatura nie stanowi częstego punktu odniesienia dla uczniów kończących pierwszą klasę liceum. Informacje zgromadzone podczas całorocznej nauki na przedmiocie język polski oscylują pomiędzy kwestiami wizualności epoki a indywidualnymi upodobaniami. Nie łączą się jednak bezpośrednio z przedmiotem - bliżej im do uczniowskiej recepcji kultury popularnej lub ogólnych skojarzeń, które uniemożliwiają pozytywną ocenę uczniowskich kompetencji w odbiorze i rozumieniu epok literackich. Wnioski. Antropologiczne ujęcie uczniowskich refleksji pozwala na wstępne opracowanie metod pracy skupiających się na tekstach literackich już od epok najdawniejszych. Życie człowieka epok dawnych, uwikłanego w swoją kulturę, nie musi stanowić bariery uniemożliwiającej współczesnemu licealiście zrozumienie tekstów dawnych.

EN

Aim of the research. An attempt to discover how the literature of former eras is perceived by first-year high school pupils, and to use the information obtained to improve the teaching the Polish language. Methodology. The basis for the diagnosis was the results of a survey among first-year high school pupils in Wielkopolska at the end of the 2017-8 school year. The analysis of the material obtained was preceded by a diagnosis of the presence of the literature itself in the program requirements for the first class, as well as an analysis of the requirements set by the "new" high school diploma. The last stage of considerations, based on the results of students' surveys, was formulated from the perspective of the possibilities of an anthropological and cultural approach to the school literature of former eras. Results. Analysis of the students' responses has shown that the literature is not a frequent reference point for students finishing their first year of high school. Information gathered during the year-long study on the subject of the Polish language oscillate between the issues of visuality of the era and individual preferences. However, they are not directly connected with the subject. They are closer to the student reception of popular culture or general associations, which make it impossible to positively assess pupil competence in the reception and understanding of literary epochs. Conclusion. The anthropological view of student reflections allows for the preliminary development of working methods which postpone old tests beyond the space of obligatory content preceding "real" literary lessons. On the contrary, the life of a man of ancient times, entangled in his culture, is not strictly distant from student experience.

Keywords

PL

dydaktyka literatury; liceum; człowiek; teksty literackie; motywy literackie

EN

didactics of literature; high school; man; literary texts; literary motifs

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2019
• Issue: 9
• Pages: 467-478

Contributors

author

Słoma Paulina

• Zakład Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu ul. Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań

References

• Bohusiewicz, P. (2011). Kulturowa historia literatury staropolskiej: studium przypadku. Roczniki Antropologii Historii, 1 (2), 17.
• Centralna Komisja Egzaminacyjna (2013). Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku 2014/2015.
• https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2015/Informatory/2015/Jezyk-polski.pdf.
• Cieński M.(2017). Nowa Humanistyka i odpowiedzialność za ciągłość (dawnej) tradycji. Teksty Drugie, 1, 238.
• Eliade, M.(1972). Czas święty, mity, W: Sacrum, mit, historia. Warszawa. Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Greenblatt, S (2006). Poetyka kulturowa. Pisma wybrane. Kraków. Wydawnictwo Universitas.
• Hernas, Cz.(1989). Literatura baroku. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lewis, C. S.(1995). Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej. Kraków. Wydawnictwo Znak.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000467.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20090040017.
• Popiel, M.(2012). Poetyka autokreacji. Narracje doświadczenia artystycznego, W: A. Nycz (red.), Kulturowa Teoria Literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje. Kraków. Wydawnictwo Uniwersitas.
• Śnieżko, D.(2017). Interpretacje po końcu świata, Poznańskie Studia Polonistyczne, nr 30.
• Wichary, G.(1988), O potrzebie i sposobie istnienia historii literatury w szkole. Na przykładzie literatury okresu baroku, W: W. Dynak, M. Inglot (red.) : Edukacja literacka w szkole. Antologia opracowań. Cz. II Teoretyczne i praktyczne problemy szkolnej interpretacji tekstów literackich oraz zagadnienia procesu historycznoliterackiego. Wrocław. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.