Niedostosowanie społeczne nieletnich – przyczyny, skutki, profilaktyka

• Authors: Jagoda Antoniak

Title variants

EN

Social Maladjustment of Minors – Causes, Consequences, Prevention

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono zjawisko niedostosowania społecznego osób nieletnich. Rozpoczynając analizę pojęcia, podkreślono jego złożoność, jak również różnorodność podejść i rozmaitych koncepcji w zależności od płaszczyzny badawczej. Zaprezentowano szereg definicji opisujących niedostosowanie społeczne. Poruszona została problematyka przyczyn niedostosowania społecznego, wynikających z uwarunkowań środowiska rodzinnego, szkolnego i społecznego. Opisano zachowania ryzykowne, które determinują powstawanie niedostosowania społecznego, oraz omówiono objawy niedostosowania społecznego, wraz z etapami wykolejenia społecznego, jak również realne skutki powstałego zjawiska. Zagadnienie profilaktyki i zapobiegania niedostosowaniu społecznemu młodzieży znalazło swoje odzwierciedlenie w treści artykułu poprzez podział działań profilaktycznych, jak i strategie ukierunkowane na pomoc jednostce społecznej. Wskazano też metody i środki twórczej resocjalizacji w celu kształtowania i formowania dojrzałej osobowości u młodego człowieka.

EN

The article presents the phenomenon of social maladjustment of minors. When starting the analysis of the concept, its complexity was emphasized, as well as the variety of approaches and various concepts depending on the research level. A number of definitions describing social maladjustment were presented. The issues of social maladjustment resulting from the conditions of the family, school and social environment were discussed. Risky behaviors, which determine the emergence of social maladjustment, are described as well. The article presents the symptoms of social maladjustment with the stages of social derailment, as well as the real effects of the phenomenon. The issue of prevention and social maladjustment preventive treatment of youth has been discussed in the article through the division of preventive actions, as well as strategies aimed at helping the social unit. Methods and means of creative rehabilitation were also indicated in order to shape and form a mature personality in a young person.

Keywords

PL

niedostosowanie społeczne; zachowania ryzykowne

EN

socjal maladjustment; risky behaviour

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2019
• Volume: 11(47)
• Issue: Numer specjalny
• Pages: 77-94

Contributors

author

Jagoda Antoniak

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych

References

• Chudy, W. (2009). Między Werterem a Stawroginem, czyli wartość w życiu człowieka. W: M. Chuda (red.), Filozofia wieczysta w czasach przełomu (s. 133-142). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Cichowicz, J. (1992). Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.
• Czapów, Cz. (1978). Wychowanie resocjalizacyjne. Elementy metodyki i diagnostyki. Warszawa: PWN.
• Czapów, Cz., Jedlewski, S. (1971). Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa: PWN.
• Florczykiewicz, J. (2010). Twórczość i sztuka w resocjalizacji. Białystok: Wydawnictwo Niepaństwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Białymstoku.
• Grzegorzewska, M. (1959). Pedagogika specjalna. Warszawa: Wydawnictwo Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej.
• Kaca, P. (2014). Hip-hop jako narzędzie resocjalizacji młodzieży. Gdynia: Wydawnictwo Novae Res.
• Konopczyński, M. (2006). Metody twórczej resocjalizacji: teoria i praktyka wychowawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, Pedagogium.
• Konopczyński, M. (2013). Kryzys resocjalizacji, czy(li) sukces działań pozornych – refleksje wokół polskiej rzeczywistości resocjalizacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Pedagogium Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie.
• Lipkowski, O. (1977). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.
• Makowski, A. (1994). Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: PWN.
• Pierzchała, K. (2013a). „Zagrożenie niedostosowaniem społecznym” w odniesieniu do problemów i potrzeb emocjonalnych młodzieży w rodzinie, w grupie rówieśniczej, w szkole. W: J. Izdebska, A. Popławska (red.), W trosce o współczesną rodzinę. Teoria, badania, wsparcie. Ujęcie interdyscyplinarne (s. 237-252). Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
• Pierzchała, K. (2013b). W poszukiwaniu związków pomiędzy zagrożeniem niedostosowania społecznego młodzieży a jakość życia. W: M. Jasiński (red.), W poszukiwaniu jakości życia. Ujęcia interdyscyplinarne (s. 475-500). Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
• Pierzchała, K. (2018). Resocializing Role of Sport and Recreation of Socially Maladjusted People [Resocjalizująca rola sportu i rekreacji osób niedostosowanych społecznie]. W: L. Kataryńczuk-Mania, M. Przybysz-Zaremba, M. Romeris (red.), Heatlh an Interdisciplinary Study [Zdrowie i badanie interdyscyplinarne (s. 371-386). Lithuania: University in Vilnius.
• Pierzchała, K., Cekiera, Cz. (2008). Zwalczanie patologii społecznych w systemie penitencjarnym Polski i USA. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Pierzchała, K., Cekiera, Cz. (2009). Człowiek a patologie społeczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Pospiszyl, K. (1978). Niedostosowanie społeczne – przejawy, przyczyny i sposoby terapii. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
• Pytka, L. (2000). Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Róg, A. (2005). Profilaktyka niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży. W: K. Socha-Kołodziej, B. Zajęcka (red.), Profilaktyka, opieka, wychowanie, resocjalizacja – wybrane aspekty (s. 41-42). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
• Siemionow, J. (2011). Niedostosowanie społeczne nieletnich: działania, zmiana, efektywność. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Spionek, H. (1965). Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa: PWN.
• Stańkowski, B. (2018). Efektywność resocjalizacji w salezjańskich Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Ignatianum w Krakowie.
• Strykowska, J. (2005). Niedostosowanie społeczne dzieci w wieku szkolnym. Problemy. Diagnoza. Profilaktyka. Gniezno: Wydawnictwo Gnieźnieńskiej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Menedżerskiej Milenium.
• Surzykiewicz, J. (2010). Agresja i przemoc w szkole. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika (s. 280-285). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szymański, A. (2010). Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie.
• Urban, B. (2008). Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań. W: B. Urban, J.M. Stanik (red.), Resocjalizacja (t. I, s. 136). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zajączkowski, K. (2001). Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieży. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Identifiers

DOI

10.18290/rped.2019.11s-5