Funkcjonowanie nauki poza akademią – nauka protestancka, modernizm wyboru i wiedza ekspercka

• Authors: Wierzchosławski Rafał Paweł

Title variants

EN

Protestant Science, Elective Modernism and Expert Knowledge in the Context of the Functioning of Science Outside the Academy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omawiam najnowsze dyskusje na temat metodologicznego statusu wiedzy naukowej w obrębie akademii i poza akademią. Dyskutuję kwestie spadku zaufania społecznego do nauki (społeczeństwo ryzyka i strachu) oraz post-prawdy. Przedstawiam trzy stanowiska, określające relacje pomiędzy oficjalną nauką akademicką a innymi formami wiedzy (wiedzy laików) oraz formami użycia wiedzy poza akademią (w polityce). Pierwsze stanowisko to modernizm wyboru Harry’ego Collinsa i Roberta Evansa ujmujące trzecią falę sporów o naukę. Modernizm wyboru określa sposób podejmowania decyzji politycznych z rekomendacji uczonych, którzy mają samoświadomość metodologiczną możliwości i ograniczeń wiedzy naukowej. Drugim stanowiskiem jest propozycja Steve’a Fullera nauki protestanckiej jako formy wiedzy na własny użytek uwarunkowanej post-prawdą. W tym ujęciu wiedzę może wytwarzać każdy, ale musi ona spełniać specyficzne kryteria. Trzecim stanowiskiem jest zaproponowane przez Marka R. Browna ujęcie wiedzy eksperckiej jako reprezentacji rozmaitych opcji światopoglądowych czy kulturowych; ich reprezentanci zlecają ekspertom stosowne przedstawienie rekomendacji do podjęcia określonych decyzji politycznych.

Keywords

PL

Nauka protestancka; kondycja post-prawdziwościowa; wiedza naukowa na własny użytek; trzecia fala studiów nad nauką; wiedza ekspercka; Steve Fuller; Harry Collins; Robert Evans; Mark R. Brown

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• Journal: Filozofia i Nauka
• Year: 2021
• Volume: 9/1
• Pages: 49-66

Contributors

author

Wierzchosławski Rafał Paweł

• Liberal Arts and Sciences, Collegium Historicum UAM, Poznań.