Psychopedagogika poznania i myślenia, czyli o związkach koncepcji poznawczych z edukacyjną analizą transakcyjną

• Authors: Jagieła Jarosław

Title variants

EN

Psychopedagogy of cognition and thinking: on the links between cognitive concepts and educational transactional analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy psychologii poznawczej oraz różnych procedur stosowanych w terapii. W pedagogice podejście poznawcze zaowocowało pedagogiką kognitywną oraz konstruktywistyczną. Wykazano związki między psychologią poznawczą a analizą transakcyjną. Perspektywy dla obecności podejścia poznawczego w edukacyjnej analizie transakcyjnej należy wiązać z docenieniem roli i znaczenia stanu Ja-Dorosły w nauczaniu i uczeniu się.

EN

The paper deals with cognitive psychology and various procedures used in cognitive therapy. In pedagogy, the cognitive approach led to the emergence of cognitive and constructivist pedagogy. The paper points at links between cognitive psychology and transactional analysis. The prospect for the presence of the cognitive approach in educational transactional analysis should be associated with appreciation of the role and significance of the Adult ego state in teaching and learning.

Keywords

PL

psychologia poznawcza; terapia poznawcza; pedagogika kognitywna i konstruktywistyczna; edukacyjna analiza transakcyjna

EN

cognitive psychology; cognitive therapy; cognitive and constructivist pedagogy; educational transactional analysis

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacyjna Analiza Transakcyjna
• Year: 2018
• Issue: 7
• Pages: 163–191
• Physical description: Artykuł naukowy

Contributors

author

Jagieła Jarosław

• Wydział Pedagogiczny, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

References

• Alden, M., Osti, J. (1989). Cognitive Distortions in Borderline Personality Disorder: Therapeutic Implications. Transactional Analysis Journal, (19) 1, 51–52.
• Ball, J.D. (1978). TA and RET. Transactional Analysis Journal, (8) 1, 19–22.
• Bandura, A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Beck, A.T. (2002). Miłość nie wystarczy. Jak rozwiązywać nieporozumienia i konflikty małżeńskie. Poznań: Media Rodzina.
• Beck, A.T., Alford, B.A. (2005). Terapia poznawcza jako teoria integrująca psychoterapię. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Beck, A.T., Freeman, A., i in. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowości. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Beck, A.T. i in. (2007). Terapia poznawcza uzależnień. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Beck, J.S. (1995). Cognitive therapy: Basics and Beyond. New York: Press Guilford.
• Beck, J.S. (2005). Cognitive therapy for challenging problems: What to do when the basics don’t work. New York: Press Guilford.
• Bergmann, L.H. (1981). A Cognitive Behavioral Approach to Transactional Analysis. Transactional Analysis Journal, (11) 2, 147–149.
• Bruner, J.S. (1965). Proces kształcenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bruner, J.S. (1974). W poszukiwaniu teorii nauczania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bruner, J.S. (1978). Poza dostarczone informacje. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Burns, D.D. (2008). Feeling Good Together. New York: Broadway Books. Collins, A. (2006). Cognitive apprenticeship. W: K. Sawyer (red.), Cambridge handbook of the learning sciences (s. 47–60). New York: Cambridge University Press.
• Colman, A.M. (2009). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Czerniawska, E. (1999). Dynamika zachowań strategicznych w uczeniu się tekstów podręcznikowych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Davis, R.H., Alexander, L.T., Yelon, S.L. (1983). Konstruowanie systemu kształcenia: jak doskonalić nauczanie? Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Dewey, J. (1916). Democracy and education. New York: Macmillan.
• Donovan, M.L. (1980). A Structural Analysis Approach to Cognitive Dissonance. Transactional Analysis Journal, (10) 4, 330–332.
• Dougherty, D. (1976). Rational Behavior Therapy and TA. Transactional Analysis Journal, (6) 4, 428–432.
• Ellis, A. (1998). Terapia krótkoterminowa. Lepiej, głębiej, trwalej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Erskine, R.G. (1975). The ABC’s of Effective Psychotherapy. Transactional Analysis Journal, (5) 2, 163–165.
• Gardner, H., Kornhaber, M.L., Wake W.K. (2001). Inteligencja. Wielorakie perspektywy. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Goldstein, E.G. (2003). Zaburzenia z pogranicza. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Gołębniak, B.D. (2000), Nabywanie kompetencji do refleksyjnego nauczania. W: B.D. Gołębniak (red.), Uczenie metodą projektów (s. 10–28). Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
• Gołębniak, B.D. (2002). Nauczanie jako negocjowanie szkolnego programu nauczania. W: B.D. Gołębniak (red.), Uczenie metodą projektów (s. 46–48). Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
• Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Jakubowska, U. (1994). Podejście behawioralno-poznawcze. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki, specyficzne problemy (s. 32–49). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe.
• Malrieu, Ph. (1988). Wpływ teorii psychologicznych na pedagogikę. W: M. Debesse, G. Mialaret (red.), Rozprawy o wychowaniu. Filozoficzne, psychologiczne i socjologiczne aspekty wychowania (s. 86–94). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Niedźwieńska, A. (1999). Geneza, struktura i mechanizmy motywacyjne osobowości w ujęciu Alberta Bandury. W: A. Gałdowa (red.), Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości (s. 195–207). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kandall, Ph.C., Hedke, K.A. (2014). Terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych u dzieci. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Klaus-Stańska, D. (2002). Konstruowanie wiedzy o szkole. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Kozielecki, J. (1980). Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Lacy, M. (2012). Learning Transactional Analysis Through Cognitive Apprenticeship. Transactional Analysis Journal, (42) 4, 265–279.
• Liberman, D.A. (1979). Behaviorism and the mind: A (limited) call for a return to introspection, American Psychologist, 34, 319–333.
• Łęski, Z. (2016). Duch w maszynie… Kim jest dla nas komputer? Charakterystyka relacji w języku analizy transakcyjnej. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. J. Długosza w Częstochowie.
• Milerski, B., Śliwerski, B. (red.) (2000). Leksykon PWN. Pedagogika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Okoń, W. (1987). Nauczanie problemowe we współczesnej szkole. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Ornstein, A.C., Hunkins, F.P. (1999). Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Phillips, D.C., Soltis, J.F. (2003). Podstawy wiedzy o nauczaniu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Piaget, J. (1966). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Piaget, J., Inhelder, B. (1993). Psychologia dziecka. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg.
• Piaget, J. (2005). Mowa i myślenie dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Piaget, J. (2012). Jak sobie dziecko wyobraża świat. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pietrasiński, Z. (1969). Myślenie twórcze. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych.
• Popiel, A., Pragłowska, E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.
• Rosalak, M., Zamorska, B. (2002). Teoretyczne podstawy projektów. W: B.D. Gołębniak (red.), Uczenie metodą projektów (s. 82–89). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Sawyer, R.K. (2006). Introduction: The new science of learning. W: R.K. Sawyer (red.), The Cambridge handbook of the learning sciences (s. 1–18). New York: Cambridge University Press.
• Schmid, B. (2008). The role concept of transactional analysis and other approaches to personality, encounter, and cocreativity for all professional fields. Transactional Analysis Journal, (38), 1, 17–20.
• Schulz, D.P., Schulz, S.E. (2008). Historia współczesnej psychologii. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Siek, S. (1985). Analiza transakcyjna i racjonalno-emocjonalna terapia Ellisa jako forma autopsychoterapii. W: Autopsychoterapia, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Simon, R. (2001). W cztery oczy. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Steinfeld, G.J. (1998). Personal Responsibility in Human Relationships: A Cognitive Constructivist Approach. Transactional Analysis Journal, (28), 3, 188–201.
• Steiner, C.M. (1984). Emotional Literacy. Transactional Analysis Journal, (14) 3, 162–174.
• Sterrenberg, P., Thunnissen, M.M. (1995). Transactional Analysis as a Cognitive Treatment for Borderline Personality Disorders. Transactional Analysis Journal, (25) 3, 221–227.
• Stewart, I., Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Szmigielska, B. (1999). Społeczno-uczeniowa teoria osobowości Juliana B. Rottera. W: A. Gałdowa (red.), Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości (s. 209–223). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Śliwerski, W., Śliwerski, B. (1993). Edukacja w wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Śliwerski, B. (1996a). Edukacja w wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Śliwerski, B. (1996b). Edukacja autorska. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Śliwerski, B. (1998). Jak zmieniać szkołę? Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tavris, C., Wade C. (b.d.). Psychologia. Podejścia oraz koncepcje, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• Zindel, V., Segal, J., Williams, M.G., Teasdale, J.D. (2001). Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Depression: A New Approach to Preventing Relapse. New York: Guilford Press.