Jakość życia w polskich województwach – analiza porównawcza wybranych regionów

• Authors: Polak Ewa

Title variants

EN

Quality of Life in the Polish Provinces – Comparative Analysis of Selected Regions

RU

Качество жизни в польских воеводствах – сравнительный анализ выбранных реги-онов

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jakość życia interpretować można jako obiektywnie wyliczony na podstawie danych statystycznych materialny i niematerialny poziom życia wraz z subiektywną oceną satysfakcji życiowej. Jest ona pojęciem szerszym niż poziom zamożności społeczeństwa i państwa oraz dobrobyt ekonomiczny. Mierniki jakości życia w ostatnim okresie zaczęto też wykorzystywać do określenia poziomu życia mieszkańców jednostek terytorialnych mniejszych niż państwo. Jest to efektem spostrzeżenia, że warunki życia i możliwości rozwoju społeczności poszczególnych regionów, subregionów, miast i gmin są znacznie zróżnicowane, pomimo iż podlegają tej samej polityce państwa. Celem pracy jest ocena zróżnicowania poziomu życia w polskich regionach – jego rozmiarów, specyfiki, związków przyczynowo-skutkowych z tym związanych za pomocą odpowiednio dobranych i skonstruowanych parametrów i mierników ze szczególnym uwzględnieniem pięciu polskich województw. Na wyższą wartość parametrów charakteryzujących poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego województwa zasadniczy wpływ ma lepsza od pozostałych części regionu sytuacja jego stolicy oraz jej siła przyciągająca specjalistów, inwestycje i kapitał. Pomimo polityki regionalnej UE, różnicowanie rozwojowe pomiędzy subpaństwowymi jednostkami terytorialnymi jest tendencją trwałą i wręcz nasilającą się. Duży wpływ na poziom rozwoju społecznego ma jakość kapitału ludzkiego. Obiektywnie wyliczone parametry charakteryzujące poziom rozwoju cywilizacyjnego mają ograniczony związek z subiektywnymi ocenami na ten temat. Na kondycję społeczną człowieka i jego poczucie sensu oraz satysfakcji życiowej duży wpływ mają niewymierne czynniki związane z kulturą, religią, tradycją, poczuciem zakorzenienia i więzi społecznych. Badanie jakości życia służyć powinno ocenie efektywności realizowanej polityki społeczno-gospodarczej.

EN

There is no clear-cut definition and measure of prosperity and economic well-being. It depends on individual attitude and vigour as well as political, economic and cultural conditions. Lately, measures of quality of life are used for the estimation of socio–economic well-being of territorial units smaller than the state, because of increasing differentiation between populations of regions and cities of the same state. The paper looks at the issue of regional differentiation of socio–economic development. There was made an assessment on quality of life using special constructed parameters and indicators. The research covers Polish regions. A special attention is paid to 5 selected Polish provinces. The quality of life, prosperity and well-being depend not only on economic factors. Except of economic indexes (GNP, GDP), for estimating of living standards, very important are human development indicators, political and cultural conditions. Significant impact on the level of social development is the quality of human capital. The socio–political environment has limited influence on the social condition of man and his sense of satisfaction. It was found that there is a slight impact of economic situation on the perceived quality of life. Quality of life survey should be used to assess the effectiveness of socio – economic policy.

Keywords

PL

region; zróżnicowanie regionalne; jakość życia; mierniki jakości życia

EN

economic well-being; measure of prosperity; region; regional differentiation

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2016
• Volume: 48
• Pages: 66-89

Contributors

author

Polak Ewa

• Instytut Transportu i Handlu Morskiego, Zakład Gospodarki Globalnej Wydział Ekonomiczny Uniwersytetu Gdańskiego

References

• BIG, InfoMonitor InfoDług, 2014, Ogólnopolski Raport o zaległym zadłużeniu i klien-tach podwyższonego ryzyka. Polskie regiony, Warszawa.
• Biuro Polityki Zdrowotnej UM Warszawa, Raport o długości życia mieszkańców Warszawy, https://www.google.pl/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv =2&ie = UTF-8#q=Raport+o+d%C5%82ugo%C5%9Bci+%C5%BCycia+mieszka%C5% 84c%C3%B3w+Warszawy (stan na 10.07.2015).
• Diagnoza Społeczna 2013, Warunki i jakość życia Polaków, 2014, Raport, red. J. Czapiński, T. Panek, Warszawa.
• Didkowska J.U., Wojciechowska U., Zatoński W., 2013, Nowotwory złośliwe w Polsce w 2011 roku, Min. Zdrowia, Centrum Onkologii Instytut M. Skłodowskiej Curie, Warszawa.
• GUS, 2011, Badanie spójności społecznej, GUS, Warszawa.
• GUS, 2014, Dochody i warunki życia ludności (Raport z badania EU SILC 2012), Warszawa.
• GUS, 2013, Jakość życia, kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce, Warszawa.
• GUS, 2013, Kultura w 2012 r., Warszawa.
• GUS, 2014, Mieszkańcy Polski o swojej jakości życia (Wstępna analiza wyników Europejskiego badania dochodów i warunków życia 2013, Warszawa.
• GUS, 2015, Portrety polskich regionów 2015, Warszawa.
• GUS, 2014, Rocznik Demograficzny 2014. Roczniki Branżowe, Warszawa.
• GUS, 2014, Rocznik Statystyczny Województw 2014, GUS, Warszawa.
• GUS, 2015, Stopa bezrobocia według województw 2014, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobotni-oraz-stopa-bezrobocia-wg-wojewodztw-podregionow-i-powiatow-stan-w-koncu-pazdziernika-2014-r-,2,26.html (stan na 8.07.2015).
• GUS, 2015, Sytuacja gospodarstw domowych w 2014 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, Warszawa, file:///C:/Documents%20and%20Settings/1/Moje%20dokumenty/Downloads/sytuacja_gospodarstw_domowych_w_ 2014.pdf (stan na 21.07.2015).
• GUS, 2013, Trwanie życia w 2012 r., GUS, Warszawa.
• GUS, 2015, Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2014 r., GUS, Warszawa, http://stat.gov. pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/ubostwo-opieka-spoleczna/ (stan na 22.07.2015)
• GUS, 2013, Ubóstwo w Polsce w świetle badań GUS, Warszawa.
• Mapa jakości życia 2013, DGP 2013, http://forsal.pl/galerie/750537,duze-zdjecie,2, mapa-jakosci-zycia-w-polsce-bogata-polska-a-szczesliwa-polska-b.html (stan na 15.07.2015).
• Misiąg J., Misiąg W., Tomalak M., 2013, Ocena efektywności wykorzystania pomocy finansowej UE jako instrumentu polityki spójności społeczno-gospodarczej, WSIiZ, Rzeszów.
• OECD, A closer measure of life, www.oecdregionalwellbeing.org (stan z dnia 28.07.2015)
• Polak E., 2014, Rozwój zintegrowany a dobrobyt społeczno-ekonomiczny, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 37, red. nauk. M.G. Woźniak, Wydawnictwo UR, Rzeszów.
• Polak E., 2015, Regionalne zróżnicowanie wynagrodzeń w Polsce i tendencje zmian w tym zakresie, „Contemporary Economy”, Electronic Scientific Journal, UG. Portal Samorządowy, W tych województwach mamy najwyższą jakość życia, http://www. portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/w-tych-wojewodztwach-mamy-naj wyzsza-jakosc-zycia,62437.html (stan na 9.07.2015).
• Raport Polska 2011. Gospodarka – Społeczeństwo – Regiony, 2012, red. P. Żuber, MRR, Warszawa.
• Rysz-Kowalczyk B., 2001, Leksykon polityki społecznej, Warszawa.
• Sedlak & Sedlak, 2011, Jak długo żyją Polacy? Monitor Rynku Pracy, Warszawa.
• Sedlak & Sedlak, 2014, Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych województwach w kwietniu 2014 roku, Monitor Rynku Pracy, Warszawa.
• Szukalski P., 2013, Rozwody w Polsce w ujęciu regionalnym, „Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny”, nr 4, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• UNDP, 2012, Krajowy Raport o Rozwoju Społecznym – Polska 2012. Rozwój regionalny i lokalny, Biuro Projektowe UNDP w Polsce Warszawa.
• Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, 2015, OECD o jakości życia w Polsce i Małopolsce, Kraków.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2016.4.6