Podstawy ustroju Grenlandii (wybrane zagadnienia)

• Authors: Uziębło Piotr

Title variants

EN

Basics of Greenland political system: selected issues

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Grenlandia, będąc terytorium autonomicznym Królestwa Danii, potwierdza swoje aspiracje niepodległościowe. W ostatnich latach zauważalne jest poszerzenie zakresu samo-dzielności tego terytorium. Obecnie podstawy ustroju Grenlandii reguluje Akt o samodzielności Grenlandii z 2009 r., który przede wszystkim koncentruje się na politycznychi ekonomicznych relacjach z Danią, wyznaczając jednocześnie drogę do niepodległości. Niepodległość ta w dużej mierze uzależniona jest jednak od stworzenia podstaw finansowych istnienia przyszłej państwowości. Nie ma wątpliwości, że system organów w Grenlandii dostosowany jest już do przy-szłej państwowości. W dużej mierze jest on wzorowany na rozwiązaniach znanych z państw nordyckich. Władzę ustawodawczą wykonuje jednoizbowy parlament (Inatsi-sartut), który pochodzi z wyborów powszechnych. Składa się on z 31 deputowanych wyłonionych w oparciu o zasadę proporcjonalności. Poza funkcją ustawodawczą pełni on również funkcję kontrolną i funkcję finansową. Władza wykonawcza należy natomiast do rządu (Naalakkersuisut), ponoszącego odpowiedzialność polityczną przed parlamentem. Zwraca uwagę, że pozycja Wysokiego Komisarza, czyli reprezentanta Danii, ma w zasadzie wyłącznie charakter reprezentacyjny.

EN

Greenland, being an autonomous territory of the Kingdom of Denmark, now confirms itsaspirations for independence. In recent years, there is a noticeable broadening of the range of the autonomy of the territory. Currently, the basics of political system regulates Act on Greenland Self-Government of 2009, which primarily focuses on the political and economic relations with Denmark, while setting a road to independence. This independence largely depends since the creation of the financial basis of the existence of a future state.There is no doubt that the system of authorities in Greenland is already adapted to future statehood. This is largely inspired on solutions used in the Nordic countries. Legislative power belongs to unicameral parliament (Inatsisartut), which comes from the general election. It consists of 31 MPs elected on the basis of the principle of proportionality. In addition to the legislative function, it is also control functions and financial function. Executive power is exercised by the government (Naalakkersuisut), which maybe dismissed by the Parliament. Draws attention that the position of High Commissioner, which is representative of Denmark, is essentially representational purposes only.

Keywords

PL

Grenlandia; system rządu Grenlandii; Akt o samodzielności Grenlandii duńskie terytoria autonomiczne

EN

Greenland; Greenland system of government; Act on Greenland Self-Government Danish dependency

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2014
• Issue: 1 (17)
• Pages: 13-33

Dates

published

2014-02-28

Contributors

author

Uziębło Piotr

• Uniwersytet Gdański

References

• Elklit J., Sundberg J., Trying to Manage Hegemonic Control Using National Electoral Systems in Autonomous Regions: Faroe Islands, Greenland, and Åland Islands Compa red, Paper 1056, ECPR General Conference, Reykjavik, Iceland, August 25–27, 2011.
• Emmerson C., The Future History of Arctic, London 2011.
• Inatsisartut – The Parliament of Greenland, Nuuk 2013.
• Kleist M., Greenland’s Self-Government, [w:] Polar Law Textbook, red. N. Laukacheva, Copenhagen 2010.
• Loukacheva N., The Arctic Promise. Legal and Political Autonomy of Greenland and Nunavut, Toronto 2011.
• Lyck L., The Greenland Model and its relevance to an Autonomy Statute for the Sahara Region, presented at seminar on the Regional Dispute over the Sahara Issue and Morocco Initiative for negotiating an Autonomy Statute for the Sahara Region, Oslo University, March 12, 2013, tekst dostępny na stronie internetowej: http://openarchive.cbs.dk/handle/10398/8736 (6.12.2013).
• Marquard O., Change and Continuity in Denmark’s Greenland Policy 1721–1870, [w:] Der dänische Gesamtstaat: ein unterschätztes Weltreich?, red. E. Heinzelmann, S. Robl, T. Riis, Kiel 2006.
• Nuttall M., Climate Change and Warming Politics of Autonomy in Greenland, „Indigenous Affairs” 2008, nr 1–2.
• Seiding I., Colonial Categories of Rule – Mixed Marriages and Families in Greenland around 1800, „Kontur” 2011, 22.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2014.01.01