Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola Wojtyły

• Authors: Agnieszka Włoczewska

Title variants

EN

Mystical personality hidden in metaphorical net in Wojtyla’s writings

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Spośród tekstów beletrystycznych Karola Wojtyły zachowały się dwadzieścia dwa utwory. Można je podzielić tematycznie na trzy okresy: chrześcijańsko-słowiański (1938–1940), mistyczny (1944–1952 oraz 2002), personalistyczny i zaangażowany (1952–1978). W drugim z nich, mistycznym, ujawnia się specy-czna sieć metafor obsesyjnych, powracają antynomiczne obrazy mroku i światła; nocy i blasku; ciszy i zgiełku; przestrzeni zamkniętej i otwartej; granicy i bezmiaru. Symbolizują one drogę człowieka ku Bogu, złożoną z trzech stopni: wyboru – oświecenia – wiary, które streszczają się w zmienionym nieco szyku cnót Boskich: wiary – miłości – nadziei. Widać je zwłaszcza w utworze Pieśń o Bogu ukrytym i w misteryjnym dramacie Brat naszego Boga. Taka metaforyka Wojtyły ukształtowała się pod wpływem metody medytacyjnej i poezji św. Jana od Krzyża, XVII-wiecznego mistyka hiszpańskiego. Analizy psychokrytyczna i intertekstualna pozwalają uchwycić siłę świętojanowego oddziaływania na pisma, estetykę, retorykę i techniki pisarskie przyszłego papieża.

EN

The collection of Wojtyla’s writings covers twenty-two titles. Taking into consideration their philosophical arguments and their themes, they are threefold. The first period is Slav and Christian (1938–1940); the second is mystical (1944–1952 and 2002) and the third one is personalistic and involved in social matters (1952–1978). In the writings of mystical period there is a speci-c metaphorical net that reveals Wojtyla’s hidden personality. Qe metaphors appearing frequently form antinomies: night and daylight, silence and noise, closed and open space. Qey express choice, love and faith and symbolise the man’s way to God. We can best appreciate them in two texts: Pieśń o Bogu ukrytym and Brat naszego Boga, both inspired by saint John of the Cross, the 17 century Spanish mystic. Qanks to intertextuality and Mauron’s analysis method, which is psychocritic, thwe can see that Saint John in>uenced strongly the thought, aesthetic and writing techniques of the Pope.

Keywords

PL

ikona; intertekstualność; miłość; mistyka; mrok; nadzieja; noc; oświecenie; psychokrytyka; światło; wiara; sieć metaforyczna

EN

choice; darkness; drama; enlightenment; faith; intertext; love; metaphorical net; mystic; night; poetry; psychocritic

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2012
• Issue: 30
• Pages: 15-35

Contributors

author

Agnieszka Włoczewska

• Wydział Filologiczny Uniwersytet w Białymstoku

References

• Bujak A., Rożek M., Wojtyła, Wrocław 1997.
• Dybciak K., Trudne spotkania. Literatura polska XX wieku wobec religii, Kraków 2005.
• Jan Paweł II, Dar i Tajemnica. W pięćdziesiątą rocznicę moich święceń kapłańskich, Kraków 1996.
• Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy świętej z okazji odsłonięcia odrestaurowanego fresku „Sąd Ostateczny”, w: Poezje, dramaty, szkice * Tryptyk rzymski, Jan Paweł II, Kraków 2004, s. 557–558.
• Ruiz S. R., Święty Jan od Krzyża. Pisarz – pisma – nauka, Kraków 1998.
• Skwarnicki M., Poetycka droga Papieża Wojtyły, w: K. Wojtyła, Poezje, dramaty, szkice * Tryptyk rzymski, Jan Paweł II, Kraków 2004.
• Święty Jan od Krzyża, Dzieła wszystkie, Kraków 1995.
• Święty Jan od Krzyża, Droga na Górę Karmel, www.voxdomini.com.pl/duch/mistyka/jk/dr-na1‒1.htm.
• Wojtyła K., Brat naszego Boga, w: K. Wojtyła, Poezje, dramaty, szkice * Tryptyk rzymski, Jan Paweł II, Kraków 2004, s. 314–392.
• Wojtyła K., Pieśń o Bogu ukrytym, w: K. Wojtyła, Poezje, dramaty, szkice * Tryptyk rzymski, Jan Paweł II, Kraków 2004, s. 77–85.
• Wojtyła K., Zagadnienia wiary w dziełach św. Jana od Krzyża. Rozprawa doktorska na Fakultecie Teologicznym Papieskiego Uniwersytetu Angelicum w Rzymie, tłum. o. Leonard od Męki Pańskiej, Kraków 1990.