Smart city – sformatowany produkt czy narzędzie demokratyzacji? Dwa scenariusze rozwoju współczesnych polityk miejskich

• Authors: Krzysztof Gubański

Title variants

EN

Smart City – A Formatted Commodity or a Tool of Democratization? Two Scenarios for the Development of Contemporary Urban Policies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest analizą koncepcji smart city, jaka wyłania się z lektury materiałów dystrybuowanych przez samorządy i administrację publiczną oraz firmy będące dostawcami nowych technologii dla miast. W pierwszej części tekstu prezentowane są źródła koncepcji smart city, które wykraczają poza wąsko rozumiany rozwój technologii teleinformatycznych, ale wiążą się z przemianami współczesnych miast, modeli urbanistycznych, modeli gospodarczych, nowych polityk rozwojowych, kapitalizmem kognitywnym czy roli, jaką pełni współczesna przestrzeń miejska w globalnym łańcuchu wartości ziemi. Następnie koncepcja ta skonfrontowana jest z argumentami krytycznymi dotyczącymi procesów decyzyjnych, władzy dyskrecjonalnej, kontroli informacji, segregacji społecznej, cyberbezpieczeństwa i monopolu na technologię. Na koniec przedstawione są wyłaniające się z tej dyskusji dwa skrajne modele rozwoju smart city. Pierwszy scenariusz przewiduje oligopol firm technologicznych i smart city jako wysoce sformatowany i mało podatny na modyfikacje produkt teleinformatyczny. Drugi scenariusz to wizja demokratycznej „anarchii”, technologii wolnego dostępu, paradygmatu otwartości i ciągłego modyfikowania rozwiązań, brak regulacji dostępu do zasobów danych. Oba modele stanowią figurę retoryczną i mają na celu pokazanie istotnych decyzji, przed którymi stają zarządcy współczesnych miast i wokół których toczy się debata na temat nowych technologii w polityce miejskiej.

EN

This paper retraces the concept of smart city that emerges from an analysis of materials distributed by authorities, public administration and companies supplying new technologies for cities. The first part of this article presents the origins of the smart city concept that go beyond the narrowly understood development of IT, and involve changes of modern cities, urban regimes, economic models, new development policies, cognitive capitalism and the role of contemporary urban space in global value chain. Next, the idea of smart city is confronted with critical arguments regarding decision-making processes, discretionary power, information control, social segregation, cyber security and monopoly on technology. As an outcome, two polarized models of smart city development are outlined. The first scenario foresees the oligopoly of technology companies and smart city as a highly-formatted and less susceptible to modifications IT product. The second scenario is a vision of democratic „anarchy”, open access technology, paradigm of openness and constant modification of solutions, deregulation of data access. Both models are seen as rhetorical figures that allow to outline key decisions faced by managers of contemporary cities, which are quickly becoming the focal points of global discussion on the relations between new technologies and urban policy.

Keywords

PL

socjologia miasta; studia miejskie; smart city; datyfikacja; nowe technologie

EN

urban sociology; urban studies; smart city; datafication; new technologies

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2018
• Issue: 1(228)
• Pages: 99-116

Contributors

author

Krzysztof Gubański

• Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, ul. Karowa 18, 00-927 Warszawa

References

• Błaszczyk, Mateusz. 2013. W poszukiwaniu socjologicznej teorii rozwoju miast. Meandry ekonomii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Boltanski, Luc i Eve Chiapello. 2005. The New Spirit of Capitalism. New York: Verso.
• Brockbank, Jamie. 2006. The Creative Class and its Impact on the Gentrification of Artistic Neo-Bohemian Neighborhoods. Cambridge: Cambridge University Department of Geography.
• Burdett, Ricky i Philipp Rode. 2011. Living in the Urban Age. W: R. Burdett i D. Sudjic (red.). Living in the Endless City. London: Phaidon Press.
• Chun, Wendy Hui Kyong. 2004. On Software or the Persistance of Visual Knowledge. „Grey Room” 18: 26–51.
• Dantzig, George i Thomas Saaty. 1973. Compact City: A Plan for a Livable Urban Environment. San Francisco: Informs.
• Dietterich, Thomas i Eun Bae Kong. 1995. G. Machine Learning Bias, Statistical Bias, and Statistical Variance of Decision Tree Algorithms. Oregon State University: Department of Computer Science.
• Elkin, Stephen L. 1987. The City and Regime in the American Republic. Chicago: University of Chicago Press.
• Erbel Joanna. 2010. Czy naprawdę musimy być klasą kreatywną? „Dziennik Opinii” 16.12.2010. źródło: http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/ErbelCzynaprawde-musimybycklasakreatywna/menuid-431.html (dostęp 04.06.2017).
• Espeland, Wendy Nelson i Mitchell L. Stevens. 1998. Commensuration as a Social Process. „Annual Review of Sociology” 24,1: 313–343.
• Filiciak, Mirosław, Michał Danielewicz, Mateusz Halawa, Paweł Mazurek i Agata Nowotny. 2010. Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze. Warszawa: Centrum Badań nad Kulturą Popularną SWPS.
• Fitch, Robert. 1993. The Assassination of New York. New York/London: Verso.
• Fligstein, Neil. 2001. The Architecture of Markets: An Economic Sociology of Twenty-first-century Capitalist Societies. Princeton: Princeton University Press.
• Florida, Richard. 2003. Cities and the Creative Class. „City & Community” 2: 3–19.
• Florida, Richard. 2010. Narodziny klasy kreatywnej: oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego. Tłum. T. Krzyżanowski i M. Penkala. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Gehl, Jan. 2009. Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych. Kraków: Wydawnictwo RAM.
• Gottdiener, Mark. 2010. The Social Production of Urban Space. Austin: University of Texas Press.
• Greenfield, Adam. 2014. Smart city to martwa idea. „Res Publica Nowa” 27.09.2014. źródło: http://publica.pl/teksty/smart-city-to-martwa-idea-47376.html (dostęp: 04.06.2017).
• Hardt Michael i Antonio Negri. 2012. Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne. Tłum. P. Juskowiak i inni. Kraków: Korporacja Ha-art!.
• Harvey, David. 2006. The Limits of Capital. London: Verso.
• Harvey, David. 2012. Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja. Tłum. A. Kowalczyk i inni. Warszawa: Bęc Zmiana.
• Hoyman, Michele i Christopher Faricy. 2009. It Takes a Village: A Test of the Creative Class, Social Capital and Human Capital Theories. „Urban Affairs Review” 44: 311–333.
• Izdebski, Hubert. 2013. Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni. Doktrynalno-prawne uwarunkowania urbanistyki i architektury. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Klein, Naomi. 2000. No Logo. Tłum. H. Pustuła. Izabelin: Świat Literacki.
• Komisja Europejska. 2010. EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Bruksela: Komisja Europejska.
• Kopeć, Jarosław. 2015. Let’s put programs in our minds. The ideology of Gamification. Case study of Habit RPG. W: J. Kopeć i K. Pacewicz (red.). Gamification. Critical approaches. Warszawa: Wydział Artes Liberales.
• Landry, Charles. 2008. The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators. London: Earthscan.
• Lang John. 2006. Urban Design. A typology of procedures and products. Amsterdam, Boston et. al.: Elsevier.
• Lash, Schott i John Urry. 1988. The End of Organized Capitalism. Wisconsin: The University of Wisconsin Press.
• Levy, Frank i Richard Murname. 2004. The New Division of Labor. The computers are creating the new job market. Princeton: Princeton University Press.
• Logan John i Motloch Harvey. 1987. Urban Fortunes. The Political Economy of Place. Berkeley: University of California Press.
• Lorens, Piotr. 2009. Kształtowanie nowej doktryny urbanistycznej. W: E. Cichy-Pazder i T. Markowski (red.). Nowa urbanistyka – nowa jakość życia. Warszawa: Materiały III Kongresu Urbanistyki Polskiej.
• O’Reilly, Tim. 2007. What Is Web 2.0: Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. „Communication and Strategies” 1 (65): 17–37.
• Przegalińska-Skierkowska, Aleksandra. 2016a. Istoty wirtualne. Jak fenomenologia zmieniała sztuczną inteligencję. Kraków: Universitas.
• Przegalińska-Skierkowska, Aleksandra. 2016b. Konflikt generacyjny wśród botów: między Elizą, Cleverbotem a Tay. W: V. Kuś (red.). LIVE’ BOT. Bydgoszcz: E-naukowiec.
• Sassen, Saskia. 2013. The Future of Smart Cities. źródło: https://www.youtube.com/watch?v=Ww4pYjLViFE (dostęp 04.06.2017).
• Sassen, Saskia. 2014. Expulsions: Brutality and Complexity in Global Economy. Cambridge: Harvard University Press.
• Scott, Allen J. 1988. New Industrial Spaces: Flexible Production Organization and Regional Development in North America and Western Europe. Worcester: Clark University.
• Smart Cities Council. 2015. Smart City Readiness Guide. źródło: http://smartcitiesco-uncil.com/resources/smart-cities-readiness-guide (dostęp 09.09.2015).
• Solon, Olivia i Sabrina Siddiqui. 2017. Forget Wall Street. Silicon Valey is the new political power in Washington. „The Guardian” 03.10.2017.
• Urząd M. St. Warszawy. 2016. Strategia #WARSZAWA2030. Projekt do konsultacji społecznych. Warszawa: Urząd M.St. Warszawy.
• Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego. 2011. Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007–2013. Warszawa: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego.
• Urząd Miejski w Gdańsku. 2014. Gdańsk 2030 plus. Strategia rozwoju miasta. Gdańsk: Urząd Miejski w Gdańsku.
• Ward, Stephen V. 2004. Planning and Urban Change. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.
• Weber, Rachel. 2015. From Boom to Bubble: How finance built the new Chicago. Chicago: University of Chicago Press.
• Wrocław: Europejska Stolica Kultury. 2016. Scenariusze przyszłości dla Wrocławia. Wrocław: Europejska Stolica Kultury.
• Zaród. Marcin. 2017. Hakerzy i kolektywy hakerskie w Polsce. Od operacjonalizacji do laboratoriów i sfer wymiany. „Studia Socjologiczne” 1: 225–252.
• Zhou Feizhou. 2014. Dramat i dewastacja chińskiej urbanizacji. Tłum K. Gubański. „Globalny Dialog” tom 4, nr 2: 32–33.