SAMORZĄD TERYTORIALNY W UJĘCIU WYBRANYCH REFLEKSJI NAUKOWYCH I KATOLICKICH ŚRODOWISK

• Authors: Dutkiewicz Gracjana

Title variants

EN

SELF-GOVERNMENT IN SELECTED REFLECTIONS OF SCIENTIFIC AND CATHOLIC ENVIRONMENTS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Samorząd terytorialny jest uznawany za niezbędny element współczesnych demokracji, przez który obywatele mają większy wpływ na życie publiczne. Świadczy o tym fakt, iż w demokratycznym państwie prawa stanowi on część składową systemu władz publicznych. Oznacza to, że samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy i administracji publicznej, a przyznany mu w ramach prawa zakres zadań publicznych realizuję niezależnie i samodzielnie. Z tego względu jego powołanie i istnienie uzasadniane jest ważną rolą w państwie, tj. wykonywaniem zdecentralizowanej administracji państwowej oraz swobodnym działaniem wspólnot terytorialnych. Przedmiotem rozważań prowadzonych w niniejszym artykule jest zaprezentowanie odmiennych, jak i wspólnych kwestii samorządowi terytorialnemu, w podejściu, które ujmuje samorząd terytorialny jako administrację publiczną oraz wspólnotę terytorialną, a które można odnaleźć w wybranych refleksjach naukowych i katolickich środowisk. Tak założony cel wymagał zastosowania spektrum metod badawczych – analizy literatury, dokumentów i materiałów źródłowych. Pozwoliły one na wskazanie zasadności powołania, znaczenia i roli samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem wybranych ujęć teoretycznych, tj. koncepcji funkcjonalnej (państwowej) i naturalnej.

EN

Local government is recognised as an essential element of modern democracies, through which citizens influence public life. In this article, the subject of the deliberations is to present different and common issues to local government, in an approach that includes local government as a public ad-ministration and a territorial community, and which can be found in selected reflections of scientific and catholic environments. Such an objective required the application of a range of research methods – analysis of literature, documents and source materials. They made it possible to indicate the legitimacy of the establishment, significance and role of local self-government, taking into ac-count selected theoretical approaches: functional (state) and natural concepts.

Keywords

PL

samorząd terytorialny; wspólnota lokalna; administracja publiczna; ujęcie funkcjonalne; ujęcie naturalne

EN

local government; local community; public administration; functional approach; natural approach

• Publisher: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Journal: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Year: 2020
• Issue: 4
• Pages: 95-106

Contributors

author

Dutkiewicz Gracjana

• Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

References

• Bosiacki, A. (2006). Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej 1918 – 1939. Warszawa: LIBER.
• Buczkowski, P. (1994). Samorząd lokalny i budowa społeczeństwa obywatelskiego w Polsce do 1990 r. W: P. Buczkowski (red.), Odrodzenie samorządu terytorialnego (9). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
• Dolnicki, B. (2006). Samorząd terytorialny. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze, 17.
• Dutkiewicz, G. (2010). Dzieje samorządu terytorialnego w Polsce po II wojnie światowej. Colloquium, 2, 193–203.
• Dutkiewicz, G. (2011). Współczesny model samorządu terytorialnego w Polsce. Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej, 187A, 69–82.
• Dutkiewicz, G. (2017) Samorząd terytorialny Stanisławowa i Ziemi Stanisławowskiej w II Rzeczpospolitej. W: M. Kardas, A. A. Ostanek, P. Semków (red.). Po stronie pamięci i dialogu... Stanisławów i Ziemia Stanisławowska w dobie przemian społecznych oraz narodowościowych XIX i pierwszej połowy XX wieku (t. 1, 117–119). Warszawa – Stanisławów. ELPIL.
• Dutkiewicz, G. (2018). Istota i rola samorządu terytorialnego w nauczaniu społecznym Kościoła katolickiego. Przegląd Religioznawczy, (1)267, 126–127.
• Dutkiewicz, G. (2019b). Elity polityczne w lokalnej strukturze samorządu terytorialnego. Colloquium, 4, 75.
• Dutkiewicz, G. (2019a). Samorząd terytorialny w kontekście zasady pomocniczości w nauczaniu społecznym Kościoła katolickiego. Przegląd Religioznawczy, (3)273, 152–153.
• Dziuba, A. F. (2011). Samorząd terytorialny drogą upodmiotowienia społeczności lokalnych. Teologia i Człowiek, 17, 178–180.
• Gawłowski, R., Machalski, P., Makowski, K. (2017). Samorząd terytorialny w systemie administracji publicznej. Warszawa: CeDeWu.
• Heywood, A. (2011). Politologia. Warszawa: PWN.
• Izdebski, H. (2008). Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności. Warszawa: LexisNexis.
• Jan Paweł II (1991). Centesimo annus. Pobrano z: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/centesimus_1.html.
• Jan XXIII (1963). Pacem in terris. Pobrano z: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_xxiii/encykliki/pacem_in_terris_11041963.html.
• Kachniarz, M., Raczyński, R. (2018). Samorząd XXI wieku. Problemy. Trendy. Rozwiązania. Wrocław: Siedmiogród, 15–18.
• Kamiński, S. (1985), Autonomia. W: F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka (t. 1, 1159–1160), Lublin: KUL.
• Kasiński, M. (2008). Samorząd terytorialny jako wartość cywilizacyjna. Annales. Etyka w życiu gospodarczym, (2)11, 205.
• Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”. Pobrano z: http://ptm.rel.pl/files/swii/141-gaudium-et-spes.pdf.
• Leoński, Z. (2008). Ustrój i zadania samorządu terytorialnego. W: S. Wykrętowicz (red.), Samorząd w Polsce. Istota, formy, zadania (117). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
• Lis, W. (2012). Istota i rola samorządu terytorialnego w państwie demokratycznym. Rocznik Nauk Prawnych, 22(1), 161–162.
• Majka, J. (1986). Katolicka nauka społeczna. Rzym: Fundacja Jana Pawła II. Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej.
• Ochendowski, E. (1997). Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń: TNOiK.
• Panejko, J. (1934). Geneza i podstawy samorządu europejskiego. Wilno: Księgarnia św. Wojciecha.
• Pius XI. (1931). Quadragesimo anno. Pobrano z: http://www.mop.pl/doc/html/ency–kliki/Quadragesimo%20anno.htm.
• Robertson, D. (2012). Słownik Polityki. Warszawa: Sic!.
• Skorowski, H. (1990). Etyczno-społeczne aspekty samorządu terytorialnego w świetle katolickiej nauki społecznej. Życie Katolickie, 5–6, 23–24.
• Skorowski, H. (1999). Zaangażowanie społeczne istotnym wymiarem chrześcijaństwa. Seminare. Poszukiwania naukowe, 15, 155–170.
• Subsydiarność (pomocniczość). Pobrane z: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/subsydiarnosc;4836984.html
• Ślipko, T. (1982), Zarysetyki szczegółowej. Kraków: WAM.
• Waniewska-Bobin, M. (2013). Europejskie modele samorządu terytorialnego. Lublin: KUL.
• Wójcik, S. (1999). Samorząd terytorialny w Polsce w XX wieku. Lublin: KUL.
• Wyszkowska, D. (2018). Samorząd terytorialny w ujęciu wybranych koncepcji teoretycznych. Optimum. Economic Studies, 1(91), 127.

Identifiers

DOI

10.34813/32coll2020