Niepokój a religijność

• Authors: Jacek Śliwak

Title variants

EN

Anxiety and religiosity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wielu autorów, np. Horney (1976, s. 53), Kępiński (1987, s. 298), Argyle (1999), dowodzi, że lęk wywiera duży wpływ na zachowania człowieka. Argyle, znany badacz stosunków międzyludzkich, pisze o następujących konsekwencjach wysokiego poziomu niepokoju i lęku: izolowanie się od innych, brak przyjaciół, egocentryzm, społeczne nieprzystosowanie, mała asertywność, skłonność do submisji. R. B. Cattell twierdzi, że osoba przeżywająca lęk charakterologiczny (czysty) charakteryzuje się obniżoną sprawnością do przystosowania się, poczuciem niepewności, brakiem zaufania do siebie i innych. Biorąc pod uwagę powyższe, podjęto temat związku między niepokojem a religijnością rozumianą jako przeżywane relacje do Boga. Celem analiz jest poszukiwanie powiązań między poziomem przeżywanego przez człowieka lęku ogólnego (EN), jawnego (NJ) i ukrytego (NU) (badanego Arkuszem Niepokoju Cattella) a przeżywanymi relacjami do Boga (badanego Kwestionariuszem Relacji Religijnych Hutsebauta). Uzyskane wyniki wykazują, że biorąc pod uwagę niepokój ogólny, jawny i ukryty oraz wyodrębnione ze względu na płeć podgrupy, na siedem badanych wymiarów relacji religijnych powiązania istotne statystycznie istnieją z czterema skalami: buntowniczością, winą-lękiem, identyfikacją i współhumanitarnością. Przy czym dwie pierwsze skalę wiążą się z niepokojem dodatnio (dodatnie współczynniki korelacji), natomiast dwie następne mają wartość ujemną.

EN

This article undertakes the issue of associations between anxiety and religiosity, understood as experiencing the relationship with God. According to numerous authors, e.g. Horney (1976, p. 53), Kępiński (1987, p. 298), Argyle (1999), anxiety exerts strong influence on human behaviour. Argyle, the famous researcher of interpersonal relationships, points to such consequences of high anxiety as isolation from others, lack of friends, egocentrism, deficits of social adaptation, low assertiveness, tendency to submissiveness. R. B. Cattell holds that individuals with high characterological anxiety reveal low efficiency in adaptation processes, lack of self-confidence, distrust in oneself and others. The objective of the study presented in this article was to investigate associations between general, overt and covert anxiety (IPAT Anxiety Scale by Cattell) and features of the relationship with God (The Scale of Relationship to God by D. Hutsebaut). The results showed statistically significant associations between general, overt and covert anxiety, gender and four dimensions of religiosity: rebelliousness, guilt, identification, cohumanity. The first two scales showed positive correlations with anxiety and the latter two scales - negative correlations.

Keywords

PL

poziom niepokoju; struktura niepokoju; niepokój ogólny; niepokój jawny; niepokój ukryty; religijność; relacje religijne do Boga

EN

anxiety; structure of anxiety; general anxiety; covert anxiety; overt anxiety; religiosity; live relationship to God

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Psychologiczne
• Year: 2006
• Volume: 9
• Issue: 1
• Pages: 53-81

Dates

published

2006

Contributors

author

Jacek Śliwak

• Katedra Psychologii Społecznej i Psychologii Religii, Instytut Psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II