Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej

• Authors: Dariusz Magier

Title variants

EN

Archives of Voievodship Committee of Polish United Workers' Party in Biała Podlaska

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dokumentacja wytwarzana przez partię komunistyczną po II wojnie światowej wchodziła w skład polskiego dziedzictwa archiwalnego, jednakże archiwa partii nie podlegały nadzorowi państwowej sieci archiwalnej. Najpierw miały one charakter składnic akt, a od 1955 roku zostały przejęte przez wydziały propagandy komitetów wojewódzkich PZPR i wkrótce przekształcono je w archiwa komitetów wojewódzkich partii. Zadanie zabezpieczania dokumentacji wytworzonej przez struktury partii komunistycznej w Polsce nadzorowały kolejno: Wydział Historii Partii przy KC PPR, Archiwum KC PZPR, zaś od 1971 r. Centralne Archiwum KC PZPR. Wraz z archiwami komitetów wojewódzkich tworzyło ono sieć archiwów PZPR, z własnymi przepisami, kadrą oraz metodyką archiwalną. Artykuł szczegółowo przedstawia działalność komórki organizacyjnej, jaką stanowiło archiwum komitetu wojewódzkiego partii komunistycznej, na przykładzie jednego z najmniejszych komitetów istniejących w Polsce, prowincjonalnego KW PZPR w Białej Podlaskiej, który funkcjonował w latach 1975-1990. Omawia podległość archiwum, przejmowanie, opracowanie i przechowywanie akt, środki ewidencyjne, warunki lokalowe, system szkoleniowo-kontrolny oraz charakteryzuje rolę, jaką na pracę kancelaryjną i archiwalną miał kierownik Archiwum Komitetu Wojewódzkiego partii.

EN

Documentation generated by the communist party after World War II constituted the part of Polish archival heritage. However, Party's archives were not supervised by national archival network. At the beginning they were storehouses of acts, and since 1955 they had been taken over by propaganda sections of voivodship committees of PZPR (Polish United Workers' Party) and later transformed into the archives of voivodship committees of the Party. The task to preserve documentation generated by the structures of the communist party in Poland was subsequently supervised by: Party History Institute at KC PZPR (Central Committee of Polish United Workers' Party), Archives of KC PZPR, and since 1971 Central Archives of KC PZPR. Together with the archives of voivodship committees the net with its own regulations, staff and archival methodology was created. This article gives a detailed description of the activity of the organizational unit, that is the archives of the voivodship committee of the communist party. One of the smallest committees existing in Poland, a provincial Voivodship Committee of PZPR in Biała Podlaska, which operated from 1975 to 1990, serves as an example. The article discusses the reporting structure, handing-over, analysis and preservation of acts, means of recording, premises, system of training and control as well as characterizes the role of a supervisor of the Party's voidovdship committee Archives played in the archives and chancery.

Keywords

PL

archiwa partii komunistycznej w Polsce; archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej; PZPR

EN

archives of Polish Communist Party; Polish United Workes’ Party

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Year: 2010
• Issue: 1(3)
• Pages: s. 91 - 105

Contributors

author

Dariusz Magier

• Archiwum Państwowe w Lublinie

References

• Archiwa Komitetów Wojewódzkich PZPR. Zbiór przepisów, Warszawa 1969.
• Chmielewska I., Hołownia K., Problemy porządkowania akt partyjnych z byłego Archiwum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Olsztynie z lat 1948–1990 (z wyłączeniem zespołu Komitetu Wojewódzkiego PZPR) [on-line] http://www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/chmielewska_holownia.pdf.
• Dobieszewski A., Lutrzykowski A., PZPR w systemie politycznym PRL, [w:] PZPR (1948–1978), red. A. Dobieszewski, J. W. Gołębiowski, Warszawa 1978.
• Durko J., Archiwa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Archiwa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, nr 1, 1980.
• Horst W., Kancelarie i archiwa Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej, Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej i Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1944–1990), Warszawa 2006.
• Łaborewicz E., Dzieje akt i archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Legnicy [on-line] http://www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/edyta_laborewicz.pdf.
• Magier D., Lata 1980–1981 w województwie bialskopodlaskim. Wybór teleksów Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Radzyń Podlaski 2006.
• Wytyczne w sprawie działalności archiwów KW PZPR, Warszawa 1976.
• Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952–2000, wyb. i oprac. M. Tarakanowska, E. Rosowska, Warszawa 2001.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/AKZ.2010.003