Komparatywy „gorszy” oraz „gorzej” jako wykładniki intensyfikacji (w języku ogólnopolskim i gwarach)

• Authors: Monika Buława

Title variants

EN

Comparatives "gorszy" and "gorzej" as indicators of intensification in general Polish and dialects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autorka analizuje użycia form stopnia wyższego jednostek wartościujących „zły”, „źle” (także odpowiadających im superlatywów), w których pełnią one funkcję wykładników intensyfikacji. W języku ogólnopolskim komparatywy „gorszy” oraz „gorzej” w omawianej roli odnoszą się do obiektów negatywnie ocenianych i zachowują swój związek z wartościowaniem porównawczym, którego wyrażanie jest ich prymarną funkcją. W gwarach można zaobserwować bardziej zaawansowany rozwój semantyczny przysłówka gorzej zostały w nich odnotowane połączenia, w których ma on jedynie znaczenie kwantytatywne i przestaje wyrażać wartościowanie. Wyłącznie gwarowe są też użycia, w których komparatyw gorszy ma znaczenie ‘bardziej’. W tym znaczeniu występuje on w konstrukcjach składniowych nieznanych współczesnemu językowi ogólnopolskiemu, służąc do tworzenia opisowych form stopnia wyższego przymiotników nazywających negatywnie wartościowane cechy.

EN

In the article the author analyzes the use of comparative forms of evaluative units "zły", "źle" (and their corresponding superlatives) where they function as indicators of intensification. In general Polish the comparatives "gorszy" and "gorzej" in the role discussed refer to objects evaluated negatively and maintain their connection with evaluative comparison the expression of which is their primary function. In dialects we can observe a more advanced semantic development of the adverb "gorzej" — there connections have been noted in which it carries a solely quantitative meaning while it ceases to express evaluation. Use of the comparative "gorszy" in the sense of ‘more’ is only to be found in dialects. This specific meaning is encountered in syntactic structures unknown to the contemporary general Polish language and is used to form descriptive comparative adjectives which identify the qualities evaluated negatively.

Keywords

PL

jednostki wyrażające wartościowanie; komparatywy; wykładniki intensyfikacji; leksyka gwarowa

EN

units expressing evaluation; comparatives; indicators of intensification; dialect lexis

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2014
• Volume: 94
• Issue: 4
• Pages: 289-302

Contributors

author

Monika Buława

• Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków