Regulacja stanu prawnego nieruchomości Kościoła katolickiego w Polsce w drodze decyzji administracyjnych a prawa nabyte osób trzecich

• Authors: Walencik Dariusz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ustawie z 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej zawarto postanowienia mające umożliwić uregulowanie zadawnionych spraw majątkowych Kościoła katolickiego . Analiza tej ustawy prowadzi do następujących wniosków: przepisy działu czwartego rozdziału pierwszego (art. 60 - 71), zatytułowane „Regulacja spraw majątkowych” całościowo normują sprawy majątkowe Kościoła katolickiego. W załatwianiu tych spraw obowiązują dwa pozasądowe tryby postępowania: tryb administracyjny (uwłaszczenie) dla stwierdzenia, że nieruchomość lub jej część pozostające w dniu wejścia w życie ustawy we władaniu kościelnej osoby prawnej stały się z mocy prawa jej własnością i tryb zwany postępowaniem regulacyjnym przed Komisją Majątkową, złożoną z przedstawicieli wyznaczonych w równej liczbie przez stronę kościelną i państwową zmierzający do przywrócenia tym podmiotom na ich wniosek własności upaństwowionych nieruchomości. Orzeczenie wydane przez tę Komisję ma charakter konstytutywny. W obu postępowaniach (uwłaszczeniowym i regulacyjnym) powinny brać udział wszystkie osoby zainteresowane, a rozstrzygnięcie powinno obejmować wszystkie roszczenia zarówno z zakresu stosunków prawnorzeczowych (np. kwestie drogi koniecznej), jak i obligacyjnych, zobowiązaniowych, (np. roszczenia dotychczasowego użytkownika z tytułu nakładów na nieruchomość). Zakres regulacji w obu przypadkach jest ściśle określony ustawą.

Keywords

PL

Komisja Majątkowa; Konstytucja RP; Kościół katolicki; postępowanie regulacyjne; prawo wyznaniowe; relacje państwo-kościół; związek wyznaniowy; kościoły i inne związki wyznaniowe; Kościół w PRL

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2006
• Volume: 9
• Pages: 133-153

Contributors

author

Walencik Dariusz

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

References

• A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce 1945-1970, Kraków 1995, s. 21;
• A. Nałęcz, Cerkwie greckokatolickie w Diecezji Przemyskiej po roku 1945. Zarys problematyki, Przemyśl 1988;
• A. Nowakowski, Administracja spraw wyznaniowych w powojennej Polsce, „Kościół i prawo”, t. 13, Lublin 1998, s. 36-37.
• A. Oleszko, Pytania i odpowiedzi, „Rejent” 13(2003), nr 4, s. 149.
• B. Górowska, G. Rydlewski, Regulacje prawne stosunków wyznaniowych w Polsce, Warszawa 19922, s. 105;
• J. Krukowski, Uprawnienia majątkowe instytucji kościelnych, w: Polskie prawo wyznaniowe, pod red. J. Krukowskiego, Warszawa 2000, s. 222-226;
• J. Musiał, A. Nałęcz, Świątynie unickie na terenie diecezji przemyskiej w latach 1945-1985, w: „Chrześcijanin w świecie” 191(1989), nr 3, s. 89-102.
• J. Żaryn, Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Warszawa 1997
• L. Adamowicz, Prawo majątkowe, podatkowe i celne, w: Prawo wyznaniowe III Rzeczypospolitej, pod red. H. Misztala, Lublin-Sandomierz 1999, s. 250-254;
• M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2003
• M. T. Staszewski, Państwo-Kościół w Europie Środkowo-Wschodniej. Aspekty instytucjonalno-prawne, Warszawa 1994, s. 39.
• M. Winiarczyk-Kossakowska, Przejęcie przez państwo „dóbr martwej ręki” (w pięćdziesiątą rocznicę), „Państwo i Prawo” 55(2000), nr 12, s. 61.
• M. Winiarczyk-Kossakowska, Rewindykacje majątkowe, w: M. Winiarczyk-Kossakowska, Prawo wyznaniowe w praktyce administracyjnej, Warszawa 1999, s. 61-89;
• P. Pelc, Kwestia zwrotu mienia kościelnych osób prawnych w świetle ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, „Prawo Kanoniczne” 38(1995), nr 1-2, s. 103-137;
• P. Stanisz, Regulacja spraw majątkowych kościelnych osób prawnych, w: A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2006, s. 228-234.
• T. Stanisławski, Sytuacja prawno-majątkowa Kościoła, w: Prawo wyznaniowe, pod red. H. Misztala i P. Stanisza, Lublin 2003, s. 387-394;
• W. Chróścielewski, Glosa do wyroku NSA z dnia 27 września 1990 r., sygn. akt II SA 502/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 34(1993), nr 3, s. 49.
• Z. Strus, Postępowanie regulacyjne a ochrona praw osób trzecich, „Przegląd Sejmowy” 6(1998), nr 3, s. 3.
• D. Walencik, Postępowanie regulacyjne przed Komisją Majątkową (na przykładzie wniosku parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Imielinie), „Studia z Prawa Wyznaniowego” 5(2005), nr 8, s. 259-293;