Problemy dezynsekcji drewnianych zabytków w Polsce

• Authors: Krajewski Adam , Mączyński Dominik

Title variants

EN

Problems of insect control in wooden relics in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

In our activity in the Foundation for the Protection of Monuments in Warsaw we frequently encounter problems concerning the extermination of insects which cause damage to wooden historical objects. Numerous expert opinions on the state of the relics, a survey of professional literature on the subject as well as previously conducted laboratory experiments have made it possible to voice our opinion about the effectiveness of various methods applied in the battle against insects, conceived as technical sources of devastation of wood. The most frequently encountered construction material of Polish wooden architecture is coniferous — predominantly the pinus silvestris L. and the abies alba Mill, (pine and fir). Interiors also display oak (Quercus sp.) and linden (Tilia sp.). Among 12 species of insects the most frequent and most dangerous are Hylotrupes bajulus L. and Arobium punctatum Deg. Both are used in tests which define the effectiveness of remedies employed for the protection of timber. Polish technical norms which pertain to the examination of impregnants foresee only the use of larvae of Hylotrupes bajulus L. while norms observed in the European Community include also larvae of the deathwatch. Such efficiency research was carried out in Poland up to 1986 by prof. dr hab. J. Dominik, and subsequently continued by one of co-authors. Investigations into physical methods of exterminating insects are not discussed in Polish norms. The most frequently employed method is a simple chemical operation (spraying, short baths, lubrication). At present, our market offers two Polish products as well as several from Western Europe, chiefly Germany. The establishment of a center which would conduct current effectiveness tests of such products, particularly by taking into consideration the research norms of the European Community appears to be an extremely urgent task. The use of gas for the extermination of insects in wooden monuments is rare. Only two museums in Warsaw have at their disposal their own gas chambers, while a single enterprise can perform such an operation in situ. During his own research, one of the authors found that microwaves are of little use in insect extermination; infrared rays issued by point sources are useless in this particular instance, especially as regards works of art. The method of exterminating insects in architectonic constructions with the application of hot air, konwn for quite some time in Denmark and Germany, has not been tried in Poland. Gamma rays have proved to be highly effective but our publications whose purpose it was to popularize this method have not met with a response, especially in Poland. One of the authors has conducted a number of experiments on the gamma rays not only for the purposes of exterminating insects which damage wood but also those which attack books and fabrics. The outcome of this investigation will be published in the nearest future.

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 1993
• Issue: 4
• Pages: 356-362

Dates

published

1993

Contributors

author

Krajewski Adam

author

Mączyński Dominik

References

• R. Brykowski, Drewniana architektura kościelna w Malopolsce w XV wieku, Wrocław 1981.
• J. Gadomski, Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1420- 1470, Warszawa 1981.
• J. Dominik, Spuszczel szkodnik techniczny drewna, Warszawa 1952 r.;
• J. Dominik, Owady szkodniki techniczne drewna, Warszawa 1955 r.;
• J. Dominik, Uwagi o występowaniu spuszczela (Hylotrupes bajulus L.) w połnocno-wschodniej części Wyżyny Łodzkiej, „Sylwan" 1959, nr 4, s. 49-53;
• J. Dominik, Uwagi o owadach niszczących urządzenia wodne, „Sylwan” 1959, nr 4, s. 41-47;
• J. Dominik, Badania nad rozprzestrzenianiem spuszczela (Hylotrupes bajulus L., Cerambycidae, Cd.) na terenie Polski wschodniej i nad niektorymi wynikami sprzyjającymi jego występowaniu, „Folia Forestalia Polonica”, ser. В — „Drzewnictwo” 1962, nr 4, s. 179-225;
• J. Dominik, Wyniki badań nad składem gatunkowym owadow niszczących drewno w budowlach rożnego wieku, „Folia Forestalia Polonica”, ser. В — „Drzewnictwo” 1966, nr 7, s 121 128;
• J. Dominik, Czynniki wpływające na zagrożenie w Polsce budowli zabytkowych przez owady (w:) Zabytkowe drewno. Konserwacja i badania, Warszawa 1987;
• J. Dominik, J. R. Starzyk, Ochrona drewna. Owady niszczące drewno, Warszawa 1983.
• J. Dominik, Uwagi o Priobium carpini Herbst, i Xestobium rufovillosum Deg., dwoch mało znanych szkodnikach budowli, „Sylwan” I960, nr 9, s. 45-48;
• J. Dominik, Wyniki obserwacji nad uszkadzaniem zabytkowych budowli w Polsce przez tykotka pstrego (Xestobium rufovillosum Deg. - Andiidae Col), „Zeszyty naukowe SGGW — Leśnictwo” 1970, nr 13, s. 43-50;
• M. M. Serment, Les principaux insectes
• A Krajewski, Proba ocen i występowania te Polsce owadow będących szkodnikami zabytkow i muzealiow na podstawie oględzin starych budowli. Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku maszynopis oddany do druku.
• H Wichmand Ww lange dauert ein Hausbockbefall?, .Anzeiger fur Schadlingskunde 1941, nr 2. s. 21-24.
• В Konarski, Występowanie grzybow i owadow niszczących drewno w budynkach Warszawy, „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Warszawie — Leśnictwo” 1974, nr 20, s. 71- 79
• J. Ważny, M. Czajnik, Występowanie grzybow i owadow niszczących drewno w budynkach woj. olsztyńskiego, „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Warszawie — Leśnictwo” 1974, nr 20, s. 81-88.
• A. Krajewski, Ocena przydatności niektorych impregnatow olejowych produkcji Zakładu Chemii Budowlanej do dezynsekcji drewna sosnowego, „Sylwan” 1988, nr 11-12, s. 115-120
• G. Becker, Die Wirksamkeit von Schutzmitteln gegen holzzerstorender Insekten mit ionisierender Strahlung, „Neue Museumskunde” 1983, s. 208-215;
• J. Dominik, Badania nad dezynsekcją drewna, przez powlekanie jego powierzchni preparatami „Tetra 3" i „Xylamit super", „Zeszyty Naukowe SGGW — Leśnictwo” 1968, nr 10, s. 117-132;
• M. M. Serment, Efficacite curative de quelques produis de protection de la surfance du bois vis-a-vis des Larves de Luctus brunneus Steph., „Courier de l’Industrial do Bois et de l’Ambenblement” 1980, nr 3, s. 1-6.
• J. Dominik, P. Rudniewski, J. Ważny, Badania nad zastosowaniem tlenku etylenu do dezynsekcji dreuma zabytkowego, „Zeszyty Naukowe SGGW — Leśnictwo” 1970, nr 14, s. 165-170.
• J. D. Bletchly, Some Laboratory Investigations on the Eradication of Wood-Boring Insectts by Gamma Radiation (w:) Proc. X-tb Int. Cong. Ent., Montreal 1956, nr 4, s. 385-389;
• J. D. Bletchly, The effect of gamma-radiation on some wood boring insects, .Annals of applied Biology” 1961, nr 49, s. 3O2-370;
• J. D. Bletchly, Effects on subsequent generations offer gamma-irradiation of larvae of Luctus brunneus (Steph.) (■Coleoptern, Lyctidae) .Annals of applied Biology” 1962, nr 50, s. 661-667.
• M. Bar, G. Kerner, W. Kohler, W. Unger, Die Bekampfung holzzerstorender Insekten mit ionisierender Strahlung, „Neue Museumskunde” 1983, s. 208-215.
• B. Detanger, R. Ramiere, C, de Tassigny, R. Eymery, L. de Nadaillac, The treatment of wooden objects, „Revue Bois et Forest des Trpoiques” 1974, nr 154, s. 59-62;
• J. Urban, P. Justa, Conservation by gamma radiation, The Museum of Central Bohemia in Roztoky, „Museum" 1986, nr 151, s. 1б5-1б7.
• A. Krajewski, Zwalczanie owadow — szkodnikow technicznych drewna za pomocą promieni gamma (w:) Ochrona drewna — XVSympozjum., Rogow 26-28 września 1990, Warszawa 1990.
• S. Ignatowicz, Możliwość zwalczania szkodnikow magazynowych za pomocą promieni jonizujących, „Postępy Nauk Rolniczych” 1983, nr 2, s. 97-115,
• A. Krajewski, Wykorzystanie promieniowania gamma do ochrony zabytkow, „Ochrona Zabytkow” 1991, nr 2, s. 101-111.
• D. Mączyński, Zastosowanie promieniowania gamma w dziedzinie konserwacji zabytkow „Ochrona Zabytkow” 1985, nr 4, s. 311-314;
• K. Jensen, Warme als Bekampfung gegen Hausbock, .Mitteilungen der Gesellschaft fur Vorratschutz” 1933, nr 3;
• W. Behrenz, G. Technau, Untersuchungen zur Immuniesierung des Holzes durch Heissluftbehandlug, „Holz als Roh — und Werkstoff” 1956, nr 12, s. 457-458;
• H. Schmidt, A. Schneider, Abtotende und Vorbeugende Wirkung bei Hausbockbekampfung mit Heissluft, „Holz als Roh — und Werkstoff” 1957, nr 10, s. 406-410;
• G. Becker, J. Loebe, Hitzeempfindlichkeit holzzerstorender Kaferlarven, „Anzeiger fur Schadlingskunde” 1961, nr 10, s. 149.
• A. Krajewski, Fizyczne metody dyzynsekcji drewna, Dokumentacja etapowo-końcowa za lata 1988-1989 dot. tematu FPT 3/88, PP PKZ OBiK, Warszawa, 1989.
• M. Jacquiot, De l'emploi du chauffage par haute frequence pour la destruction des insectes des bois mis en oeuvre, „Camptes Rendus de l’Academie d’Agriculture de France” 1949, nr 15 s. 635.
• G. E. Osmołowskij, Primienienije tokow wysokoj czastoty dlja borby s nasiekomymi, rozruszitieliami drieiviesiny „Trudy Instituta Liesa” 1950, nr 6, s. 162-181.
• W. E. Van de Bruel, F. Pietermaat, D. Bollearts, P. Stefens, Recherches sur la destruction au moyen d ’un champ electrique a tres hautefrequence des insectes xylophagesforant les bois ouvres, „Mededelingen vom de Landbouwhogeschool en de Opzoekingsstations van de Staat te Gent” I960, nr 25, s. 1377-1391;
• D. Bollaerts, J. Quolin, W. E. Van den Bruel, Nouvelles recherches relatives e l ’utilisation des proprirtes des micro-ondes, pour la destruction des insectes dissimules dans le bois, „ M e d e d e l i n g e n vom de Landbouwhogesschool en de Opzoekingstations van de Staat te Gent” 1961, nr 26, s. 1435-1450.
• W. Berwig, A. F. Schuhly, Uber die Einwirkung vom. Mikrowellen auf im Nadelstammholz lebende Insekten, „Nachrichtenblatt des Deutschen Pflanzenschutzdinsten” 1964, nr 2, s. 17-20.
• A. Morris Thomas, M. G. White, The sterilization of insect — infested wood by high-frequency heating, „Wood” 1952, nr 24, s. 407-410;
• A. Watson, В. M. Moss, Microwaves and Moisture in Building Research, „British Communication and Electronics”, November 1964, s. 778-781;
• J. D. Bletchly, Very high frequency radiowaves and wood-boring insect control, „Holzforschung” 1965, nr 2, s. 47-52.
• О. Walchli, P. Tscholl, Moglichkeiten der Bekampfung holzzerstorender Insekten ohne Giftanwendung, „Holz als Roh — und Werkstoff” 1975, nr 33, s. 49-53-
• K. Olszowski, Zastosowanie fal radiowych ultrakrotkich do zwalczania szkodnikow drzewa, „Ochrona Zabytkow” 1948, nr 3- 4, s. 115-120.
• Z. Ratajczak, L. Dziedzic, Z badań nad zastosowaniem, pola elektrycznego wielkiej częstotliwości do zwalczania owadow — szkodnikow technicznych drewna, „Zeszyty Naukowe SGGW — Leśnictwo” 1968, nr 12, s. 123-132;
• Z. Burski, A. Zygmunt, Badania możliwości sterylizacji drewna polichromowanego za pomocą energii mikrofalowej (w:) Materiały z II Ogolnopolskiego Zjazdu Chemikow Konserwatorow, Toruń-Bachotek 1981, „Informator PKZ” 1981, s. 39-47.
• A. Krajewski, A. Zygmunt, Z. Burski, Die Mikrowellenanwendung zur Bekampfung der holzzerstor eden Insektenlarven (w:) 6-th International Restorer Seminar, Veszprem 13-23 07.1987, Budapest 1987, s. 67-82;
• A. Krajewski, Możliwości zastosowania mikrofal do dezynsekcji iglastego drewna budowlanego, „Studia i Materiały PKZ”, Warszawa 1990.

Identifiers

ISSN

0029-8247