Twórczość w muzycznej edukacji wczesnoszkolnej

• Authors: Frołowicz Elżbieta

Title variants

EN

Creativity in early school music education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mimo iż twórczość sama w sobie może być traktowana jako pożądana społecznie cecha jednostki funkcjonującej w ponowoczesnym świecie i z tego samego powodu stymulowana, rozwijana — to warto także zwrócić uwagę na jej związki z innymi aspektami rozwoju dziecka, w tym z różnorodnymi wewnętrznymi uwarunkowaniami szkolnego funkcjonowania ucznia. Wychodząc od ustaleń terminologicznych (pojęcia: kreatywność, twórczość, innowacyjność) i opierając swoje przemyślenia na teorii everyday creativity, autorka omawia specyfikę twórczości dziecka w wieku wczesnoszkolnym i rolę tego okresu dla rozwoju kompetencji kreatywnych jednostki. Twórczość, w kontekście aktywności muzycznej dziecka, ma swoją odrębną specyfikę (tę odrębność należy zauważyć także w porównaniu do innych dziedzin sztuki) i rozpatrywana jest z reguły w wymiarze czysto atrybutywnym. Konsekwencją takiego podejścia jest przypisanie szczególnej roli wytworowi, produktowi, słowem — namacalnemu i obserwowalnemu efektowi muzycznej aktywności. Jednak, odwołując się do tradycji dokonań myślicieli łączonych z psychologią humanistyczną (zwłaszcza Abrahama Maslowa, Carla Rogersa i Ericha Fromma), autorka uznaje, iż — także w obszarze aktywności muzycznej człowieka — zasadne jest mówienie o twórczości w innych aspektach, zwłaszcza o twórczym myśleniu, działaniu, twórczych operacjach umysłowych, twórczym potencjale. W tym kontekście omówione są przykłady możliwości tego rodzaju działań w procesie wczesnoszkolnej edukacji muzycznej, będące fragmentem badań własnych.

EN

Although creativity itself can be treated as a socially desirable feature of an individual functioning in the postmodern world — and for this reason stimulated and developed — one should also notice its relationship with other aspects of child development, including varied internal conditioning of a student’s school performance. Starting from the terminological findings (concepts: inventiveness, creativity, innovation) and basing on the theory of everyday creativity, the author discusses the specifics of children’s creative work at the early school age and the role of that period in developing individual creative competencies. Creativity, in the context of the child’s musical activity, has its own distinctiveness (this distinction should be noted also in comparison with other arts) and is usually considered in a purely attributistic dimension. The consequence of this approach lies in attributing a particular role to the product, or, in a word — a tangible and observable effect of musical activity. However, by referring to the achievements of thinkers related with humanistic psychology (especially Abraham Maslow, Carl Rogers and Erich Fromm) — the author recognizes that — also in the area of human musical activity — it is indeed legitimate to talk about creativity in other aspects — especially about creative thinking, acting, creative mental operations, and creative potential. In this context the author discusses the examples of potential actions of this kind in the early school music education, being a part of her own research.

Keywords

PL

edukacja muzyczna; twórczość; kompetencje kreatywne

EN

music education; creativity; creative competencies

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2018
• Volume: 8
• Pages: s. 129-150

Dates

published

2018

Contributors

author

Frołowicz Elżbieta

• Instytut Teorii Muzyki Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, ul. Łąkowa 1–2, 80–743 Gdańsk

References

• Bauman Zygmunt, Liquid Modernity, Cambridge 2000, wydanie polskie: Płynna nowoczesność, Kraków 2006.
• Blair David V., Musical maps as narrative inquiry, „International Journal of Education & the Arts” 2007, Vol. 15, No. 8 [online], http://www:ijea.org/v8nl5/ (dostęp: 11.03.2017).
• Boden Margaret A., The Creative Mind: Myth and Mechanisms, London–New York 2004.
• Frołowicz Elżbieta, Aktywność muzyczna a zmiany rozwojowe dziecka. Studium z obszaru wczesnoszkolnej edukacji muzycznej, Gdańsk 2012.
• Frołowicz Elżbieta, Aktywny uczeń w świecie muzyki. Propozycje dla nauczycieli, Gdańsk 2008.
• Frołowicz Elżbieta, Stymulacja możliwości twórczych uczniów klas młodszych poprzez aktywność muzyczną, w: Edukacja artystyczna jako twórcza. Perspektywy — dylematy — inspiracje, red. Maciej Kołodziejski, Maria Szymańska, Płock 2011, s. 233–239.
• Galewska-Kustra Maria, Szkoła wspierająca twórczość uczniów. Teoria i przykład praktyki, Toruń 2012.
• Górniewicz Józef, Kategorie pedagogiczne. Odpowiedzialność — podmiotowość — samorealizacja — tolerancja — twórczość — wyobraźnia, Olsztyn 2001.
• Guilford Joy P., Creativity, „American Psychologist” 1950, Vol. 5, No. 9, s. 445–454.
• Guilford Joy P., Natura inteligencji człowieka, tłum. Barbara Czarniawska, Waldemar Kozłowski, Józef Radzicki, Warszawa 1978.
• Karwowski Maciej, Creativity, Giftedness & Education. Selected Reading, Warszawa 2011.
• Kaszlińska Karolina, Twórczość a szkolne funkcjonowanie dziecka w klasach początkowych, „Kultura i Edukacja” 2013, nr 4 (97), s. 53–69.
• Klus-Stańska Dorota, Twórcze myślenie uczniów — mity, nieporozumienia, możliwości, „Problemy wczesnej edukacji: Zdolności uczniów/uczniowie zdolni — edukacyjna wartość czy niechciany problem szkoły?” 2008, nr 7, s. 109–118.
• Kocowski Tomasz, Aktywność twórcza człowieka. Filogeneza. Funkcja. Uwarunkowania, w: Szkice z teorii twórczości i motywacji, red. Helena Sękowa, Aleksandra Tokarz, Kraków 1991.
• Krauze-Sikorska Hanna, Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka, Poznań 2006.
• Limont Wiesława, Pedagogika twórczości, czyli edukacja ku twórczości, w: Pedagogika t. 4: Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, red. Bogusław Śliwerski, Gdańsk 2010.
• Nęcka Edward, Psychologia twórczości, Sopot 2012.
• Pielasińska Wiesława, Ekspresja — jej wartość i potrzeba, Warszawa 1983.
• Przychodzińska Maria, Polskie koncepcje powszechnego wychowania muzycznego. Tradycje — współczesność, Warszawa 1979.
• Przychodzińska Maria, Wychowanie muzyczne — idee, treści, kierunki rozwoju, Warszawa 1989.
• Sawyer R. Keith, Explaining Creativity. The Science of Human Innovation, Oxford 2006.
• Simonton Dean K., Geniusz, tłum. Mieczysław Godyń, Warszawa 2010.
• Stein I. Morris, Creativity and culture, „Journal of Psychology” 1953, Vol. 36, No. 2, s. 311–322.
• Suchodolski Bogdan, Wychowanie dla przyszłości, Warszawa 1968.
• Suchodolski Bogdan, Wychowanie i strategia życia, Warszawa 1983.
• Szczepański Jan, Sprawy ludzkiej wyobraźni, w: Sztuka i wyobraźnia, red. Józef Górniewicz, Warszawa 1989.
• Szmidt Krzysztof J., Mity na temat twórczości dzieci i próba ich dekonspiracji, w: Twórczość dzieci i młodzieży. Stymulowanie — Badanie — Wsparcie, red. Krzysztof J. Szmidt, Witold Ligęza, Kraków 2009.
• Szmidt Krzysztof J., Pedagogika twórczości, Sopot 2013.
• Szmidt Krzysztof J., Pogłębione ćwiczenia (deliberate practice), zasada 10 tysięcy godzin oraz zacięcie (grit). Rzecz o tym, kiedy twórca codzienny staje się mistrzem, w: Twórczość codzienna jako aktywność całożyciowa człowieka, red. Janina Uszyńska-Jarmoc, Beata Kunat, Białystok 2015, s. 127–137.
• Szmidt Krzysztof J., Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej, Łódź 2001.
• Szuman Stefan, O sztuce i wychowaniu estetycznym, Warszawa 1962.
• Szymański Mirosław S., Twórczość i style poznawcze uczniów, Warszawa 1987.
• Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007.
• Tatarkiewicz Władysław, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1976.
• Uszyńska-Jarmoc Janina, Twórcza aktywność dziecka. Teoria — rzeczywistość — perspektywy rozwoju, Białystok 2003.
• Urban Klaus K., Odpowiedzialna Kreatointeligencja jako kompetencje dla przyszłości. Podejście integralne, w: Zdolni w szkole, czyli o zagrożeniach i możliwościach rozwojowych uczniów zdolnych. Poradnik dla nauczycieli i wychowawców, red. Wiesława Limont, Joanna Cieślikowska, Dominika Jastrzębska, Warszawa 2012, s. 84–102.
• Weiner Agnieszka, Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Determinanty — zależności — perspektywy rozwoju, Lublin 2010.
• Winters Mandy, The challenges of teaching composing, „British Journal of Music Education” 2012, Vol. 29, No. 1, s. 19–24.

Identifiers

ISSN

2082-6044

ISBN

978-83-64615-33-7

DOI

10.34861/aspmuz8-06_twor-w-muz