Brutalnie mówiąc i inne wyrażenia metatekstowe sygnalizujące naruszenie norm zachowań językowych

• Authors: Beata Milewska

Title variants

Brutalnie mówiąc ‘brutally speaking’ and other metatextual expressions signalizing a violation of standards of linguistic behaviour

• Languages of publication: PL

Abstracts

The paper is a contribution to the stream of research on metatext, a phenomenon tightly bound to the plane of language use. It collects and displays expressions which speakers use to signalize a violation of standards of linguistic behaviour: brutalnie mówiąc ‘brutally speaking’ and others. These expressions are structures of different builds and different degrees of lexicalization – from trite sayings to ad-hoc syntactic constructions – which are attested more than once in the examined corpus of contemporary press statements. Pragmatic equivalence of these expressions allows for their mutual substitution in texts. Semantically, a few clear-cut groups can be seen: expressions which characterize the manner of speech (with the verb mówić ‘to speak’), expressions which define the speaker’s attitude in a given interaction, and expressions which apologize for the choice of words. All of them are introduced into texts deliberately, with the intention of having a persuasive effect on the listener.

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2011
• Issue: 2(12)
• Pages: 35-44

Contributors

author

Beata Milewska

• Uniwersytet Gdański, Gdańsk

References

• Antas J., 1999, O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-pragmatyczne, Kraków.
• Awdiejew A., 1999, Leksykon w gramatyce komunikacyjnej, [w:] idem (red.), Gramatyka komunikacyjna, Warszawa – Kraków, s. 133–160.
• Awdiejew A., Habrajska G., 2006, Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, t. 2, Łask.
• Dąbrowska A., 1991, Tekstowe sygnały wprowadzania eufemizmów, „Biuletyn PTJ” xliv, Kraków, s. 105–109.
• Dąbrowska A., 1992, Eufemizmy mowy potocznej, [w:] J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, s. 119–178.
• Dąbrowska A., 1993, Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Wrocław.
• Habrajska G., 2004, Komunikacyjna analiza i interpretacja tekstu, Łódź.
• Habrajska G., 2006, Styl a cele komunikacyjne [w:] B. Witosz (red.), Style konwersacyjne, Katowice, s. 41–49.
• Ożóg K., 1989, Funkcja leksemu po prostu w polszczyźnie mówionej, „Język Polski” lxix, z. 3–5, s. 152–161.
• Ożóg K., 1990, Leksykon metatekstowy współczesnej polszczyzny mówionej. Wybrane zagadnienia, Kraków.
• Pisarkowa K., 1975, Składnia rozmowy telefonicznej, Wrocław.
• Widłak S., 1963, Tabu i eufemizm w językach nowożytnych, „Biuletyn PTJ” xxii, Kraków.
• Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław – Warszawa – Kraków.
• Wierzbicka A., 1971, Meatatekst w tekście, [w:] M.R. Mayenowa (red.), O spójności tekstu, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, s. 105–121.
• Wierzbicka A., 1983, Genry mowy, [w:] T. Dobrzyńska, E. Janus (red.), Tekst i zdanie. Zbiór studiów, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź, s. 125–137.
• Zgółkowa H., 1978, O użyciu niektórych wyrażeń przyimkowych w mówionej odmianie współczesnej polszczyzny, [w:] T. Skubalanka (red.), Studia nad składnią polszczyzny mówionej, Wrocław, s. 195–202.