Wzory XVI-wiecznej polemiki religijnej w świetle pism Marcina Czechowica (Rekonesans)

• Authors: Magdalena Hawrysz

Title variants

EN

Models of the 16th century religious polemics in the light of writings of Marcin Czechowic (Review)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of this paper is the description of the literature of Marcin Czechowic through the pragmatic aspects of a religious war of words. Such analysis is aimed at identification of both the sender’s intention as well as the ways of their realization. This way of analysis allowed identifying two main communication strategies in the Czechowic’s writings: the conciliation strategy which conciliates protagonists of the author’s ideology by creating the positive picture of Arian and abomination strategy which discouraged people from Arian’s religious opponents by creating their negative image. As a result, three models of the 16th century religious polemics can be distinguished: polemics of invective (rare in the writings of Czechowic), polemics of suggestion (i.e. subtile and hidden persuasive statements) and polemics of arguments.

Keywords

PL

polemiki religijne; strategie komunikacyjne; polszczyzna XVI wieku

EN

religious polemics; communication strategies; Polish language of the 16th century

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2009
• Volume: 8
• Pages: 59-70
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2009

Contributors

author

Magdalena Hawrysz

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Brückner A., Marcin Czechowic, w: tenże, Różnowiercy polscy. Szkice obyczajowe i literackie, Warszawa 1962.
• Dür-Durski J., Wstęp, w: tenże, Arianie polscy w świetle własnej poezji. Zarys ideologii i wybór wierszy, Warszawa 1948.
• Grabowski T., Literatura ariańska w Polsce. 1560–1660, Kraków 1908.
• Kot S., Marcin Czechowic, Kraków 1938.
• Kotarski E., Frycza Modrzewskiego koncepcja publicystyki, w: tenże, Dziedzictwo i tradycja. Szkice o literaturze staropolskiej, Gdańsk 1990.
• Lichański J.Z., Retoryka a epoki kulturalne i prądy literackie, w: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, Wrocław 1984.
• Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia, oprac. L. Szczucki, J. Tazbir, Warszawa 1959.
• Meller K., „Noc przeszła a dzień się przybliżył”. Studia o polskim piśmiennictwie reformacyjnym XVI wieku, Poznań 2004.
• Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Warszawa 2002.
• Stec W., Literacki kształt polskich polemik antyjezuickich z lat 1578–1625, Białystok 1988.
• Stec W., Retoryka antyjezuickiej literatury rokoszu Zebrzydowskiego, w: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, Wrocław 1984.
• Stec W., Szymona Budnego koncepcja polemiki, w: Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, Warszawa 1993.
• Szczucki L., Marcin Czechowic (1532–1613). Studium z dziejów antytrynitaryzmu polskiego XVI wieku, Warszawa 1964.
• Tworek S., Dysputa lewartowska w 1592 roku, „Rocznik Lubelski” t. III, 1960.