Profesor Janina Niemirska-Pliszczyńska – wybitny dydaktyk i badacz antyku grecko-rzymskiego

• Authors: Anna Budzeń

Title variants

EN

Professor Janina Niemirska-Pliszczyńska – Distinguished Didactician and Scholar of Greek and Roman Antiquity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu są dwie główne sfery życia prof. Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej – działalność dydaktyczna i naukowa. Ich analiza jednoznacznie wykazuje, jak znaczący był wkład Profesor do literatury i kultury, nie tylko w naszym kraju, lecz także za granicą. Jako nauczycielka języka łacińskiego, najpierw w Państwowym Gimnazjum im. Unii Lubelskiej, a po II wojnie światowej także w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Lublinie, wykazywała się ogromnym talentem pedagogicznym, wybitną wiedzą i zamiłowaniem do antyku grecko-rzymskiego. Jako nauczyciel akademicki w Sekcji Filologii Klasycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (od 1952 r.) prof. Niemirska-Pliszczyńska prowadziła wykłady z literatury greckiej i rzymskiej, jak również proseminarium i seminarium greckie, a od 1967 r. także seminarium doktoranckie. Pod jej kierunkiem powstało ok. 40 prac magisterskich oraz 6 rozpraw doktorskich. Aby pomóc nauczycielom języków klasycznych w ich pracy dydaktycznej oraz ułatwić naukę greki i łaciny uczniom i studentom, prof. Niemirska-Pliszczyńska wydała autorskie podręczniki do nauki tych języków. W czasopiśmie „Paideia”, którego była redaktorem naczelnym, publikowała artykuły dotyczące nauczania łaciny. Obok ogromnego zaangażowania dydaktycznego (wieloletnia praca w szkołach średnich i liczne zajęcia na uniwersytecie) stale rozwijała swą pasję badawczą, czego dowodem jest bogaty dorobek naukowy, w którym wyróżniają się dwie monografie: De elocutione Pliniana (Lublin 1955) – w całości napisana po łacinie – i Wokół Dolonei (Lublin 1966) o autentyczności X ks. Iliady Homera, dalej kilkanaście rozpraw i artykułów nt. eposów Homera, periegezy Pauzaniasza, dialogów Platona, Etyki Nikomachejskiej Arystotelesa, listów św. Pawła, a także doskonałe przekłady dzieł starożytnych na język polski: Żywoty cezarów Swetoniusza, Wędrówki po Helladzie Pauzaniasza oraz Dywany (Stromateis) Klemensa z Aleksandrii. Za wybitne osiągnięcia prof. Janina Niemirska-Pliszczyńska została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi (1944) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973).

EN

The author of this article examines two main areas of life of professor Janina Niemirska-Pliszczyńska; both – her educational and scholar activities in order to prove her great contribution to literature and culture not only in our country but also abroad. As a teacher of Latin first in Unia Lubelska Grammar-School and after World War II also in Stanisław Staszic Grammar-School in Lublin, prof. Niemirska-Pliszczyńska demonstrated much pedagogical talent, distinguished knowledge and love for the Greek and Roman Antiquity. As the academic in the Classical Philology Department at the Catholic University of Lublin (from 1952) Prof. Pliszczyńska gave lectures on Greek and Roman literature and conducted Greek seminar, proseminar and from 1967 also a doctoral seminar. She was the supervisor of about forty MA dissertations and six doctoral theses as well. To help teachers of classical languages in their didactic work and to make learning Greek and Latin easier for students, Prof. Pliszczyńska wrote and published Greek and Latin textbooks and articles on teaching of Latin in the journal Paideia that she edited herself. In spite of many years’ work at secondary schools and her demanding educational activities at the University, she raised excellent literary output including two monographs: De elocutione Pliniana (Lublin 1955) – all written in Latin and: Wokół Dolonei (Around Doloneia, Lublin 1966) on the authenticity of the tenth song in Homer’s Iliad. It also included several articles on Homer’s epics, Pausanias’ periegesis, Plato’s dialogues, Aristotle’s Nicomachean Ethics, St. Paul’s letters and language of Clement of Alexandria. And finally it included Prof. Pliszczyńska’s perfect translations of Greek and Roman literature: Żywoty cezarów (The Twelve Caesars, The Lives of the (Twelve) Caesars, Lives of the Caesars – LOEB 1997) by Suetonius, Wędrówki po Helladzie (Description of Greece) by Pausanias and Dywany, Stromateis (Stromata) by Clement of Alexandria. For her outstanding achievements Prof. Pliszczyńska was awarded Silver Cross of Merit (1944) and Knight’s Cross of the Order of Polonia Restituta (1973).

Keywords

PL

Profesor Janina Niemirska-Pliszczyńska; historia filologii klasycznej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II; literatura grecka i łacińska; antyk grecko-rzymski; podręczniki do nauki języków klasycznych

EN

Professor Janina Niemirska-Pliszczyńska; history of Classical Philology at the John Paul II Catholic University of Lublin; Greek and Roman literature; Greek and Roman Antiquity; Classical languages textbooks

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2017
• Volume: 65
• Issue: 3: Filologia klasyczna
• Pages: 79-107

Contributors

author

Anna Budzeń

• doktorantka, Katedra Filologii Greckiej Instytutu Filologii Klasycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Akta personalne Prof. Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej, sygn. A-246, Archiwum Uniwersyteckie KUL.
• „Biuletyn Informacyjny KUL”, Walny Zjazd PTF, 5 (1976), nr 2; Odczyty publiczne, 5-6(1974), nr 1-2, s. 94; Z życia kół naukowych, 5-6(1974), nr 1-2, s. 99; Śp. Prof. dr Janina Niemirska-Pliszczyńska (wieczór wspomnień), 21-22(1982), nr 1-2, s. 117-118.
• Chodaczek W., Sprawozdanie z wycieczki nauczycieli-filologów do Italii, „Eos” 3(1937), s. 396-413.
• Dawidowicz T., Bibliografia prac Prof. dr Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej wydanych drukiem w latach 1937-1973, „Roczniki Humanistyczne” 22(1974), z. 3, s. 5-7.
• Narecki K., Filologia klasyczna w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1918-2004, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.
• Podbielski H., Janina Niemirska-Pliszczyńska, w: Lublin literacki 1932-1982. Szkice i wspomnienia, red. W. Michalski, J. Zięba, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1984, s. 342-349.
• Podbielski H., Prof. dr Janina Niemirska-Pliszczyńska (1904-1982), „Biuletyn Informacyjny KUL” 5(1976), nr 1, s. 25-31.
• Podbielski H., Prof. dr Janina Niemirska-Pliszczyńska (1904-1982), „Biuletyn Informacyjny KUL” 11(1982), nr 1-2, s. 192-193.
• Podbielski H., Prof. Dr Janina Niemirska-Pliszczyńska (1904-1982), w: Magistri et discipuli: Kapitel zur Geschichte der Altertumswissenschaften im 20 Jahrhundert, Toruń: Wydawnictwo UMK 2002, s. 121-130 (w jęz. ang).
• Podbielski H., Studia nad Homerem w Polsce, w: Literatura Grecji starożytnej, red. H. Podbielski, t. I: Epika – Liryka – Dramat, Lublin: TN KUL 2005, s. 98.
• Podbielski H., Śp. Prof. dr Janina Niemirska-Pliszczyńska (1904-1982), „Roczniki Humanistyczne” 31(1983), z. 3, s. 125-127.
• Stępniewska A., Prof. Dr Janina Niemirska-Pliszczyńska nie żyje 1904-1982, „Vox Patrum” 2(1982), z. 2-3, s. 505-512.
• Vidman L., Recenzja monografii De elocutione Pliniana [...], „Listy Filologickie” 5(80)1957, s. 138-140.
• Wójtowicz H., Ośrodki studiów patrystycznych w Polsce. Katolicki Uniwersytet Lubelski. Sekcja filologii klasycznej, „Vox Patrum” 16(1989), s. 369-374.
• Ziółek J., Niemirska-Pliszczyńska Janina, w: Słownik biograficzny miasta Lublina, red. T. Radzik, J. Skarbek, A.A. Witusik, t. I, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1993, s. 195-196.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2017.65.3-5