Polska a bałtycka koncepcja polityki integracyjnej w Regionie Morza Bałtyckiego na początku XX i XXI wieku

• Authors: Renata Runiewicz-Jasińska

Title variants

EN

Poland and the Baltic concept of integration policy in the Baltic Sea Region at the beginning of the century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W celu uświadomienia sobie znaczenia najważniejszych wydarzeń historycznych i istoty współczesnych inicjatyw w ramach Regionu Morza Bałtyckiego ( RMB ) niniejszy artykuł porusza następujące kwestie: ¬– wysiłki polskiej dyplomacji zmierzające do stworzenia stabilnej formy politycznej i militarnej współpracy w subregionie Morza Bałtyckiego i Europy Wschodniej w okresie międzywojennym, – nieudaną próbę integracji Potrójnej Bałtyckiej Ententy przez Kraje bałtyckie (Litwę, Łotwę, Estonię) – przedstawienie czynników determinujących skuteczne i udane partnerstwo pojawiające się w regionie Morza Bałtyckiego na początku XXI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem inicjatyw podejmowanych przez Polskę i państwa bałtyckie; – starania Polski i państw bałtyckich, aby wspólnie stworzyć "jedność braterstwa" w regionie Morza Bałtyckiego. Na samym końcu artykułu przedstawiono analizę polskiej polityki zagranicznej z początku wieku oraz ogólne wytyczne dla nowo powstałych krajów bałtyckich (Litwa, Łotwa i Estonia).

In order to realize the meaning of the major historical events and the essence of contemporary initiatives in the context of the Baltic Sea Region (BSR),this paper identifies the following issues: – efforts of the Polish diplomacy to create a stable form of political and military cooperation in the subregion of the Baltic Sea and Eastern European region in the interwar period; – not a successful attempt to integrate The Triple Baltic Entente by the Baltic States (Lithuania, Latvia and Estonia); – presentation of the factors that determine the effective and successful partnerships emerging in the BSR in the early twenty-first century, with particular emphasis on the initiatives taken by Poland and Baltic states; – efforts of Poland and the Baltic states to jointly cope with the formation of „unity of brotherhood” in BSR. Last but least, the article presents an analysis of the Polish foreign policy at the beginning of the century and the general directives for the newly established Baltic countries (Lithuania, Latvia and Estonia).

Keywords

PL

region Morza Bałtyckiego; współpraca regionalna; Polska; państwa bałtyckie; polityka integracyjna

EN

Baltic sea region; regional cooperation; Poland; Baltic countries; integration policy

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2012
• Issue: 1(24)
• Pages: 137–169

Dates

published

2012

Contributors

author

Renata Runiewicz-Jasińska

• Wyższa Szkoła Cła i Logistyki w Warszawie

References

• Bačiulis A., Kuriasi bendras Baltijos regionas, „Respublika” z 17 kwietnia 1996 r.
• Baltijos Asamblėjos pirmojo plenarinio posėdžio Baigiamasis Dokumentas (Dokument końcowy z pierwszego posiedzenia Zgromadzenia Bałtyckiego), Ryga 1992, www.lrs.lt/baltasm.
• Baltijos Asamblėjos Rezoliucija Dėl Baltijos valstybių įstatymų leidybos derinimo, Ryga 1996, www.lrs.lt/baltasm.
• Baltijos Asamblėjos Rezoliucija Dėl integracijos į Europos Sąjungą proceso stiprinimo, Ryga, 1995 m. balandžio 22 d., www.lrs.lt/baltasm.
• Baltijos Asamblėjos Sprendimas Dėl Baltijos Asamblėjos veiklos naujos struktūros ir strategijos, Vilnius, 2002 m. gegužės 25 d., www.lrs.lt/baltasm.
• Biuletyn Analiz UKIE nr 19, http://www.strategia-baltyk.ukie.gov.pl/WWW/baltyk.
• Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich od czasów najdawniejszych do współczesności, Poznań 1998.
• Budecki Z., Stosunki polsko-litewskie po wojnie światowej 1914–1928, Warszawa 1928.
• Budvytienė G., Baltijos Asamblėja patvirtino trijų Baltijos valstybių vienybės svarbą, „Kauno Diena”, Kowno z 10 sierpnia 1996 r.
• Czasopisma Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, http://www.czasopismawlop.mil.pl/wiraze/w_numerzew/archiwum/6-2002/strong1.htm.
• Deklaracja zjazdu ministrów państw bałtyckich, 29 VII 1921, Archiwum Akt Nowych, kol. 3, t. 4, d. 16.
• Dobrzycki D., Historia stosunków międzynarodowych 1815–1945, Warszawa 2007.
• Dobrzycki W., Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych 1815–1945, Warszawa 1996.
• Dośpiał-Borysiak K., Polityka Szwecji i Finlandii w regionie Morza Bałtyckiego, Łódź–Toruń 2007.
• Eidinantas A., Lithuania in European Politics. The years of the first Republic, 1918–1940, Vilnius 2004.
• Euroregion Bałtyk, http://www.eurobalt.org.pl.
• Fifteen years of the Baltic Assembly, Presidium of the Baltic Assembly, Secretariat of the Baltic Assembly, Latvia 2006.
• Firewicz A., Litwa po raz drugi, Toruń 2001.
• Gaigalaite A., Stasio Lozoraičio politine veikla, [w:] Lietuvos užsienio reikalų ministrai 1918–1940, Kaunas 1999.
• Gójska-Gdula G., Udział Polski we współpracy bałtyckiej, [w:] Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej, B. Wizimirska (red.), Warszawa 2001.
• http://www.baltsea.net.
• http://www.cbss.st.
• Imbrasas A., Įkurta Baltijos Asamblėja, „Vilniaus laikraštis” 1991, nr 41.
• Informacje Związku Miast Bałtyckich, www.ubc.net.
• Jaanson K., Soldiers of fortune: Swedish and Danish volunteers in the Estonian civil war, 1918–1920, Tallinn 1988.
• Jaanson K., The Baltic Sea Region in International Relations of the Twentieth Century: the Seminal Nature of the Interwar Period, “Journal of the Baltic Studies” 2001, t. XXXII, nr 3.
• Jankowiak M., Integracja Bałtycka, http://www.baltic-ukraine.com/pl/index.php/post/172.
• Kamiński M.K., Zacharias M.J., W cieniu zagrożenia. Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, Warszawa 1993.
• Kaslas B.J, The Baltic Nations – The Quest for Regional Integration and Political Liberty: Estonia, Latvia, Lithuania, Finland, Poland, Pittson 1976.
• Kiaupa Z., Maesalu A., Pajur A., Straube D., The History of the Baltic Countries, Tallinn 2002.
• Kloczkowski J., Przeklęte miejsce Europy? Dylematy polskiej geopolityki, Kraków 2008.
• Kornat M., Polityka równowagi 1934–1939. Polska między wschodem a zachodem, Kraków 2008.
• Krikštopaitis J., Rimaitė A., Saugi valstybė: idėja ir tikrovė, Vilnius 2004.
• Kutrzeba S., Nasza polityka zagraniczna, Kraków 1923.
• Laurinavičius Č., Baltijos valstybių geopolitikos bruožai: XX amžius, Vilnius 2005.
• Leczyk M., Łossowski P., Materski W., Michowicz W., Skrzypek A.(oprac.), Historia dyplomacji polskiej, t. 4: 1918–1939, Warszawa 1995.
• Lehti M., Baltoscandia as a National Construction, [w:] Relations between the Nordic Countries and the Baltic Nations in the XX Century, K. Hovi (red.), Tartu 1998.
• Lietuvos Respublikos, Estijos Respublikos ir Latvijos Respublikos Tarpparlamentinės Asamblėjos (Baltijos Asamblėjos) Nuostatai priimti 2-oji sesija (Palanga, 1992 m. gegužės 31 d.) Ü. Nugis, po pierwszym posiedzeniu, [w:] Trys dienos Rygoje, G. Visockas, „Lietuvos aidas” z 28 stycznia 1992 r.
• Lietuvos Respublikos Seimo Pirmininko V. Landsbergio kalba, Vilnius 1999 m. gegužės 29d., na stronie Sejmu Republiki Litewskiej: www.lrs.lt/baltasm.
• Litwa a sprawy polskie 1939–1940, Warszawa 1985.
• Lubelski J., Związek Bałtycki i Trzecia Europa. Koncepcje reorganizacji Europy Środkowej w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, „Nowa Europa” 2010, nr 1/9.
• Łossowski P., Kraje bałtyckie w latach przełomu 1934–1944, Warszawa 2005.
• Łossowski P., Stosunki polsko-litewskie 1921–1939, Warszawa 1997.
• Łukasik-Duszyńska M., Brytyjskie poselstwo donosi. Posłowie brytyjscy wobec stosunków Polski z państwami bałtyckimi w latach 1920–1926, Warszawa 2008.
• Mackiewicz (Cat) S., Historia Polski, Londyn 1941.
• Makowski J., Kwestia litewska. Studium prawne, Warszawa 1929.
• Marynarka Wojenna RP, http://www.navy.mw.mil.pl/index.php?akcja=news&id=1622&limes=.
• Ministerstwo Obrony Narodowej RP, www.mon.gov.pl.
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych Łotwy, http://www.mfa.gov.lv/en/nato.
• Navickas K., TSRS vaidmuo, gigant Lietuva nuo imperialistines agresijos 1920–1940 metais, Vilnius 1966.
• North Atlantic Treaty Organization, http://www.nato.int.
• Ognik H., Rada Państw Morza Bałtyckiego, [w:] Europejskie struktury współpracy. Informator, Warszawa 2004.
• Okulewicz P., Koncepcja „Międzymorza” w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w latach 1918–1926, Poznań 2001.
• Palmowski T., Rola regionów transgranicznych w procesie integracji Europy Bałtyckiej, Gdańsk 2000.
• Po tej i tamtej stronie Niemna. Stosunki polsko-litewskie 1883–1939, Warszawa 1985.
• Polska a Litwa. Stosunki wzajemne w biegu dziejów, Londyn 1947.
• Polskie Forum Przemysłów Morskich, http://www.pfpm.pl/index.php?id=5.
• Problem wileński w świetle prawa międzynarodowego. Uwagi polemiczne, „Studia z dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1995, t. 30.
• Rebas H., Barriers to Baltic cooperation, [w:] T. Jundzis, The Baltic States at historical crossroads, Riga 1998.
• Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej, B. Wizimirska (red.), Warszawa 1998.
• Runiewicz M., Konkurencyjność przemysłowa państw nadbałtyckich: wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na specjalizację handlową na Jednolitym Rynku Unii Europejskiej, [w:] Rozwój gospodarczy: teoria i praktyka (Development of Economy: Theory and Practice), Wilno 2005.
• Runiewicz M., Międzynarodowa konkurencyjność państw nadbałtyckich, Warszawa 2006.
• Runiewicz M., Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na konkurencyjność eksportu przedsiębiorstw oraz sektorów: przypadek państw nadbałtyckich, Zagrzeb 2005.
• Runiewicz-Jasińska R., Problemy mniejszości narodowych (na przykładzie mniejszości polskiej) w suwerennych państwach nadbałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia) w latach 1991–2001, [w:] Tradycja łacińska i bizantyjska wobec idei jedności europejskiej, Poznań 2003.
• Runiewicz-Jasińska R., Przemiany polityczne na Litwie po 1990 roku, [w:] Wychowanie a polityka. Cele polityczne jako czynnik determinujący oddziaływanie wychowawcze, G. Radomski, K. Kalinowska (red.), Toruń 2003.
• Runiewicz-Jasińska B., Transformacja postkomunistycznych państw bałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia) w świetle międzynarodowych procesów politycznych w latach 1991–2004, „Athenaenum” Toruń 2007, nr 18.
• Skrzypek A., Związek Bałtycki. Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia w polityce Polski i ZSRR w latach 1919–1925, Warszawa 1972.
• Stosunki polsko-litewskie w latach 1921–1939, [w:] Przyjaźnie i antagonizmy. Stosunki Polski z państwami sąsiednimi w latach 1918–1939, Wrocław 1977.
• Stowarzyszenie Gmin RP Euroregionu Bałtyk, http://www.eurobalt.org.pl.
• Szacawa D., Zaangażowanie państw bałtyckich w działalność Rady Państw Morza Bałtyckiego, Warszawa 2011.
• Vilpišauskas R., Integracija Europoje: Baltijos Šalys ir Europos Sąjunga, Vilnius 2001.
• Vitkus G., Diplomatinė aporija: tarptautinė Lietuvos ir Rusijos santykių normalizacijos perspektyva, Vilnius 2006.
• Wajer P., Litwa i sprawy polsko litewskie na łamach „Dziennika Poznańskiego” w latach 1918–1920, [w:] Z dziejów prasy wielkopolskiej XIX–XX wieku, t. 2, Poznań 1995.
• Wielhorski W., Litwa współczesna, Warszawa 1938.
• Wywiad z Normanem Daivisem (rozmawiał K. Burnetko), Trzy Europy, „Gazeta Wyborcza” z 4 maja 1992 r.
• Zygierewicz A., Związek Miast Bałtyckich, Warszawa 2005.
• Žalimas D., Lietuva ir Baltijos jūros regioninės organizacijos, [w:] Lietuva ir tarptautinės organizacijos, Kaunas 1998.
• Żalys V., Del karinio bendradarbiavimo Baltijas Antantes sistemoje (1939–1940), [w:] Lietuvos istorijos metraśtis 1988 metai, Vilnius 1989.