Analfabetyzm — współczesne problemy

• Authors: Skwarek Janusz

Title variants

EN

Illiteracy—contemporary problems

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prezentowany artykuł dotyczy współczesnych zjawisk analfabetyzmu, jego różnych rodzajów i ich specyfiki. Zwrócono uwagę na przyczyny i skutki analfabetyzmu dorosłych, jak również możliwości zapobiegania takim problemom. Pojęciem analfabetyzmu określa się brak umiejętności pisania i czytania oraz wykonywania podstawowych działań matematycznych u osób dorosłych (według kryteriów UNESCO — powyżej piętnastego roku życia). We współczesnych wysoko rozwiniętych społeczeństwach jest to problem praktycznie marginalny. Jednak obecnie niepokojąca jest skala analfabetyzmu wtórnego oraz funkcjonalnego (dotyczącego trudności rozumienia i wykorzystania drukowanych informacji oraz prezentacji graficznych takich jak ikony, wykresy lub diagramy). Chodzi o rozumienie treści najprostszych instrukcji, lub na przykład brak umiejętności wypełnienia najprostszych formularzy. Problemem jest również analfabetyzm matematyczny oraz coraz częściej kulturowy. Współcześnie wyodrębnia się też analfabetyzm zwany cywilizacyjnym, na który składa się analfabetyzm całkowity, informatyczny i funkcjonalny. Można, więc przyjąć, że jest to brak kompetencji do korzystania z wszelkich osiągnięć cywilizacyjnych, a także nieumiejętność korzystania z przysługujących ludziom praw, informacji, technologii, dóbr kultury i rozwiązań logistycznych.

EN

This article is concerned with contemporary illiteracy and its various forms and characteristic features. Attention is drawn to the reasons for adult illiteracy and to its results, as well as to the possibilities of avoiding such problems. Illiteracy is defined as a lack of the ability to read and write and inablity to make basic calculations by adults (according to the criteria of the UNESCO – by persons over the age of 15). In contemporary highly developed societies, the problem is a marginal one. However, now the scale of secondary illiteracy and functional illiteracy (which means that a person cannot understand and use printed information and graphic presentations such as icons, schemes and diagrams). What is meant here is the inabiliy to understand the simplest instructions or for example inability to complete the simplest forms. Mathematical illiteracy and more and more common cultural illiteracy also become a problem. At present, also illiteracy called civilisation illiteracy, which comprises total illiteracy, IT illiteracy and functional illiteracy, is distinguished. It may be assumed that civilisation illiteracy is inability to use any civilisation gains, inability to benefit from the rights a person has and use information, technologies, cultural goods and logistic solutions.

Keywords

PL

analfabetyzm; rodzaje analfabetyzmu; przeciwdziałanie analfabetyzmowi

EN

illiteracy; types of illiteracy; counteracting illiteracy

• Publisher: Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu
• Journal: Zamojskie Studia i Materiały – Seria Pedagogika
• Year: 2014
• Volume: 16
• Issue: 1
• Pages: 25-36

Contributors

author

Skwarek Janusz

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu