Dotknięcie człowieka – wskrzeszenie obrazu. Studium narracji pisanej fotografią Krzysztofa Millera

• Authors: Włodarczyk Anna
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Inspiracją do napisania niniejszego tekstu stało się spotkanie z fotografiami Krzysztofa Millera, polskiego fotoreportera i książką 13 wojen i jedna. Prawdziwa historia reportera wojennego (2013) oraz jego pośmiertnie wydanym albumem Fotografie, które nie zmieniły świata (2017). Cenne okazały się także przemyślenia Rolanda Barthesa w książce Światło obrazu. Uwagi o fotografii (2008), w której analiza zdjęć oparta została na badaniu studium i punctum. Natomiast rozważania Susan Sontag zawarte w O fotografii (1977) i Widok cudzego cierpienia (2003), spisane na przestrzeni czasu, stanowiły istotną refleksję dotyczącą historii współczesnej i ewolucji fotografii. Stały się one podstawą do snucia osobistej refleksji, ale także umożliwiły wniknięcie w żywioł samej fotografii, by zapytać o jej ontologiczny status, filozoficzny akt stwarzania i interpretowania. Spisane spostrzeżenia stanowią rejestracją osobistego zbliżenia Autorki wobec fotografii, a także swoiste studium sceny i detalu. Wynikają one z przeświadczenia, że indywidualna lektura obrazu i tekstu to podstawa do zadawania pytań sobie, jako obserwatorowi, odbiorcy, interpretatorowi oraz współuczestnikowi kultury, tradycji i historii. Studium nie jest więc praktyczną szkołą czytania obrazu. Rozważania zawarte w artykule stanowią poszukiwania na temat sztuki interpretacji i roli interpretatora, która stanowi fundamentalne zagadnienie polonistycznych praktyk wobec spotkań z tekstami kultury.

Keywords

PL

fotografia; fotoreporter; interpretator; studium; punctum; pamięć; dotyk; wskrzeszenie

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Filoteknos
• Year: 2021
• Issue: 11
• Pages: 154-174

Dates

published

2021-11-30

Contributors

author

Włodarczyk Anna

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Barthes, R. 1985. Retoryka obrazu. Przeł. Z. Kruszyński. – Pamiętnik Literacki, 3, 289–302.
• Barthes, R. 2008. Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Przeł. J. Trznadel. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Ferenc, J. (red.) 2018. Fotografia i szaleństwo. Łódź: Wydawnictwo Szkoły Filmowej w Łodzi.
• Ferenc, T. 2018. Kultura, szaleństwo, fotografia. Wprowadzenie – Ferenc, T. (Ed.), Fotografia i szaleństwo. Łódź: Wydawnictwo Szkoły Filmowej w Łodzi, 7–26.
• Foucault, M. 1999. Szaleństwo. Nieobecność dzieła. Przeł. T. Komendant. – Foucault, M. Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Giedrys, G. 2020. Fascynujące przygody ludzkiej pamięci. – [wywiad z Włodzisławem Duchem] – Gazeta Wyborcza. – https://wyborcza.pl/7,161389,26325558,fascynujace-przygody-ludzkiej-pamieci.html (23.09.2020).
• Honkasalo, P. 2004. Trzy pokoje melancholii.
• Jagielski, W. 2011. Bractwo Pif-Paf: https://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,9037355,Bractwo_Pif_Paf.html (8.07.2019).
• Kała, P. Krzysztof Miller: fotograf wojenny musi być „wariatem” – [wywiad] – Gazeta Wyborcza. – https://fotoblogia.pl/6953,krzysztof-miller-fotograf-wojenny-musi-byc-wariatem-wywiad (3.07.2020).
• Kaniuka, K. 2015. Zadaniem fotoreportera jest robić zdjęcia – wywiad z Krzysztofem Millerem. – https://historia.org.pl/2015/07/07/zadaniem-fotoreportera-jest-robic-zdjecia-wywiad-z-krzysztofem-millerem-2/ (18.03.2020).
• Kapuściński, R. 2009. O książkach, ludziach i sztuce. – Kapuściński, R. Reportaż z piekła. Warszawa: Czytelnik.
• Kertész A. 1929, Capturing Paris and New York. Paris, My Friend Ernest. – Arthur J. Morris Law Library Special Collections. – http://archives.law.virginia.edu/kertesz/print/ paris-my-friend-ernest-1929 (2.11.2019).
• Królikowski, W. 2012. W oku Boga. – https://vod.tvp.pl/video/w-oku-boga,w-oku-boga,15950939 (5.08.2019).
• Lipska, E. 1986. Takie czasy. – Lipska, E. Utwory wybrane (1967–1986). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Magnum Photos. – Robert Capa American, b. Budapest 1913 – d. Indochina 1954 (Estate). “If your photographs aren’t good enough, you’re not close enough”. – https://pro.magnumphotos.com/C.aspx?VP3=CMS3&VF=MAGO31_9_VForm&ERID=24KL535353 (3.07.2020).
• Michałowska, M. 2018. „Ktokolwiek patrzy prosto w oczy jest obłąkany” – pozaracjonalność fotografii. – Ferenc, T. (red.), Fotografia i szaleństwo. Łódź: Wydawnictwo Szkoły Filmowej w Łodzi, 27–52.
• Miller, K. 2013. 13 wojen i jedna. Prawdziwa historia reportera wojennego. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Miller, K. 2017. Fotografie, które nie zmieniły świata. Warszawa: Wydawnictwo Agora.
• Pawłowska, A. 2014. Krzysztof Miller: Nie stoję po żadnej z walczących stron, tylko za cywilami. Podnoszę aparat… Tylko tyle… [wywiad]. – https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15784886,Krzysztof_Miller__Nie_stoje_po_zadnej_z_walczacych. html (11.05.2020).
• Seierstad, A. 2009. Dzieci Groznego. Przeł. Iwona Zimnicka. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Sontag, S. 2010. Widok cudzego cierpienia. Przeł. S. Magala. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Sontag, S. 2017. O fotografii, Przeł. S. Magala, Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Sowińska, A. 2010. Czeczenia – moja pierwsza wojna. – Gazeta Wyborcza. – https://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,8721022,Czeczenia___moja_pierwsza_wojna.html (11.09.2019).
• Dzieci bawią się w wojnę na osiedlu Czarnoriecze w Groznym, Czeczenia 1995. [fot. K. Miller] – https://multimedia.wyborcza.pl/dzieci-wojny/16/ (8.10.2020).

Identifiers

DOI

10.23817/filotek.11-11