Skutek rozporządzający małżeńskiej umowy majątkowej

• Authors: Zakrzewski Piotr

Title variants

EN

The dispositive result of a marital agreement

DE

Verfügende Wirkung des ehelichen Gütervertrags

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The concept of a marital property contract has been controversial in the literature and jurisprudence of the Supreme Court for years. The dominant view assumes that it is the so-called organizational agree-ment that organizes the property relations of the spouses. German law had a significant impact on the development of such a concept of a marital property contract in Polish law. The German marriage con-tract is an agreement that regulates the property relations of the spouses. However, adapting the German concept of a marital property contract is insufficient, because under Polish law it is important to deter-mine whether and on what terms a marital property contract may also apply to existing property items and have dispositive effect on them? In Polish science, there has been a significant modification of the marital property contract, which is not known to German science. It consists in giving the marital pro-perty agreement retroactive effect. Such an agreement therefore rearranges the property relations of the spouses with retroactive effect and, in a hidden way, has a dispositive effect. The concept of a retroac-tive matrimonial property agreement is interesting, but it has no clear legal basis and its effects vis-à-vis third parties are limited. However, a matrimonial property contract with retroactive effect exists in Hungarian law. The presented concept of a marital property contract is not the only one presented in the literature. Another is a marital property contract of a dispositive nature, which refers to French law. Both of these concepts of a marital property contract do not deserve support. I propose the concept of a marital property contract with an ordering function, the conclusion of which may also have ex lege di-spositive effect pursuant to Art. 48 in connection with Art. 31 § 1 of the Family and Guardianship Code Future changes should explicitly introduce such regulation.

Keywords

PL

istota; skutki; moc wsteczna małżeńskiej umowy majątkowej; niemiecka umowa małżeńska

EN

essence; effects; retroactive effect of the marital property contract; German and Hungarian mar-riage contract

• Publisher: Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej
• Journal: Rejent
• Year: 2024
• Issue: 7 (399)
• Pages: 44-68

Contributors

author

Zakrzewski Piotr

• Kierownik Katedry Prawa Cywilnego i Rodzinnego KUL; ORCID: 0000-0003-4981-1480.

References

• G.Bieniek, Umowne ustroje majątkowe, „Rejent” 2005, nr 9
• S.Breyer, S.Gross, [w:] S.Breyer, A.Dobrzański, S.Gross, M.Grudziński, J.Ignatowicz, A.Stelmachowski, Z.Wiszniewski, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 1975
• A.Brzezińska, Intercyzy – umowy małżeńskie, Warszawa 2007
• A.Damasiewicz, Intercyzy i umowy między konkubentami, Warszawa 2013, s. 18; postanowienie SN z 25.02.2010 r., I CSK 361/09 (LEX nr 688852).
• A.Dyoniak, Pojęcie i ważność małżeńskiej umowy majątkowej, „Studia Prawnicze” 1983, nr 4
• A.Dyoniak, Majątkowe prawo małżeńskie wybranych państw europejskich na tle prawa polskiego, Warszawa 1992
• A.Dyoniak, Ustawowy ustrój majątkowy małżeński, Wrocław-Warszawa 1985
• J.Gajda, T.Smyczyński, Umowne ustroje majątkowe, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009
• J.Gernhubner, D.Coester-Waltjen, Familienrecht, München 2010
• M.Goettel, Majątek odrębny małżonków, Szczytno 1986
• W.Górecki, Uwagi na temat pojęcia małżeńskiej umowy majątkowej rozszerzającej lub ogranicza-jącej wspólność ustawową, „Rejent” 2015, nr 9
• M.Habdas, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Część ogólna (art. 1-125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018, s. 432; A.Bieranowski, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Własność i in-ne prawa rzeczowe (art. 126-352), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018, t. II
• M.Henjes, Buch 4. Familienrecht, [w:] Bürgerliches Gesetzbuch. Kommentar, red. H. Prütting, G. Wegen, G. Weinreich, Hürth 2022
• G.Jędrejek, Intercyzy. Pojęcie, treść, dochodzenie roszczeń, Warszawa 2010
• M.Łączkowska, Stosunki majątkowe między przedsiębiorcą i jego małżonkiem w świetle ustroju wspólności ustawowej, Warszawa 2006
• M.Lech-Chełmińska, V.Przybyła, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Praktyczny komentarz z orzecznic-twem, Warszawa 2006
• A.Lutkiewicz-Rucińska, Transfer przedmiotów majątkowych między majątkami małżonków w ustroju wspólności ustawowej w orzecznictwie i literaturze, „Rejent” 2011, nr 11
• A.Lutkiewicz, Glosa do uchwały SN z 10.04.1991 r., III CZP 76/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1994, nr 2
• A.Lutkiewicz-Rucińska, Odpowiedzialność majątkiem wspólnym za zobowiązania cywilnoprawne małżonka, Bydgoszcz-Gdańsk 2003
• T.Mróz, Małżeńskie umowy majątkowe w świetle zasady swobody umów, [w:] Współczesne pro-blemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci profesora Edwarda Gniewka, red. J. Goła-czyński, P. Machnikowski, Warszawa 2010
• Ch.Münch, Eherliches Güterrecht, [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch. Band 9. Familienrecht I §§ 1297-1588. Versorgungsausgleichsgesetz. Gewaltschutzgesetz. Lebens-partnerschaftgesetz, red. F.J. Säcker, R. Rixecker, H. Oetker, B. Limperg, München 2019
• M.Nazar, [w:] J.Ignatowicz, M.Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2010
• M.Nazar, Ustawowy ustrój majątkowy – wspólność ustawowa, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009
• J.Panowicz-Lipska, Glosa do postanowienia SN z 6.06.1975 r., III CRN 134/75, OSPiKA 1977, z. 2
• J.Pawliczak, Umowy majątkowe małżeńskie, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2017, art. 47, nb. 31; wyrok SN z 13.05.1998 r., III CKN 482/97 (LEX nr 519917).
• J.S.Piątowski, Inne ustroje majątkowe, [w:] System Prawa Rodzinnego i Opiekuńczego. Część 1, red. J.S. Piątowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985
• K.Pietrzykowski, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2023
• M.Pyziak-Szafnicka, Umowa majątkowa małżeńska rozszerzająca wspólność ustawową, [w:] Eu-ropeizacja prawa prywatnego, t. 2, red. M. Pazdan, W. Popiołek, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Warszawa 2008
• Cz.W.Salagierski, Przesunięcia majątkowe między majątkami małżonków. Wybrane zagadnienia z praktyki notarialnej, [w:] Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi, red. M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka, Warszawa 2013
• E.Skowrońska-Bocian, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. J. Wierciński, Warszawa 2014
• E.Skowrońska-Bocian, Małżeńskie ustroje majątkowe, Warszawa, 2010
• T.Smyczyński, M.Andrzejewski, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2020
• T.Sokołowski, Swoboda intercyzy. Zakres modyfikacji małżeńskich ustrojów majątkowych, War-szawa 2013
• T.Sokołowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Poznań 2013
• T.Sokołowski, Małżeńskie ustroje majątkowe, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, Warszawa 2013
• L.Stecki, Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów SN z 10.04.1991, III CZP, 76/90, OSP 1992, z. 9, poz. 203
• L.Stecki, Darowizna, Toruń 1998
• J.Sterniak-Kujawa, Małżeńskie umowy majątkowe, Warszawa 1995
• J.Strzebińczyk, Prawo rodzinne, Warszawa 2016
• M.Sychowicz, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa, 2006
• S.Szer, Prawo rodzinne, Warszawa 1966
• A.Szpunar, Przesunięcia między majątkiem wspólnym i odrębnym małżonków, „Nowe Prawo” 1989, nr 2-3
• A.Szpunar, Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów SN z 10.04.1991, III CZP, 76/90, „PiP” 1992, z. 7
• P.Twardoch, Małżeńskie ustroje majątkowe, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. M. Habdas, M. Fras, 2021
• P.Warczyński, Przesunięcia między majątkami małżonków w czasie wspólności majątkowej, „PiP” 2009, nr 1
• J.Wiącek, Glosa do postanowienia SN z 6.06.1975, III CRN 134/75, „Nowe Prawo” 1975, nr 1
• J.Winiarz, Prawo rodzinne, Warszawa 1995
• A.Wolter, Majątek wspólny i majątki odrębne małżonków pod rządami wspólności ustawowej, „Nowe Prawo” 1964, nr 2