PL
Recenzja omawia książkę Moniki Piątkowskiej "Prus. Śledztwo biograficzne", w której przeżycia fikcyjnych bohaterów utworów pisarza (są to przede wszystkim postacie z tendencyjnie wybranych humoresek) zostały utożsamione ze zjawiskami zachodzącymi w jego psychice. Ta ostatnia z zasady jest deprecjonowana, m.in. analizy rękopiśmiennych notatek Prusa o kompozycji, często błędnie odczytanych przez Piątkowską, prowadzą ją do postawienia tezy, że są one efektem zaburzeń psychicznych pisarza. Przy tym obok nieznajomości arcydzieł Prusa (szczególnie "Emancypantek") wiele razy spotykamy w książce brak uczciwości badawczej – dla uzasadnienia przekonania o niewielkich walorach jego twórczości Piątkowska niekiedy operuje zmanipulowanymi cytatami, a porównywanie twórczości Prusa z innymi pisarzami prowadzi niemal zawsze do jego deprecjacji, m.in. do oskarżenia go o brak patriotyzmu.
EN
The review discusses Monika Piątkowska’s book “Prus. Śledztwo biograficzne (Prus. A Biographical Investigation)” in which the experience of fictional characters from the writer’s pieces (mainly protagonists from humorous tales selected in a biased way) are identified with the processes taking place in his mind. Prus’ mind, as a matter of principle, is depreciated, and e.g. the analyses of Prus’ handwritten notes on composition often mistakenly understood by Piątkowska lead her to formulating a thesis that they are effects of the writer’s mental disorder. Regardless of it, alongside to ignorance of Prus’ masterpieces (especially “Emancypantki ”) we oftentimes face academic dishonesty; in order to support her view on low value of the writing, Piątkowska at times uses manipulates quotes, and her comparison of Prus’ works to these of other writers almost always leads to the former’s depreciation, e.g. to accusations of lack of patriotism.