Problemy etyczne w naukach o zdrowiu na przykładzie psychologii klinicznej i psychologii rehabilitacji

• Authors: Mariola Bidzan , Łucja Bieleninik , Daria Bogucka , Aleksandra Szulman-Wardal

Title variants

EN

Ethical problems in health sciences on the example of clinical psychology and rehabilitation psychology

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Psychology, as the science exploring multi-dimensional functioning of a man, definitely can be classified as one of the health sciences. Despite distinct ontological and epistemological backgrounds of life sciences – biology and medicine – they can co-exist with psychology, because they have a common focus: a human being. It is likely that representatives of health sciences will have the same moral problems, faced with the same subject: a patient. Due to this, the aim of this work is discussing ethical problems in health sciences, on the example of clinical psychology and rehabilitation psychology. Problems, which psychologists face, originate from the ancient times, when the job of the psychologist was unknown. The problems are primarily related to strong interpersonal influence and the risk of ‘power’ abuse. They can be categorized to four groups, including: diagnostic tests, psychological help, therapy and scientific research, including studies involving the use psychological experiments. Identifying the ethical dimension with the competence one, ethical problems occurring in those areas were analyzed in detail. Therefore we provide the reader with an opportunity to become acquainted with the ideal ethical behaviors model, i.e. the Psychology Profession Act, Mental Health Act and Ethical Code of this professional group. We will also show case common behaviors, which nevertheless are contradictory to the desired and expected ones.

Keywords

EN

ethics; psychology; health sciences

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Polskie Forum Psychologiczne
• Year: 2013
• Volume: 18
• Issue: 3
• Pages: 363-374

Contributors

author

Mariola Bidzan

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański

author

Łucja Bieleninik

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański

author

Daria Bogucka

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański

author

Aleksandra Szulman-Wardal

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański

References

• Bidzan, M., Guzińska, K., Rasmus, A. (2011). Telling the truth in clinical practice. Classical Bulletin Issue: Truth, Fiction, and Reality, 1, 1-12.
• Brzezińska, A., Appelt, K. (2000). Tożsamość zawodowa psychologa. W: J. Brzeziński, M. Toeplitz-Winiewska (red.), Etyczne dylematy psychologii (s. 13-44). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Brzeziński, J. (1994). Testy psychologiczne i ich użytkownicy – analiza kontekstu etycznego. W: J. Brzeziński, W. Poznaniak (red.), Etyczne problemy działalności badawczej i praktycznej psychologów (s. 83-101). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Brzeziński, J. (2008). Problemy etyczne badań naukowych i diagnostycznych. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 1, s. 523-537). Gdańsk: GWP.
• Drat-Ruszczak, K. (2003). Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 601-652). Gdańsk: GWP.
• Drat-Ruszczak, K., Drążkowska-Zielińska, E. (2005). Kiedy pomaganie szkodzi – rozważania o etyce. W: K. Drat-Ruszczak, E. Drążkowska-Zielińska (red.), Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii (s. 81-87). Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Jankowska, H. (1979). Etyka. Warszawa: PWN.
• Kostecka, M., Namysłowska, I., Ostoja-Zawadzka, K. (2012). Problemy etyczne w terapii schizofrenii. Psychiatria Polska, 3, 421-428.
• Sęk, H., Brzezińska, A. (2008). Podstawy pomocy psychologicznej. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 2, s. 735-784). Gdańsk: GWP.
• Staniszewska, J. (2000). Kodeks zawodowy – konieczność czy absurd? W: J. Brzeziński, M. Toeplitz-Winiewska (red.), Etyczne dylematy psychologii (s. 45-94). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Stemplewska-Żakowicz, K., Paluchowski, W. J. (2008). Wartości. Etyczna postawa psychologa w praktyce diagnostycznej. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 2, s. 86-94). Gdańsk: GWP.
• Toeplitz-Winiewska, M. (2008). Etyczne aspekty uprawiania zawodu psychologa. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna (t. 3, s. 823-836). Gdańsk: GWP.
• Tatarkiewicz, W. (2004). Historia filozofii. T. 1, Filozofia starożytna i średniowieczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. DzU z 2001 r. Nr 73, poz. 763, Nr 154, poz. 1798, z 2009 r. Nr 22, poz. 120, Nr 92, poz. 753.
• Witkowski, T. (1997). O zmianę mentalności w stosunku do osób chorych i niepełnosprawnych. W: B. L. Block, W. Otrębski (red.), Człowiek nieuleczalnie chory (s. 260-266). Lublin: WNS KUL.
• Witkowski, T. (1998). Miejsce na bezinteresowność w interakcji międzyosobowej. Gościna w Sercu, 1-2, 6-8.
• Witkowski, T. (1999). Wprowadzenie do Skali Aktualizacji Siebie AS 5. Lublin: ZPReh. KUL.