Uwarunkowania polityczno-prawne reprezentacji kobiet w parlamentach

• Authors: Sokół Wojciech , Kużelewska Elżbieta

Title variants

EN

Political and Legal Determinants of Women’s Representation in Parliaments

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

According to comparative studies, the level of women’s participation in parliaments of individual countries is constantly growing. It was undoubtedly influenced by social and cultural conditions as well as institutional factors, such as various variants of gender quotas. Electoral systems and their constituent elements (electoral formulas, constituencies, voting structure) continue to influence women’s electoral success. Proportional electoral systems are still more favourable to women than majority systems. Empirical studies have confirmed that women have also a better chance to be elected when competing in large constituencies and closed party list systems. Linking women’s electoral quotas to the above elements of electoral systems definitely influences the representativeness of parliaments and the participation of women in them.

Keywords

EN

parliament; women’s representation; electoral parity; electoral system; electoral law; electoral quotas

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2023
• Issue: 2(175)
• Pages: 71-95

Contributors

author

Sokół Wojciech

• Prof. dr hab. Wojciech Sokół Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Politologii i Dziennikarstwa, Polska Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Faculty of Political Science and Journalism, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-3905-0852

author

Kużelewska Elżbieta

• Dr hab. Elżbieta Kużelewska, prof. UwB Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, Polska University of Bialystok, Faculty of Law, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-6092-7284

References

• At a Glance. Women in Parliaments, <https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2020/646189/EPRS_ATA(2020)646189_EN.pdf>.
• The Electoral Act (1992 amended 2014), Bill Entitled an Act to Amend the Electoral Act 1992 and the European Parliament Elections Act 1997, <https://www.oireachtas.ie/en/bills/bill/2014/28/>.
• International IDEA, <https://www.idea.int/>.
• Sejm RP, <https://sejm.gov.pl>.
• Senat RP, <https://senat.gov.pl>.
• Transnational Electoral Lists, <https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2021/679084/EPRS_STU(2021)679084_EN.pdf#page=37>. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, Dz.U. nr 34, poz. 172.
• Achin C., Lévêque S., Durovic A., Lépinard E., Mazur A.G., France: Parity Sanctions and Campaign Financing in France: Increased Numbers, Little Concret Gender Transformation, [w:] Gendered Electoral Financing. Money, Power and Representation in Comparative Perspective, red. R.L. Muriaas, V. Wang, R. Murray, Routledge, New York 2020.
• Ahrens P., Lang S., Angela Merkel and the CDU Quota Curse, „German Politics” 2022, vol. 31(1), <https://doi.org/10.1080/09644008.2021.1979965>.
• Barburska O., Czynniki determinujące udział kobiet w sprawowaniu władzy politycznej w krajach Europy Zachodniej, „Studia Europejskie” 2002, nr 2.
• Breaking Male Dominance in Old Democracies, red. D. Dahlerup, M. Leyenaar, Oxford University Press, Oxford 2013.
• Castles F., Female Legislative Representation and the Electoral System, „Politics” 1981, nr 2.
• Caul M., Women’s Representation in Parliament: The Role of Political Parties, „Party Politics” 1999, nr 1.
• Cherif F.M., Myths about Women’s Right: How, Where, and Why Rights Advance, Oxford University Press, New York 2015.
• Chmaj M., Parytet płci w kodeksie wyborczym, [w:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, red. K. Skotnicki, Kancelaria Sejmu. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011.
• Davidson-Schmich L.K., Ahead of Her Time: Eva Kolinsky and the German Gender Quotas, „German Politics” 2007, vol. 16(3).
• Dejung Ch., ‘Switzerland Must Be a Special Democracy’. Sociopolitical Compromise, Military Comradeship, and the Gender Order in 1930s and 1940s Switzerland, „The Journal of Modern History” 2010, vol. 82, nr 1, <https://doi.org/10.1086/650508>.
• Engstrom R.L., District Magnitude and the Election of Women in the Irish Dail, „Electoral Studies” 1987, nr 2.
• Fallon K.M., Swiss L., Viterna J., Resolving the Democracy Paradox: Democratization and Women’s Legislative Representation in Developing Nations, 1975 to 2009, „American Sociological Review” 2012, nr 3.
• Giger N., Traber D., Gilardi F., Bütikofer S., The Surge in Women’s Representation in the 2019 Swiss Federal Elections, <http://www.fabriziogilardi.org/resources/papers/Giger-etal-SPSR.pdf>.
• Golder S.N., Stephenson L.B., Straeten K. van der, Blais A., Bol D., Harfst P., Laslier J.F., Votes for Women: Electoral Systems and Support for Female Candidates, „Politics and Gender” 2017, nr 1.
• Górecki M., Kukołowicz P., Gender Quotas, Candidate Background at the Election of Women. A Paradox of Gender Quotas in Open-List Proportional Representation Systems, „Electoral Studies” 2014, vol. 36, <https://doi.org/10.1016/j.electstud.2014.06.009>.
• Grimshaw P., Women’s Suffrage in New Zealand, Auckland University Press, Auckland 1972.
• Grimshaw P., Women’s Suffrage in New Zealand, Auckland University Press, Auckland 2013.
• Houghes M., Intersectionality, Quotas, and Minority Women’s Political Representation Worldwide, „American Political Science Review” 2010, nr 3.
• Inter-Parliamentary Union Parline, <https://data.ipu.org>, <https://data.ipu.org/women-ranking?month=10&year=2022>.
• Jarentowski M., Struktura głosu: niepożądane skutki personalizacji, [w:] Niedemokratyczne wymiary demokratycznych wyborów, red. J. Szymanek, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
• Jenichen A., Visible Minority Women in German Politics: between Discrimination and Targeted Recruitment, „German Politics” 2020, vol. 29(4), <https://doi.org/10.1080/09644008.2020.1748601>.
• Johnson-Myers T.-A., The Mixed Member Proportional System: Providing Greater Representation for Women?, Springer, Cham 2016.
• Jones M.P., Quota Legislation and the Election of Women: Learning from the Costa Rica Experience, „Journal of Politics” 2004, nr 4.
• Kittilson M., Chalenging Parties, Changing Parliaments: Women and Elected Office in Contemporary Western Europe, The Ohio State University Press, Columbus 2006.
• Kotowska-Wójcik O., Luty-Michalak M., Udział kobiet w życiu publicznym – Polska na tle innych krajów, „Opinie i Ekspertyzy” 2019, <https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/5329/plik/oe-277_internet.pdf>.
• Krook M.L., Contesting Gender Quotas: Dynamics of Resistance, „Politics, Groups, and Identities” 2016, nr 2.
• Krook M.L., Electoral Systems and Women’s Representation, [w:] The Oxford Handbook of Electoral Systems, red. E. Herron, M. Shugart, Oxford University Press, New York 2018.
• Krook M.L., Lovenduski J., Squires J., Gender Quotas and Models of Political Citizenship, „British Journal of Political Science” 2009, nr 4.
• Krook M.L., Moser R.G., Electoral Rules and Political Inclusion, „Perspectives on Politics” 2013, nr 3.
• Krook M.L., Schwindt-Bayer L., Electoral Institutions, [w:] Oxford Handbook on Gender and Politics, red. G.Waylen et al., Oxford University Press, Oxford–New York 2013.
• Kryszeń G., Kształtowanie reprezentacji parlamentarnej kobiet w świetle standardów wyborów demokratycznych, [w:] Zagadnienia prawa parlamentarnego. Materiały z XLVIII Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Serock, 1–3 czerwca 2006, red. M. Granat, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
• Kwoty i co dalej? Udział kobiet w życiu politycznym w Polsce. Analiza i zalecenia, 2020, <https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Kobiety_w_zyciu_politycznym.pdf>.
• Łukasz D., Analiza wyborczych systemów kwotowych w państwach Unii Europejskiej, „Studia BAS” 2011, nr 2.
• Łukasz D., Parytet płci w regulacjach wybranych państw UE, „Analizy BAS” 2010, nr 6.
• Łysko M., Udział kobiet w życiu publicznym w II Rzeczypospolitej Polskiej, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2015, t. 14, z. 1.
• Malinowska E., Feminizm europejski. Demokracja parytetowa a polski ruch kobiet. Socjologiczna analiza walki o równouprawnienie płci, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002.
• Matland R., Women’s Legislative Representation in National Legislatures: A Comparison of Democracies in Developed and Developing Countries, „Legislative Studies Quarterly” 1998, nr 1.
• Matland R., Taylor M., Electoral System Effects on Women’s Representation: Theoretical Arguments and Evidence from Costa Rica, „Comparative Political Studies” 1997, nr 2.
• Michalak B., Parytet wyborczy, [w:] B. Michalak, A. Sokala, Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
• Padilla K., Women and Politics, ED-Tech Press, London 2018.
• Paxton P.M., Kunovich S., Women’s Political Representation: The Importance of Ideology, „Social Forces” 2003, nr 1.
• Piekutowska A., Kużelewska E., Participation of V4 Women in the European Parliament and Its Institutions, [w:] Women’s Role and Their Participation in Public Life of the Visegrad Countries, red. M. Musiał-Karg, E. Lesiewicz, Faculty of Political Science and Journalism Press. Adam Mickiewicz University, Poznań–Ústí nad Labem 2016.
• Popławska E., Gender mainstreaming w ustawodawstwie francuskim. Podstawy konstytucyjne i wybrane przykłady, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22.
• Półtorak M., Kobiety – kwoty – polityka. Gwarancje równości płci w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2015.
• Półtorak M., Kalisz A., Kwoty w europejskich systemach wyborczych jako wyraz zasady równości a funkcje prawa, „De Doctrina Europea. Roczniki Instytutu Europeistyki” 2010, vol. 7.
• Reiser M., The Universe of Group Representation in Germany, „International Political Science Review” 2014, nr 1.
• Rosen J., Gender Quotas for Women in National Politics, „Social Science Research” 2017, nr 1.
• Rosenbluth F., Salmond R., Thies M.F., Welfare Works: Explaining Female Legislative Representation, „Politics and Gender” 2006, nr 2.
• Sanches Corrêa D., Souza Chaves V., Gender Quotas and Placement Mandates in Open and Closed Lists: Similar Effects, Different Mechanisms, „Electoral Studies” 2020, vol. 66, <https://doi.org/10.1016/j.electstud.2020.102157>.
• Schmidt G., The Election of Women in List PR Systems: Testing and Conventional Wisdom, „Electoral Studies” 2012, nr 1.
• Schwindt-Bayer L., The Incumbency Disadvantage and Women’s Election to Legislative Office, „Electoral Studies” 2005, nr 2.
• Shorrocks R., Women, Men, and Elections. Policy Supply and Gendered Voting Behaviour in Western Democracies, Routledge, London 2021.
• Shreeves R., Boland N., Women in Politics in the EU, „European Parliamentary Research Service” 2021, <https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2021/689345/EPRS_BRI(2021)689345_EN.pdf>.
• Siaroff A., Comparing Political Regimes. A Thematic Introduction to Comparative Politics, University of Toronto Press, Toronto 2022.
• Sokół W., Geneza i ewolucja systemów wyborczych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007.
• Sokół W., Lista partyjna, [w:] Instytucje i systemy polityczne. Encyklopedia politologii, t. 2, red. B. Dziemidok-Olszewska, W. Sokół, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Stelmach A., Partycypacja kobiet w wyborach parlamentarnych. Założenia teoretyczne i praktyka, [w:] Uwarunkowania demokracji przedstawicielskiej we współczesnej Polsce i Europie, red. N. Kusa, M. Musiał-Karg, A. Stelmach, Wydawnictwo Naukowe. Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu, Poznań 2018.
• Stockemer D., Women’s Representation: a Comparison between Europe and the Americas, „Politics” 2008, nr 2.
• Studer B., Universal Suffrage and Direct Democracy. The Swiss Case, 1848–1990, [w:] Political and Historical Encyclopedia of Women, red. Ch. Fauré, Routledge, New York 2003, <https://doi.org/10.25595/403>.
• Szewczyk M., Parytet płci w ujęciu prawnoporównawczym, „Studia Iuridica Toruniensia” 2011, t. 9.
• Ulicka G., Demokracja a prawa polityczne kobiet we Francji, [w:] Państwo – Demokracja – Samorząd. Księga jubileuszowa na sześćdziesięciolecie Profesora Eugeniusza Zielińskiego, red. Z. Kiełmiński, G. Ulicka, K. Wojtaszczyk, T. Mołdawa, „Elipsa”, Warszawa 1999.
• Urbaniak K., Parytety i kwoty wyborcze a Konstytucja RP, „Przegląd Politologiczny” 2011, nr 2.
• Urbaniak K., Płeć a realizacja praw wyborczych, <https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/78302/PDF/02_Urbaniak_K_Plec_a_realizacja_praw_wyborczych.pdf>.
• Uziębło P., Parytety płci i kwoty na listach wyborczych – za i przeciw, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 1.
• Uziębło P., Zasada równości wyborów parlamentarnych w państwach europejskich i południowoamerykańskich, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Valdini M.E., A Deterrent to Diversity: the Conditional Effect of Electoral Rules on the Nomination of Women Candidates, „Electoral Studies” 2012, nr 4.
• Valdini M.E., The Inclusion Calculation. Why Men Appropriate Women’s Representation, Oxford University Press, New York 2019.
• Wiśniewska P., The Mechanism of Quota in the Light of Electoral Code Regulations Introduced in 2011, „Białostockie Studia Prawnicze” 2016, vol. 20/A, <https://doi.org/10.15290/bsp.2016.20A.en.21>.
• Women in National Parliaments, Inter-Parliamentary Union Parline, <https://data.ipu.org>.
• Women, Quotas, and Politics, red. D. Dahlerup, Routledge, London–New York 2013.
• Yoon M.Y., Explaining Women’s Legislative Representation in Sub-Saharan Africa, „Legislative Studies Quarterly” 2004, nr 3.
• Znaniecki M.J., Kwoty płci w systemie wyborczym – pojęcie, geneza i klasyfikacje, „Przegląd Konstytucyjny” 2019, nr 4.
• Znaniecki M., Parytety i kwoty wyborcze płci a zasada wolnych wyborów, „Studia Wyborcze” 2017, t. 23.
• Żukowski A., Partycypacja wyborcza kobiet – wyzwania i dylematy, Centrum Studiów Wyborczych, Toruń 2011.
• Żukowski A., Wybory a reprezentacja polityczna kobiet, „Studia Wyborcze” 2007, t. 3.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2023.177