Konceptualizacja pojęcia narratio w świecie indoeuropejskim

• Authors: Katarzyna Wyrwas

Title variants

EN

Verbs describing storytelling in Indo-European languages. An attempt to reconstruct the linguistic picture of storytelling

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono próbę zrekonstruowania dawnego językowego obrazu czynności opowiadania na podstawie etymologii współczesnych czasowników w językach indoeuropejskich. Posługując się danymi słownikowymi, opisano konceptualizacje towarzyszące powstaniu takich jednostek, jak łacińskie narrare wraz z pochodzącymi od niego czasownikami z grupy języków romańskich, polskie opowiadać i inne czasowniki z grupy słowiańskiej mające wspólnego językowego przodka, rosyjskie pacсказа́ть i formy mu pokrewne istniejące w językach wschodnio– i południowosłowiańskich, a także czasowniki z grupy germańskiej, takich m.in., jak niemieckie erzählen i angielskie to tell. Analizy pokazały, że w każdej grupie językowej w procesie nazwotwórczym dominująca okazała się inna cecha językowej czynności opowiadania: przekazywanie wiedzy, bycie naocznym świadkiem wydarzeń, mówienie prawdy oraz zachowanie kolejności zdarzeń.

EN

The article is an attempt to reconstruct the linguistic picture of storytelling on the basis of etymology of contemporary verbs in Indo-European languages. Dictionary data were used to describe conceptualizations accompanying verbs such as Latin "nārrāre" along with the derived Roman verbs, Polish "opowiadać" and other Slavic verbs with a common linguistic ancestor, Russian paccказа́ть and forms related to it in East and South Slavic languages, as well as Germanic verbs, such as German "erzählen" and English "to tell". Analyses have shown that in each language group it was a different linguistic feature of storytelling that was dominating in the process of name creation: transfer of knowledge, being an eyewitness, telling the truth and preserving the sequence of events.

Keywords

PL

kognitywizm; etymologia; konceptualizacja; językowy obraz świata

EN

cognitivism; etymology; conceptualization; linguistic picture of world

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2014
• Volume: 94
• Issue: 3
• Pages: 212-218

Contributors

author

Katarzyna Wyrwas

• Uniwersytet Śląski, Katowice