TRADYCYJNA ARCHITEKTURA GLINIANA JAKO NARZĘDZIE MITYGACJI ZMIAN KLIMATYCZNYCH. STUDIUM PRZYPADKU NA PODSTAWIE HISTORYCZNEJ ZABUDOWY ZAGRODOWEJ Z POŁOWY XIX W.

• Authors: Felski Bartosz

Title variants

EN

TRADITIONAL CLAY ARCHITECTURE AS A TOOL FOR MITIGATION OF CLIMATE CHANGE. A CASE STUDY ON THE BASIS OF HISTORICAL RURAL BUILDING FROM THE HALF OF THE XIX C.

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia architektury „low-tech” jako skutecznego narzędzia do regulacji gospodarki emisjami gazów cieplarnianych w przestrzeni zurbanizowanej. W przypadku coraz wyraźniej widocznego kryzysu klimatycznego wydaje się to być rozwiązaniem nie tyle nowatorskim, ale przede wszystkim pożądanym, gdyż przedstawione w Porozumieniu Paryskim scenariusze klimatyczne nie są w sposób wystarczający realizowane. Przy precyzyjnym stosowaniu architektury „low-tech”, wrażliwym na kwestie poszanowania dziedzictwa kulturowego oraz aspekty piękna w przestrzeni zurbanizowanej, może być ona skutecznym narzędziem, a nie tylko elementem negatywnie kojarzonej presji antropogenicznej na środowisko naturalne. Opisane w ramach studium przypadku działania z zakresu remontu i przebudowy historycznej, dziewiętnastowiecznej zabudowy mieszkaniowej pokazują zdaniem autora, że możliwe jest zachowanie dziedzictwa kulturowego, czy nawet odtworzenie jego zapomnianego fragmentu, przy jednoczesnym niskim reżimie śladu węglowego inwestycji w całym cyklu jej życia. Takie podejście do zachowania historycznej substancji architektonicznej miast i wsi pozwoli na zastosowanie rewitalizacji jako jednego z instrumentów do (samo)regulacji klimatu .

EN

This article is an attempt to present "low-tech" architecture as an effective tool for regulating the management of greenhouse gas emissions in urbanized space. In the case of an increasingly visible climate crisis, this seems to be a solution not only innovative, but above all needed, as the climate scenarios presented in the Paris Agreement are not sufficiently implemented. With its precise application, sensitive to the issues of respect for cultural heritage and aspects of beauty in an urbanized space, this architecture can be an effective tool, not only an element of the negatively associated anthropogenic pressure on the natural environment. In the author's opinion, the activities in the field of renovation and reconstruction of the historic nineteenth-century housing described in the case study show, that it is possible to preserve the cultural heritage, or even restore its forgotten fragment, with a simultaneous low carbon footprint regime throughout its life cycle. Such an approach to preserving the historical architectural substance of cities and villages will allow the use of revitalization as one of the instruments for (self) regulation of the climate.

Keywords

PL

rewitalizacja; architektura ekologiczna; architektura gliniana; kryzys klimatyczny; ślad węglowy; dziedzictwo; architektura historyczna

EN

revitalization; ecological architecture; clay architecture; climate crisis; carbon footprint; heritage; historical architecture

• Publisher: Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
• Journal: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Year: 2019
• Issue: 16/II
• Pages: 9-28

Dates

published

2019

Contributors

author

Felski Bartosz

• Sopocka Szkoła Wyższa

References

• Adoption of The Paris Agreement, Framework Convention on Climate Change, Paryż 2015.
• Aigner P. (1978), Budownictwo wieyskie z cegły glino-suszoney, Drukarnia Piotra Zawadzkiego, Warszawa 1791 (reprint: Artys, Warszawa 1978).
• Cykalewicz Tymbalska A., Cykalewicz M., Cykalewicz T., Witek W., Przewodnik po lokalnej tradycji architektonicznej Puszczy Drawskiej, Drawno 2013.
• European Committee for Standardization, EN 15978:2011 Sustainability for construction works - Assessment of environmental performance of buildings.
• Felski B., Architecture as a tool for mitigating climate change. Case study on the example of selected project, V Interdyscyplinarna Akademicka Konferencja Ochrony Środowiska, Gdańsk 2020, /RG.2.2.13224.60161.
• Felski B., Efektywność energetyczna a cykl życia budynku w kontekście działań mitygacyjnych wobec zmian klimatycznych. Studium przypadku na przykładzie budynku przedszkola we wsi Sierakowice, „Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo” 14/II, Sopot 2018.
• Fuss, S., Canadell, J., Peters G. i In. Betting on negative emissions, Nature Clim. Change 4 (10), 2014,https://doi.org/10.1038/nclimate2392
• Hammond G.P., Jones C.I., 2008, „Embodied Energy and carbon in construction materials”, Proc. Instn Civil. Engrs: Energy, in press.
• http://architektura.info.pl/2020/01/09/optymalizacja-energetyczna-istniejacych-budynkow-do-poziomu-nzeb/ [dostęp:10.07.2020].
• https://dbc.wroc.pl/dlibra/publication/26639/edition/24086/content [dostęp: 04.10.2020].
• https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/porownanie-nastepstw-zmiany-klimatu-306 [dostęp 03.09.2020].
• https://www.oneclicklca.com/low-carbon-refurbishment/ [dostęp: 28.09.2020].
• Kurtz-Orecka K., Cierzniewski P., Poprawa standardu energetycznego budynków historycznych, „Izolacje” 11/12/2014.
• Mancaster A., Symons K.,: A method and tool for ‘cradle to grave’ embodied energy and carbon impacts of UK buildings in compliance.
• Mania T., Efektywność energetyczna w rewaloryzacji budynków zabytkowych, Konferencja Bałtyckiego Klastra Ekoenergetycznego oraz Gdańskiego Klastra Budowlanego nt. „Ekobudownictwo i Energetyka Odnawialna szansą na rozwój regionu pomorskiego w programie Horyzont 2020”, Gdańsk 2013.
• Minke G., „Podręcznik budowania z gliny”, tłum. Bieliński Z., Fundacja Cohabitat, Łódź 2015.
• Niewierowicz M, Wznoszenie budynków z gliny. Poradnik według metody M. Niewierowicza z 44 szczegółowemi tablicami, Wilno, 1930 (reprint: Wydawnictwo GÓRNOLESIE, Milanówek 2014.
• Kamieniarz M., Nowe rozwiązania z zakresu wznoszenia domów z gliny, „Architektura. Czasopismo techniczne” 8-A/2010, zeszyt 18, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2010.
• Pasanen P., Sipari A., Terranova E., Castro R., Bruce-Hyrkäs T., Katasonova A., The embodied carbon review, https://www.oneclicklca.com/wp-content/uploads/2018/12/Embodied_Carbon_Review_2018.pdf, s.15-18 [dostęp: 12.06.2020].
• Pęczek G., Felski B., Estetyka i efektywność w polskiej przestrzeni architektonicznej w aspekcie instalacji solarnych i fotowoltaicznych, [w:] „Piękno i Energia: Współczesny model budowania dzielnic mieszkaniowych w Europie”, Polska Akademia Nauk, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa 2018.
• Szewczyk J., Budownictwo z gliny w dawnej polskiej literaturze technicznej, „ARCHITECTURAE et ARTIBUS”, 1/2009, Białystok.
• Szymanowska-Gwiżdż A., Orlik-Kożdżoń B., Krause P., Steidl T., Zmiana zawilgocenia przegród budynków historycznych przy zadanych warunkach klimatu zewnętrznego, JCEEA, t. XXXIII, z. 63 (4/16), październik-grudzień 2016.
• Świątek L., Formuła evergreen leasing w budownictwie mieszkaniowym – trend w projektowaniu zrównoważonym i zarządzaniu nieruchomościami, „Studia i Prace” 45/1, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2016.
• Wise F., Moncaster A., Jones D., Dewberry E., Considering embodied energy and carbon in heritage buildings – a review, Towards SBE: from Policy to Practice, IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 329 (2019) 012002.
• Yin R. K.., Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody, tłum. Gilewicz J., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
• Żurawski J., Optymalizacja energetyczna istniejących budynków do poziomu nZEB.

Identifiers

DOI

10.23830/16/II/2019/923