„My tu nie mówimy, ino godumy i jesteśmy z tego dumni”. O tym, dlaczego gwary wielkopolskie przetrwały (na przykładzie języka mieszkańców wsi powiatu międzychodzkiego)

• Authors: Cemborowski Bartosz

Title variants

EN

„My tu nie mówimy, ino godumy i jesteśmy z tego dumni”. O tym, dlaczego gwary wielkopolskie przetrwały (na przykładzie języka mieszkańców wsi powiatu międzychodzkiego)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego gwary wielkopolskie przetrwały, podczas gdy w innych regionach Polski zauważalna jest tendencja do ich zaniku. Materiałem wykorzystanym w analizie są wypowiedzi mieszkańców wsi powiatu międzychodzkiego, którzy posługują się gwarą. Materiał został zebrany podczas badań terenowych w latach 2012–2015 za pomocą takich metod, jak wywiad autobiograficzny, ankiety i obserwacja uczestnicząca. Trzema istotnymi czynnikami, które wpłynęły na to, że gwary przetrwały w języku respondentów, są: historia, identyfikacja i narastająca wśród młodego pokolenia moda na mówienie gwarą.

EN

The aim of this article is to respond to the question: Why have the dialects of the Province of Greater Poland survived while the dialects from other parts of Poland are in decline? The analytical material relates to the statements of the users of this dialect who live in the western parts of Greater Poland (Międzychodzki district). It was collected during fieldwork in the villages of the Międzychodzki district between 2012 and 2015. The research methodology was based on autobiographical interviews, questionnaires and participant observations. Three important factors which contributed to the survival of the dialects of Greater Poland are: the history of this region, the identity of its people and the fashion for dialect use among the younger generation of Greater Poland’s inhabitants.

Keywords

EN

Greater Poland dialect; history; identification; fashion

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Adeptus
• Year: 2015
• Issue: 6
• Pages: 50-61

Dates

published

2015-12-24

Contributors

author

Cemborowski Bartosz

• Instytut Slawistyki PAN [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences], Warszawa [Warsaw], Poland

References

• Babbie, E. (2009). Podstawy badań społecznych. (W. Betkiewicz, Tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bańko, M. (2000). Inny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Cemborowski, B. (2014). O promowaniu dialektu wielkopolskiego w Internecie: Raport z badań. Adeptus, (4), 86–103. http://doi.org/10.11649/a.2014.010
• Dejna, K. (1991). Interferencja oraz integracja w gwarach. W K. Dejna, Z zagadnień ewolucji oraz interferencji językowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dunaj, B. (1996). Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Wilga.
• Fanpage Dawniej-tutej. Gwara wielkopolska. (b.d.). Pobrano 21 września 2015, z www.facebook.com/dawniejtutej?fref=ts
• Fanpage Godomy po naszymu. (b.d.). Pobrano 21 września 2015, z www.facebook.com/Godomy
• Fanpage Gwara Poznańska (b.d.-b). Pobrano 21 września 2015, z https://www.facebook.com/gwarapoznan
• Fanpage Gwara Poznańska. (b.d.-a). Pobrano 21 września 2015, z www.facebook.com/gwarapoznanska
• Fanpage Poznańska Gwara. (b.d.). Pobrano 21 września 2015, z www.facebook.com/poznanskagwara
• Greń, Z. (2000). Śląsk Cieszyński: Dziedzictwo językowe. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Greń, Z. (2008). Śląska lokalność w Internecie. W J. Kruczewska (Red.), Oblicza lokalności: Ku nowym formom życia lokalnego (ss. 431–441). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
• Gruchmanowa, M. (2006). Językoznawcze wędrówki nie tylko po Poznaniu. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• Kabzińska, I. (1999). Wśród kościelnych Polaków: Wyznaczniki tożsamości etnicznej (narodowej) Polaków na Białorusi. Warszawa: Instytut Etnologii i Archeologii PAN.
• Kamińska, M. (2011). Niecne memy: Dwanaście wykładów o kulturze Internetu. Poznań: Galeria Miejska „Arsenał”.
• Karaś, H. (b.d.). Przemiany społeczno-cywilizacyjne a zmiany w języku mieszkańców wsi. Pobrano 21 września 2015, z http://www.gwarypolskie.uw.edu.plindex.php.option=com_content&task=view&id=727&Itemid=56
• Kłoskowska, A. (1994). Pogranicze kulturowe w perspektywie badań biograficznych. W W. Władyka (Red.), Inni wśród swoich. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
• Kłoskowska, A. (2012). Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kołodziejczak, E. (2006). Festiwal radosnych zakupów – moda językowa na tle współczesnych zmian kulturowych. W E. Kołodziejczak (Red.), W kręgu polszczyzny dawnej i współczesnej. Księga ofiarowana dr. hab. Kazimierzowi Długoszowi, profesorowi Uniwersytetu Szczecińskiego (ss. 219–231). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Kompendium Internetowe Gwary Polskie. (b.d.). Pobrano 21 września 2015, z www.gwarypolskie.uw.edu.pl
• Majcherek, J. (2008). Mit wielokulturowości jako ideał aksjologiczny. W M. Szmeja (Red.), Etniczność: O przemianach społeczeństw narodowych (ss. 193–202). Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Narodowe Archiwum Cyfrowe. (b.d.). Pobrano 21 września 2015, z www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/93427/h:116/
• Niekrewicz, A. (2014). Kot jako bohater memów internetowych – między grą językową a dialogiem. W E. Skorupska-Raczyńska, W. Kuska & J. Rutkowska (Red.), Kot w kulturach świata: Gorzowskie studia bestiograficzne (ss. 157–169). Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim.
• Pasieka, A. (2013). Wielokulturowość po polsku. O polityce wielokulturowości jako mechanizmie umacniania polskości. W J. Bartmiński (Red.), Kultura i społeczeństwo (ss. 129–155). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
• Szewczyk, A. (2011). Popularność funkcji serwisów społecznościowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego „Studia Informatica”, 28, 381–395.
• Tambor, J. (2010), Kulturowe wyznaczniki tożsamości: Tożsamość mieszkańców województwa śląskiego. Katowice. Pobrano 21 września 2015, z http://www.regionalneobserwatoriumkultury.pl/kon2.html?file=tl_files/fotki%20kk/Kulturowe%20wyznaczniki%20tozsamosci%20-%20Jolanta%20Tambor.pdf
• Traba, R. (2006). Historia: Przestrzeń dialogu. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Zielińska, A. (2003). Czy polszczyzna północnokresowa ma szanse przetrwania? (w świetle koncepcji dyglosji i żywotności etnolingwistycznej „Ethnolinguistic Vitality”). Acta Baltico-Slavica, 27, 97–109.
• Zielińska, A. (2013). Mowa pogranicza: Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Zysnarski, J. (2007). Monografia Międzychodu. Międzychód: Drukarnia-Międzychód.

Identifiers

DOI

10.11649/a.2015.008