„Promieniowanie” konstytucji

• Authors: Borsiak Maciej

Title variants

EN

„Radiance” of constitution

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst poświęcony jest zjawisku wpływania zasad wyrażonych w konstytucji na inne gałęzie prawa, w szczególności zaś na prawo prywatne, czyli zjawisku tzw. „promieniowania konstytucji”. Punktem wyjścia jest przedstawienie genezy wynikającej z orzecznictwa Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w Karlsruhe oraz omówienie ewolucji jaką przeszły relacje zasad prawa konstytucyjnego i niemieckiej Ustawy Zasadniczej w stosunku do Bürgerliches Gesetzbuch. Następnie temat zostaje omówiony na gruncie prawa amerykańskiego, w odniesieniu do precedensowego charakteru common law oraz w zestawieniu z doktryną „żywej konstytucji”, pozwalającą na elastyczną, zgodną z duchem epoki interpretację Konstytucji USA. Wreszcie następuje analiza prawa polskiego oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy przedstawione zjawisko występuje również w relacji Konstytucji RP i polskiego prawa cywilnego, czego przesłanką mogłaby być np. zasada bezpośredniego obowiązywania ustawy zasadniczej, stanowiąca podstawę do nie tylko wertykalnego, ale i horyzontalnego jej oddziaływania.

EN

The text deals with the phenomenon of influencing the principles expressed in the Constitution on the other branches of law, in particular to the private law. The starting point is to present the origins in jurisdiction of the Federal Constitutional Court in Karlsruhe and discussion on the evolution of the relationship between constitutional law and the principles of the German Basic Law in according to the BGB, especially in the context of protection of social rights. Then, the subject was discussed in reference to American law, in relation to the nature of the common law, and combining with the doctrine of a “living constitution”, which allows a flexible, up to date interpretation of the US Constitution. Finally, there is the analysis of the Polish law and attempt to answer the question, whether presented phenomenon also occurs on the basis of regulations of the Constitution of the Republic of Poland and the Polish civil law, what premise may be, eg. the principle of direct application, which is the basis for not only vertical, but also horizontal impact.

Keywords

PL

konstytucja; prawo konstytucyjne; prawo prywatne; zasady państwa prawnego

EN

constitution; constitutional law; private law; the rule of law

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: XCVIII
• Pages: 11-30

Dates

published

2016

Contributors

author

Borsiak Maciej

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

References

• Banaszak Bogusław, Bernaczyk Michał, Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
• Banaszak Bogusław, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
• Banaszak Bogusław, Prawo Konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Bierć Andrzej, Zarys prawa prywatnego – część ogólna, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Ciepła Helena, Czech Bronisław, Kodeks Cywilny – praktyczny komentarz z orzecznictwem, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 2005.
• Cieślak Zbigniew, Trybunał Konstytucyjny – „prawotwórca” negatywny, w: Tomasz Bąkowski (red.), Orzecznictwo w systemie prawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2008, s. 61–67.
• Dudek Dariusz, Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Działocha Kazimierz, Podstawowe problemy stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – raport końcowy z badań, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006.
• Laidler Paweł, Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki – przewodnik, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
• Limbach Jutta, Promieniowanie konstytucji na prawo prywatne, https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0CC4QFjAB&url=http%3A%2F%2Fportal.spn.wpia.uw.edu.pl%2Ffiles%2Flimbach_pl.doc&ei=YQu0U_fYN6W_ygO4kIHABA&usg=AFQjCNFHa56PvenTMRcOOFE9wbjKp98Udg&sig2=7EjeHG9nARuFXI_G9jygEA; stan na 20.06.2014 r.
• Pułło Andrzej, System konstytucyjny Stanów Zjednoczonych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
• Urząd Prasy i Informacji Rządu Federalnego, Niemcy: konstytucja i porządek prawny, Urząd Prasy i Informacji Rządu Federalnego. Wydział spraw zagranicznych, Bonn 1994.
• Zirk-Sadowski Marek, Wykładnia i rozumienie prawa w Polsce po aneksji do Unii Europejskiej, w: Sławomira Wronkowska (red.), Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, Zakamycze, Kraków 2005, s. 91–114.

Identifiers

ISSN

0081-6841