Homo Perfectus versus Educatio: Philosophical Reflections on Transhumanism and Education

• Authors: Dancák Pavol

Title variants

PL

Homo Perfectus versus Educatio. Filozoficzne refleksje na temat transhumanizmu i edukacji

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

A new form of intervention into what it means to be human is currently emerging. It is an effort to purposely transform the very nature of man, which at once becomes some kind of a material to be worked on, the same as other components of nature are for man. This new emerging form of intervention into human existence extends beyond the humanistic ways and aims at the cultivation of man. Homo perfectus is a transhumanist perspective which calls for perfecting man, while stressing the enhancement of the human body and its performance, or his cognitive capacities. At the same time, the human characteristic of creative action is being marginalized. As a result, such a perspective neglects not only the dimensionality of man, but also his finality. The concept of the homo perfectus creates a pessimistic image of man and rejects man’s intrinsic, biologically limited humanness in expectation of gaining greater control over our lives. The image is not an image of the enhancement of human nature and his full realization, but it is rather an image of a battle against what was once given to man. In this paper, I will present the contradiction that arises in connection to the concept of homo perfectus and point out the significance of the concept of educatio in connection to human existence. Education becomes a prerequisite of human existence; without education, man would not be able to gain his freedom. Education is not only a preparation for certain life performances but it also guides us out of every partialness, every isolation in the sphere of personal limited interests into a space that can be open towards one and only human direction, that is a direction from the partial to the whole.

PL

Współcześnie jesteśmy świadkami nowej formy ingerencji w istotę ludzką. Chodzi o celowe dążenie do przekształcenia natury ludzkiej, w wyniku czego stanie się ona narzędziem, materiałem do przetwarzania, podobnym do tych, które służą człowiekowi w świecie przyrody. Ta nowa forma ingerencji w ludzkie życie wykracza jednak poza humanistyczne sposoby i cele doskonalenia człowieka. Homo perfectus stanowi transhumanistyczną perspektywę, która – dążąc do doskonalenia człowieka – kładzie nacisk na doskonalenie ciała ludzkiego, jego możliwości czy zdolności poznawczych. Jednocześnie zapomina się o charakterystycznym dla człowieka twórczym działaniu. W konsekwencji, perspektywa ta rezygnuje z wielopłaszczyznowości (wielowarstwowości) ludzkiego bytu, jak i jego finalności. Koncepcja homo perfectus tworzy pesymistyczny obraz człowieka oraz odrzuca właściwe dla człowieka biologczne ograniczenia, poszukując coraz doskonalszych metod kontroli nad jego życiem. Jednak nie jest ona sposobem doskonalenia natury ludzkiej, jej pełnej realizacji, ale raczej przejawem walki przeciwko temu, co było człowiekowi dane. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie wielu sprzeczności związanych z terminem homo perfectus, jak również przybliżenie znaczenia koncepcji educatio w odniesieniu do bytu ludzkiego. Wychowanie jest niezbędnym warunkiem istnienia człowieka, bez wychowania człowiek nie jest w stanie osiągnąć wolności. Wychowanie jest nie tylko przygotowywaniem się do pełnienia istotnych ról odgrywanych przez człowieka, ono wyprowadza człowieka z jego niekompletności, zamknięcia się w sferze osobistych ograniczonych interesów, i prowadzi w kierunku przestrzeni otwierającej się na prawdziwie ludzkie horyzonty, uwalnia od tego, co jest cząstkowe, ku temu, co jest całościowe, pełne.

Keywords

EN

man; education; transhumanism; perfectionism; reduction

PL

człowiek; edukacja; transhumanism; perfekcjonizm; redukcjonizm

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 1
• Pages: 57-71

Contributors

author

Dancák Pavol

References

• Bostrom N., “Human Genetic Enhancements: A Transhumanist Perspective”, The Journal of Value Inquiry 2003, vol. 37(4), pp. 493–506.
• Buber M., Problém člověka, transl. M. Skovajsa, Kalich, Praha 1997.
• Dancák P., Zagadnienie wychowania w myśli Jana Pawła II, Petra, Prešov 2001.
• Dvoranová E., “What is Education? Several Remarks on the Philosophy of Education”, Filozofia 2010, vol. 65(4), pp. 371–377.
• Fink E., Grundfragen der systematischen Pädagogik, Verlag Rombach, Freiburg 1978.
• Frankl V., Trpiaci človek, transl. M. Krankus, Lúč, Bratislava 2006.
• Hughes J., Citizen Cyborg: Why Democratic Societies Must Respond to the Redesigned Human of the Future, Westview Press, Cambridge (MA) 2004.
• Jaeger W., Paideia II, transl. M. Plezia, Warszawa 1964.
• Jan Paweł II, „W imię przyszłości kultury. Przemówienie w UNESCO”, Paryż 2 czerwca 1980, w: Jan Paweł II, Wiara a kultura, eds. M. Radwan et al., Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, Rzym 1986.
• Klinec I., Transhumanizmus. Budúcnosť človeka v 21. Storočí. Available at: <https://www.researchgate.net/publication/276285208_Transhumanizmus_Buducnost_cloveka_v_21_storoci>.
• Michálek J., Topologie výchovy, Oikoymenh, Praha 1995.
• More M., “Transhumanism: Towards a Futurist Philosophy”, Extropy 1990, no. 6, pp. 6–11. Available at: <http://fennetic.net/irc/extropy/ext6.pdf>.
• New American Bible Revised Edition, Catholic World Press/World Bible Publishers (Confraternity of Christian Doctrine, 1970), 2011. Available at: <http://www.usccb.org/bible/books-of-the-bible/index.cfm>.
• Patočka J., Aristoteles, jeho předchůdci a dědicové, ČSAV, Praha 1964.
• Patočka J., Péče o duši I, Oikoymenh, Praha 1996.
• Pearce D., The Hedonistic Imperative. Available at: <https://www.hedweb.com/>.
• Pinc Z., Fragmenty k filozofii výchovy, Oikoymenh, Praha 1991.
• Potočárová M., Baranyi L., “Rodina a výchová”, in: Európske pedagogické myslenie od moderny k postmoderne po súčasnosť, eds. B. Kudláčová, A. Raj­ský, Tipy Universitatis Tyrnaviensis/Veda, Trnava 2012, pp. 128–152.
• Sitarčíková Z., “Postavenie človeka”, in: Európske pedagogické myslenie od moderny k postmoderne po súčasnosť, eds. B. Kudláčová, A. Rajský, Tipy Universitatis Tyrnaviensis/Veda, Trnava 2012, pp. 103–114.
• Višňovský E., “The Idea of ‛Human Enhancement’ from the Perspective of the Philosophy of Pragmatism”, Filozofia 2015, vol. 70(5), pp. 343–355.
• Walker M.A., “Happy-People-Pills For All”, International Journal of Well­being 2001, vol. 1(1), pp. 127–148. Available at: <http://internationaljournalofwellbeing.org/ijow/index.php/ijow/article/viewFile/16/88>.