Postawy rodzicielskie w percepcji dorastających jako predyktor ich poczucia koherencji

• Authors: Urszula Gosk , Monika Dominiak-Kochanek

Title variants

EN

Parental attitudes as perceived by adolescents as a predictor of their sense of coherence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przeprowadzone badania mieszczą się w nurcie badań nad rodzinnymi uwarunkowaniami kształtowania się poczucia koherencji (SOC) w okresie adolescencji. Celem badań było określenie, czy i które postawy rodzicielskie stanowiły czynniki ryzyka i ochrony dla poziomu SOC u osób w okresie od wczesnej do późnej adolescencji. W badaniach wykorzystano Skalę Postaw Rodzicielskich w opracowaniu Mieczysława Plopy (2005), która uwzględnia pięć kategorii postaw rodzicielskich: akceptacja–odrzucenie, autonomia, nadmierne ochranianie, nadmierne wymaganie oraz niekonsekwencja. Do pomiaru poczucia koherencji dorastających użyto kwestionariusza SOC-13M w adaptacji Marka Zwolińskiego, Ireny Jelonkiewicz i Katarzyny Kosińskiej-Dec (2001). W badaniach wzięło udział łącznie 215 dorastających w wieku od 13. do 17. roku życia. Wyniki badań wskazują, że postawa niekonsekwencji matki i ojca stanowi czynnik ryzyka dla poziomu poczucia koherencji dorastających. Ponadto stwierdzono, że jedynym czynnikiem ochrony dla poczucia koherencji dorastających była postawa akceptacji, ale tylko ze strony matki. Uzyskane wyniki stały się punktem wyjścia do rozważań na temat socjalizacyjnych uwarunkowań kształtowania się poczucia koherencji z uwzględnieniem różnic, jakie wynikają z odmiennej roli matki i ojca w formowaniu SOC dorastających.

EN

The research conducted falls into the stream of research on family factors that influence the development of the sense of coherence in adolescence. The research aimed to find out if and which parental attitudes were risk and protective factors for the level of the sense of coherence in early through late adolescence. In the research, the Parental Attitudes Scale by Mieczysław Plopa (2005) was used, which takes into consideration five categories of parental attitudes: acceptancerejection, autonomy, overprotection, overdemandingness and inconsistency. To measure the adolescents’ sense of coherence, the SOC-13M scale adapted by Marek Zwoliński, Irena Jelonkiewicz and Katarzyna Kosińska-Dec (2001) was used. In total, 215 adolescents aged 13 through 17 took part in the research. The research findings showed that the mother’s and the father’s attitude of inconsistency was a risk factor for the sense of coherence in the adolescents. Moreover, it was found that the only protective factor for the adolescents’ sense of coherence was the attitude of acceptance but only the mother’s attitude of acceptance. The research findings became a starting point for deliberations on socialization determinants that influence the development of the sense of coherence, taking into account differences that arise from the different roles of the mother and the father in forming adolescents’ sense of coherence.

Keywords

PL

postawy rodzicielskie; poczucie koherencji (SOC); adolescencja

EN

parental attitudes; sense of coherence; adolescence

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2014
• Issue: 3(25)
• Pages: 71-86

Contributors

author

Urszula Gosk

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej ul. Szczęśliwicka 40 02-353 Warszawa tel. [phone]

author

Monika Dominiak-Kochanek

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej ul. Szczęśliwicka 40 02-353 Warszawa tel. [phone]