PL
Celem artykułu jest porównanie koncepcji poznania Ernsta Cassirera i Nelsona Goodmana, których łączy odrzucenie idei poznania jako odbicia rzeczywistości i przyjęcie koncepcji przekształcania. Owo przekształcanie nie jest całkowitym przeciwieństwem odbicia, lecz jego poszerzeniem w taki sposób, że poznanie oznacza zarówno twórcze wytwarzanie, jak i odtwórcze odbicie. Tym samym zniesiona zostaje tradycyjna epistemologiczna dychotomia: konstruowanie – odkrywanie. Wspólną dla obu filozofów przesłankę stanowi odrzucenie prymatu faktów i danych zmysłowych, a konsekwencją poszerzonej koncepcji poznania jest zaś dla nich irrealistyczna koncepcja reprezentacji symbolicznej. W artykule omówiono najważniejsze podobieństwa i różnice w poglądach tych dwóch myślicieli.
EN
The article elucidates and compares Ernst Cassirer's and Nelson Goodman's positions on the problem of cognition. They agree in rejecting the theory of reflection and accepting the concept of transformation. This transformation is not a total antithesis of reflection, but an extension of it: recognition means both creative production and imitative reflection. This eliminates the traditional epistemological dichotomy between constructing and discovering. The shared premise for both philosophers is the rejection of the primacy of facts and sense data, with the result that the extended concept of cognition becomes an irrealistic concept of symbolic representation. The article examines the most important similarities and differences in views of these two thinkers.