Korygowanie niekorzystnych efektów zewnętrznych – ujęcie teoretyczne i empiryczne

• Authors: Mariusz Kudełko

Title variants

EN

Correcting negative externalities – theoretical and empirical approach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule opisano teoretyczne i empiryczne aspekty korygowania niekorzystnych efektów zewnętrznych. Podano znane w literaturze przedmiotu sposoby internalizacji kosztów zewnętrznych oraz przeszkody w ich realizacji, tj. ustalenie wspólnego właściciela, przypisanie praw własności oraz podatek Pigou. Empirycznej weryfikacji poddano ostatni sposób polegający na wprowadzeniu podatku Pigou. Wysokość podatku zaczerpnięto z własnych badań nad kosztami zewnętrznymi powodowanymi przez krajowe elektrownie systemowe. Przedmiotem badań był krajowy sektor energetyczny. Jako narzędzie prognostyczne wykorzystany został matematyczny model optymalizacyjny POWERPOL, autorskie narzędzie stworzone i wykorzystywane do analiz rozwoju krajowego sektora energetycznego. Kryterium decyzyjne modelu oparte jest na maksymalizacji dobrobytu społecznego, definiowanego jako suma nadwyżki konsumentów i producentów na rynku energii, pomniejszonych o koszty zewnętrzne. Obliczenia optymalizacyjne przeprowadzono dla dwóch scenariuszy: „bazowego” i „efektywnego”. W pierwszym z nich obliczany jest tzw. optymalny „mix produkcyjny” krajowego sektora energetycznego dla obowiązujących regulacji środowiskowych. W drugim scenariuszu wyznaczana jest optymalna struktura produkcji energii dla pełnej internalizacji kosztów zewnętrznych za pomocą opisanego wcześniej podatku. Jak wykazano, rodzaj zastosowanego kryterium decyzyjnego istotnie wpływa na wyniki obliczeń. W wariancie „bazowym” – mogącym stanowić punkt odniesienia do obecnie prowadzonego kierunku funkcjonowania krajowego sektora energetycznego – wysokość kosztów społecznych jest o ponad 14% wyższa niż w wariancie „efektywnym”. Oznacza to, że pełna internalizacja kosztów zewnętrznych jest ekonomicznie uzasadniona.

Keywords

PL

niekorzystne efekty zewnêtrzne; modelowanie matematyczne; krajowy sektor energetyczny

• Publisher: Wydział Zarządzania - Uniwersytet Gdański
• Journal: Zarządzanie i Finanse
• Year: 2016
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 339-351

Contributors

author

Mariusz Kudełko

• Prof. AGH dr hab., Wydział Zarządzania, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, ul. Gramatyka 10, 30-067 Kraków

References

• Brook A., Kendrick D., Meeraus A. (1992), GAMS Users’ Guide, The Scientific Press, San Francisco.
• Coase R. H. (1960), The Problem of Social Cost, „The Journal of Law and Economics”, Vol. 3, London.
• ExternE – Externalities of Energy. Methodology 2005 Update, European Commission, 2005.
• Kudełko M. (2003), Efektywna alokacja zasobów w krajowym systemie energetycznym, „Studia, Rozprawy, Monografie”, nr 121, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M. (2009), External costs of Power Plants – Results of the NEEDS Project, „Rynek Energii”, nr 4(84), Lublin.
• Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. (2007), Koszty zewnętrznew energetyce – zastosowanie w badaniach modelowych, „Studia, Rozprawy, Monografie”, nr 139, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. Kszyński P. (2011), Modelowanie rynków energii dla różnych systemów dystrybucji uprawnień do emisji dwutlenku węgla, „Studia, Rozprawy, Monografie”, nr 173, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. Kszyński P. (2012), Handel uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej, „Studia, Rozprawy, Monografie”, nr 178, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M., Wolak J., Czyż M., Kołodziej-Hajdo M., Marcinkowska E., Posłuszny K., Szydło S., Skrzyński P., Gdowska K. (2013), Wybrane problemy metodyki badań rozwoju przedsiębiorstw polskich po transformacji do gospodarki rynkowej, Wydawnictwa AGH, Kraków.
• Opschor H., Vos H. (1990), Instrumenty ekonomiczne dla ochrony oerodowiska, MOOEZNiL, Warszawa.
• Pearce D., Turner K. (1990), Economics of Natural Resources and the Environment, Harvester Whateshaw, London.
• Pigou A. (1932), The Economics of Welfare, 4th ed., Macmillan, London.