Działalność Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie (1881-1914)

• Authors: Rędziński Kazimierz

Title variants

EN

The Activity of the Society of Folk Education in Lviv (1881-1914)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule ukazano funkcjonowanie Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie oraz w środowiskach małomiasteczkowych i wiejskich w latach 1881-1914. Towarzystwo w 1904 roku prowadziło 517 czytelni i bibliotek. Poprzez wykłady, odczyty, pogadanki, upowszechnianie czytelnictwa, głośne czytanie fragmentów powieści, obchody rocznic narodowych, amatorskie występy teatralne – realizowano cele statutowe. Dotyczyły one wychowania intelektualnego, społeczno-moralnego, zdrowotnego, gospodarności w życiu codziennym, kulturalno-estetycznego, wielokulturowości i tolerancji. Stowarzyszenie miało oblicze liberalno-demokratyczne, w pracę struktur organizacyjnych angażowali się profesorowie Uniwersytetu Lwowskiego i Szkoły Politechnicznej: Ludwik Kubala (pierwszy prezes zarządu), ks. Jan Fijałek – rektor UL, Kazimierz Twardowski, Ludwik Finkel, Wilhelm Bruchnalski, Aleksander Raciborski, Wojciech Dzieduszycki, Tadeusz Fiedler, Ignacy Zakrzewski, Aleksander Hirschberg, Roman Pilat, Władysław Abraham, Bronisław Dembiński.

EN

In this paper, the functioning of the Society of Folk Education in Lviv, and in small town and rural environments, in the years 1881-1914 is presented. In the year 1904, the Society was conducting 517 reading rooms and libraries. By means of lectures, read-out papers, talks, popularising readership, reading fragments of novels aloud, celebrating national anniversaries and the theatrical performances of amateurs, it statutory goals were pursued. The above-mentioned goals were relevant to intellectual, social-ethical and health-related upbringing, cost-efficiency in daily life, cultural-aesthetic upbringing, multi-culturality and tolerance. The Society was liberal-democratic in its profile, and well-known professors of the University of Lviv and the Polytechnic School were involved in its work. Among them, there were the following ones: Ludwik Kubala (the first chairman of the management board of the Society), Jan Fijałek, priest and the rector of the University of Lviv, Kazimierz Twardowski, Ludwik Finkel, Wilhelm Bruchnalski, Aleksander Raciborski, Wojciech Dzieduszycki, Tadeusz Fiedler, Ignacy Zakrzewski, Aleksander Hirschberg, Roman Pilat, Władysław Abraham and Bronisław Dembiński.

Keywords

PL

Towarzystwo Oświaty Ludowej; Lwów; Galicja; oświata pozaszkolna

EN

Society of Folk Education; Lviv; Galicia; out-of-school education

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Kultura – Przemiany – Edukacja
• Year: 2018
• Volume: 6
• Pages: 46-70

Dates

published

2018

Contributors

author

Rędziński Kazimierz

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Częstochowie

References

• XXIII Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Kółek Rolniczych za rok 1905, Lwów 1906.
• XXVI Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Kółek Rolniczych za rok 1908, Lwów 1909.
• XXVII Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Kółek Rolniczych za rok 1909, Lwów 1910.
• Adamski T., O oświatowej działalności Towarzystwa Kółek Rolniczych, Lwów 1913.
• Albin J., Z działalności bibliotek ludowych w Galicji, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 1983, R. XXXII, nr 1/2.
• Amborski J., Sprawa oświaty ludowej w Galicji, [w:] Pamiętnik zjazdu literatów i dziennikarzy polskich 1884, t. 1, Lwów [1884].
• Badura W., Ludność wiejska pod względem oświatowym i kulturalnym, Kraków 1908.
• Bałaban J. Przewodnik dla zakładających biblioteki i czytelnie ludowe, Lwów 1892.
• Cywiński B., Rodowody niepokornych, Warszawa 2010.
• Dybiec J., Od Gospodarza jakimby być powinien do Encyklopedii Macierzy. Z dziejów pozaszkolnej edukacji chłopa galicyjskiego, [w:] Kultura i oświata wsi, pod red. A. Meissnera, Rzeszów 1996.
• Grzybek G. Aktualność idei wychowawczych Józefa Bilczewskiego metropolity lwowskiego w latach 1900-1923, Bielsko-Biała 2003.
• Gurnicz A., Kółka rolnicze w Galicji, Warszawa 1967.
• Iłowski S., Geneza i powstanie Związku Teatrów i Chórów Włościańskich, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1967, nr 1.
• Jaśkiewicz B., Działalność towarzystw oświatowych w Tarnowie w latach autonomii galicyjskiej, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1974, t. XVII.
• Jaśkiewicz B., Towarzystwo Oświaty Ludowej w Tarnowie, „Rocznik Tarnowski” (1997) 1998.
• Kudłaszyk A., Katolicka mysl społeczno-polityczna w Galicji na przełomie XIX i XX w., Wrocław 1980.
• Nowak-Wolna K., Ludowy dramat i teatr w koncepcji działaczy Związku Teatrów i Chórów Włościańskich we Lwowie, „Przegląd Historyczno- Oświatowy” 2011, nr 1-2.
• Potoczny J., Oświata dorosłych i popularyzacja wiedzy w plebejskich środowiskach Galicji doby konstytucyjnej (1867-1918), Rzeszów 1998.
• Potoczny J., Udział Towarzystwa Oświaty Ludowej w krzewieniu czytelnictwa i popularyzacji wiedzy wśród plebejskich warstw społeczeństwa galicyjskiego, „Studia i Prace Pedagogiczne” 2014, t. 1.
• Radlińska H., Oświata dorosłych, Warszawa 1947.
• Spis książek znajdujących się w bezpłatnych czytelniach ludowych założonych przez Krakowskie Towarzystwo „Oświaty ludowej”, Kraków 1886
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej dla Lwowa i okolicy z czynności w roku 1884, Lwów 1885.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności w roku 1890, Lwów 1891.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności w roku 1891, Lwów 1892.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności w roku 1895, Lwów 1896.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności w roku 1896, Lwów 1897.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności w roku 1897, Lwów 1898.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności w roku 1898, Lwów 1899.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności za czas od 15 czerwca 1900 do 15 czerwca 1901, Lwów 1901.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności za czas od 15 czerwca 1901 do 15 czerwca 1902, Lwów 1902.
• Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Oświaty Ludowej we Lwowie z czynności za czas od 15 czerwca 1902 do 31 grudnia 1903, Lwów 1904.
• Szaflik J.R., O rząd chłopskich dusz, Warszawa 1976.
• Terlecki R. , Oświata dorosłych i popularyzacja nauki w Galicji w okresie autonomii, Wrocław (etc.) 1990.
• Urban W., Sługa Boży Józef Bilczewski Metropolita Lwowski 1860-1923, Wrocław 1977.
• Witos W., Moje wspomnienia, t. 1, Paryż 1964.
• Zięba L., Pierwsze próby organizowania i wytyczania kierunków amatorskiej działalności teatralnej na wsi, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1967, nr 1.
• „Oświata Ludowa” 1910, nr 1.
• „Oświata Ludowa” 1911, nr 2.
• „Oświata Ludowa” 1912, nr 2.
• „Oświata Ludowa” 1913, nr 1.
• Polski Słownik Biograficzny, t. I, Kraków 1935.
• Polski Słownik Biograficzny, t. IX, Wrocław (etc.) 1960-1961.

Identifiers

DOI

10.15584/kpe.2018.6.4

ISSN

2300-9888

EISSN

2544-1205