Czynnik religijny w wychowaniu i samowychowaniu

• Authors: Parysiewicz Beata M.

Title variants

EN

The religious factor in education and self-education

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problem rozumienia wychowania religijnego we współczesnym kontekście społeczno-kulturowym. Analizuje wiodące dla współczesnej kultury postawy aktywizmu i autonomii w perspektywie budowania osobistej świętości wierzącego, konfrontując je z postawami poddania się woli Bożej w duchu pokory. Ukazuje, w jaki sposób postawy te, połączone z subiektywizmem poznania, zaburzają rozwój religijny człowieka, stanowiąc przeszkodę w przyjmowaniu łaski Bożej. Artykuł podejmuje kwestię podmiotowości człowieka i jej absolutystyczną interpretację, w której wolność nie ma ograniczeń, co znacznie utrudnia przyjęcie chrześcijańskiego ideału wychowania, opartego na aktywnym poszukiwaniu woli Bożej i posłuszeństwie jej. Artykuł podejmuje też kwestię dogmatów jako formy obiektywizacji religijnego doświadczenia człowieka, koniecznej do prawidłowego rozwoju religijności i drodze ku świętości życia. Ostatnim, omawianym zagadnieniem jest modlitwa jako narzędzie rozwoju religijnego oraz przeszkody i ich skutki we właściwym rozumieniu i wykorzystaniu modlitwy, powstałe na skutek mieszania porządków duchowych i mitów kulturowych.

EN

The article takes up the problem of understanding the religious education in the contemporary social and cultural context. It analyses the leading contemporary cultural attitudes, those of activism and autonomy in the perspective of building personal holiness of the believer, confronting them with the attitudes of submission to the will of God in a spirit of humility. The article addresses the issue of human subjectivity and its absolutist interpretation, in which freedom has no limits, which makes it difficult to adopt the Christian ideal of education, based on the active search for the will of God and obedience to it. The article also takes up the question of dogmas as a form of objectification of human religious experience, necessary for the proper development of religiosity and the way to holiness of life. The last issue discussed is a prayer as a tool for spiritual development and the obstacles and their consequences in the proper understanding and use of prayers, caused by mixing orders of spiritual and cultural myths.

Keywords

PL

wychowanie religijne; autonomia; teonomia; subiektywizm; obiektywizm; dogmat; znaki czasu; modlitwa

EN

religious education; independence; theonomy; subjectivism; objectivism; dogma; signs of the times; prayer

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2015
• Issue: 5
• Pages: 95-110

Contributors

author

Parysiewicz Beata M.

• Instytut Nauk o Rodzinie i Pracy Socjalnej KUL JPII

References

• Bielecki S., Znaki czasu, w: R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fiałkowski (red.), Leksykon teologii pastoralnej, Lublin 2006, 923–926.
• Bocheński J.M. (a), Psychologizm, w: J.M. Bocheński, Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1994; http://100-zabobonow.blogspot.com/2008/04/psychologizm.html (8.10.2015).
• Bocheński J.M. (b), Aktywizm, w: J.M. Bocheński, Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1994; http://100-zabobonow.blogspot.com/search?q=aktywizm (8.10.2015).
• Bocheński J.M. (c), Mistyka, w: J.M. Bocheński, Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1994; http://100-zabobonow.blogspot.com/2008/04/mistyka.html (9.10.2015).
• Bocheński J.M. (d), Pacyfizm, w: J.M. Bocheński, Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1994; http://100-zabobonow.blogspot.com/­2008/04/pacyfizm.html (8.10.2015).
• Bocheński J.M., Duchowa sytuacja czasu, w: J.M. Bocheński, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, 40–50.
• Bocheński J.M., O sensie życia, w: J.M. Bocheński, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, 7–22.
• Bocheński J.M., O światopoglądzie, w: J.M. Bocheński, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, 163–171.
• Bocheński J.M., Pięć myśli. Prace komisji konstytucyjnej Senatu, tłum. W. Węcławski, w: J.M. Bocheński, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, 51–59.
• Bocheński J.M., W sprawie Bożycy, w: J.M. Bocheński, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, 153–162.
• Bronk A., Krajobraz postmodernistyczny, „Ethos” 1996, 33–34, 79–100.
• Dąbrowski K., W poszukiwaniu zdrowia psychicznego, Warszawa 1989.
• Dobieszewski J., Filozofia religii. Współczesne horyzonty, „Kultura i Wartości” 3 (7) 2013, 9–21.
• Irek W., Uczestnictwo laikatu w podstawowych funkcjach Kościoła, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 16 (2008), nr 1, 1–16; http://www.pwt.wroc.pl/pliki/wpt/200801-05.pdf (9.10.2015).
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska o pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła Reconciliatio et paenitentia (2.12.1984), w: Adhortacje apostolskie ojca świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, 249–343.
• Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor (6.08.1993), w: Encykliki ojca świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, 704–838.
• Jasiński W., O katolicką pedagogikę w Polsce. Referat wygłoszony w czasie IV Studium Katolickiego w Katowicach w dniach 5–9 IX 1938, Biblioteczka Akcji Katolickiej t. 104, Katowice 1938.
• Klichowski M., Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji, Poznań 2014.
• Koneczny F., Państwo i prawo w cywilizacji łacińskiej. Wydanie nowe i poprawione, Komorów 1997.
• Kowalczyk S., Teoria i praktyka w poglądach marksistowskich, w: W. Słomka (red.), Kontemplacja i działanie, Lublin 1984, 95–115.
• Kowalska F.M., Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mojej, Warszawa 2014.
• Machinek M., Teonomia uczestnicząca w nauczaniu Jana Pawła II; http://www.centrumjp2.pl/wikijp2/index.php?title=Teonomia_uczestnicz%C4%85ca (10.10.2015).
• Olech M., Filozoficzny aktywizm podstawą etyki pracy Stanisława Brzozowskiego, „Słupskie Studia Filozoficzne” 2012, 11, 217–230.
• Parysiewicz B., Czy wychowanie potrzebuje dogmatów, „Katecheta” 2007, 7–8, 65–69.
• Parysiewicz B., Emancypacja dzieci i młodzieży a wychowanie chrześcijańskie w rodzinie, „Roczniki Nauk o Rodzinie” 2009, 1 (56), 183–198.
• Skowronek K., Pasek Z., Kluczowe pojęcia nowej duchowości, w: K. Skowronek, Z. Pasek (red.), Nowa duchowość w kulturze popularnej. Studia Tekstologiczne, Kraków 2013, 31–102.
• Słomka W., Kontemplacja, działanie, apostolstwo, w: W. Słomka (red.), Kontemplacja i działanie, Lublin 1984, 79–93.
• Socjologizm; http://portalwiedzy.onet.pl/71765,,,,socjologizm,haslo.html (9.10.2015).
• Szeroszyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie. Studium porównawcze, Kraków 2004.
• Św. Bernard z Clairvaux (a), O miłowaniu Boga, tłum. S. Kiełtyka, Kraków 1991.
• Św. Bernard z Clairvaux (b), O stopniach pokory i pychy, tłum. S. Kiełtyka, Kraków 1991.
• Trzcińska I., O duchowości inaczej. Coaching w perspektywie kultury współczesnej, Kraków 2013.
• Werbiński I., Kontemplacyjny charakter doskonałości chrześcijańskiej w ujęciu polskich teologów XX-lecia międzywojennego, w: W. Słomka (red.), Kontemplacja i działanie, Lublin 1984, 223–231.
• Wójtowicz H., Kontemplacja i działania u Ojców Kościoła, w: W. Słomka (red.), Kontemplacja i działanie, Lublin 1984, 59–78.
• Zbiciak J., Powszechne powołanie do kontemplacji, w: W. Słomka (red.), Kontemplacja i działanie, Lublin 1984, 187–197.