Etnograficzne źródła turystyki kulturowej. Pejzaż symboliczny Wołynia w XIX w. na przykładzie monografii Oskara Kolberga pt. Wołyń. Obrzędy, melodye, pieśni

• Authors: Katarzyna Libura
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę wywiedzenia źródeł turystyki kulturowej z dziewiętnastowiecznych praktyk etnograficznych, wskazując na wspólne obu dziedzinom zainteresowanie kulturą i tradycją, przejawiające się w eksploracji przestrzenno-kulturowej. Potwierdzając stanowisko A. Stasiaka o niemożności rozdziału turystyki od kultury ze względu na ich dialogiczny charakter, opisano pogranicze polsko-ukraińskie na podstawie zbioru etnograficznego Oskara Kolberga pt. Wołyń. Obrzędy, melodye, pieśni. W odniesieniu do badań prowadzonych przez zbieracza pamiątek ludu zaproponowano zastosowanie pojęcia wiejskiej turystyki kulturowej w definicji T. Jędrysiaka. W toku przeprowadzonej argumentacji wskazano na znaczenie praktyki etnograficznej Kolberga dla współtworzenia kultury narodowej oraz zainicjowania badań antropologicznych, co stanowi istotny przyczynek dla badaczy, a współcześnie także turystów zwiedzających Wołyń. Na zakończenie wysunięto wnioski dotyczące przemian społecznych, politycznych, gospodarczych i świadomościowych na wsi w XIX w. oraz polityki ZSRR w XX w., które wskazują, iż związek etnografii z turystyką kulturową ma dziś szczególne znaczenie w procesie odzyskiwania pamięci dla przestrzeni dotychczas marginalizowanych w polu turystycznym.

Keywords

PL

etnografia; turystyka kulturowa; Wołyń; Oskar Kolberg

• Publisher: KulTour.pl - Organizator Turystyki Kulturowej i Edukacyjnej, Poznań, Polska
• Journal: Turystyka Kulturowa
• Year: 2016
• Issue: 4
• Pages: 99-115

Dates

online

2017-06-01

Contributors

author

Katarzyna Libura

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Bakuła B., 2006, Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresoznawczego (zarys problematyki), „Teksty Drugie”, nr 6 (102), s. 11-33
• Bartmiński J. (red.), 1999, Słownik stereotypów i symboli ludowych. T. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 256
• Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa C., 2005, Ze studiów nad obrzędami weselnymi ludu polskiego, [w:] L. Mróz, A. Zadrożyńska (red.), Łańcuch tradycji. Teksty wybrane, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego,Warszawa, s. 108
• Beauvois D., 2005, Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793-1914, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
• Bielawski L., 1995, Rytm jako przejaw tradycji i tożsamości kulturowej, [w:] A. Czekanowska (red.), Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian, Wyd. Musica Iagellonica, Kraków, s. 150-151
• Bondarenko H., Syluk A., 2003, Historyczne tradycje badań krajoznawczych Wołynia od lat 40-tych XIX w. do lat 40. XX w., „Zamojsko-Wołyńskie Zesz. Muzealne”, t. 1, s. 167-179
• Dobrowolski K., 1966, Studia nad życiem społecznym i kulturą, Wyd. PAN, Warszawa, s. 77
• H. Kapełuś, J. Krzyżanowski (red.), 1982, Dzieje folklorystyki polskiej 1864-1918, Wyd. PWN, Warszawa, s. 44
• Januszkiewicz B., 1978, Tradycja jako kategoria etnologiczna, [w:] Z. Jasiewicz, B. Linette, Z. Staszczak (red.), Tradycja i przemiana. Studia nad dziejami i współczesną kulturą ludową, Wyd. UAM, Poznań, s. 61
• Jędrysiak T., 2010, Wiejska turystyka kulturowa, PWE, Warszawa, s. 21
• Kolberg O., 1907, Wołyń. Obrzędy, melodye, pieśni, z brulionów pośmiertnych przy współudziale S. Fiszera i F. Szopskiego wydał J. Tretiak, Kraków
• Kolberg O., 1971, Rzecz o obchodach weselnych ludu w Polsce i na Rusi, ze szczególnym zwrotem do dzieła „Obchody weselne”, przez Pruskiego (Zygmunta Glogera), [w:] E. Miller, A. Skrukwa (red.), Dzieła wszystkie. T. 63. Studia, rozprawy i artykuły, Wyd. PTL, Wrocław-Poznań, s. 280
• Łużny R., 1977, Rosyjska literatura ludowa, Wyd. PWN, Warszawa, s. 105
• Mikos von Rohrscheidt A., 2008a, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. Podręcznik akademicki, Wyd. GWSHM Milenium, Gniezno, s. 103
• Mikos von Rohrscheidt A., 2008b, Turystyka Kulturowa – wokół definicji, „Turystyka Kulturowa” nr 1, s. 10
• Monołatij I., 2008, Fenomen pogranicza i stosunki międzyetniczne w Europie Środkowo-Wschodniej: przykład Ukrainy Zachodniej, [w:] С. Кавалёв, И. Набытовыч (red.), Fenomen pogranicza: polska, ukraińska i białoruska literatura – wzajemne przenikanie i wzbogacanie. Zbiór artykułów, Mińsk, Wyd. Knugazbor, s. 127
• Panas W., 1996, O pograniczu etnicznym w badaniach literackich, [w:] T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński (red.), Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów. Warszawa 1995, Wyd. IBL PAN, Warszawa, s. 605-613
• Posern-Zieliński A., 1973, Kształtowanie się etnografii polskiej jako samodzielnej dyscypliny naukowej (do 1939), [w:] M. Terlecka (red.), Historia etnografii polskiej, Wyd. Ossolineum, Wrocław, s. 33
• Serczyk W., 2001, Historia Ukrainy, Wyd. Ossolineum, Wrocław, s. 213
• Stasiak A., 2007, Kultura a turystyka – wzajemne relacje, [w:] A. Stasiak (red.), Kultura i turystyka – razem czy oddzielnie?, Wyd. WSTH , Łódź, s. 1-11
• Waługa A., 2005, Pieśń ludowa fundamentem edukacji muzycznej, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego, Katowice, s. 22
• Zowczak M., 2003, O długim trwaniu Polaków na Podolu. Imponderabilia tożsamości, [w:] Ł. Smyrski, M. Zowczak (red.), Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, Wyd. DiG, Warszawa, s. 9
• http://books.google.pl/books?id=iPgKAAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
• http://historia.urszulina.net/index.php?option=com_content&view=article&id=51&Itemid=65
• http://literat.ug.edu.pl/glogre/gloger.pdf
• www.nawolyniu.pl/ksiazki/pliki/podole.pdf
• www.oskarkolberg.pl/page.php/1/show/151/

Notes

PL