Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji

• Authors: Łabno Anna

Title variants

EN

Constitutional Complaint as a Means of Human Rights Protection. Contribution to the discussion

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Istotę konstytucjonalizmu przełomu XX i XXI w. stanowi uregulowanie praw i wolności a w szczególności środków ich dochodzenia. W ostatnich latach pogłębia się w Polsce krytyka przyjętego uregulowania skargi konstytucyjnej. W takim kształcie, jaki obowiązuje na podstawie art. 79 konstytucji, środek ten nie może spełniać swojej podstawowej funkcji, jaką stanowi ochrona praw człowieka. Pożądanym rozwiązaniem byłaby reforma rozszerzająca zakres przedmiotowy ochrony objętej skargą na akty stosowania prawa. Podobnie negatywne skutki dla ochrony praw człowieka w postępowaniu zainicjowanym skargą powoduje zastosowanie art. 190 ust. 3 konstytucji i dlatego pozytywnie należy ocenić wprowadzenie „przywileju korzyści”. Wyraźne zakwestionowanie istoty skargi, czyli jej funkcji ochronnej dla praw człowieka, stanowi odrzucenie przez Sąd Najwyższy możliwości zastosowania art. 190 ust. 4 konstytucji w przypadku wydania przez Trybunał Konstytucyjny tzw. wyroku interpretacyjnego. W obowiązującym stanie prawnym i wobec stanowiska SN reforma skargi konstytucyjnej wydaje się tym bardziej niezbędna. Tym sposobem stanie się także zadość wizji współczesnego konstytucjonalizmu.

EN

At the turn of the 19th and 20th centuries, regulating rights and freedoms, and in particular the means of their ensuring, was the essence of constitutionalism. Recently, in Poland there is a rising wave of critique of the way constitutional complaint is regulated by law. In its current shape, as provided in the Article 79 of the Polish Constitution, it cannot fulfil its basic function, which is the protection of human rights. A reform that would widen the subjective scope of the protection that grants rights for lodging a complaint against law enforcement acts is required. Similarly unfavourable for the protection of human rights in the proceeding initiated by a complaint is the use of Article 190, section 3 of the Constitution and this is the reason why the “privilege of benefits” should be positively assessed. The essence of the complaint, as a means of human rights protection, is negated by the Supreme Court of the Republic of Poland, which ruled of the possibility of applying Article 190, section 4 of the Constitution in the case when the Polish Constitutional Tribunal passes a so-called interpretative judgement. In the current state of law and considering the position of the Supreme Court, a reform of the constitutional complaint seems the more necessary. Thus, it shall comply with the vision of the contemporary constitutionalism.

Keywords

PL

ochrona praw człowieka; skarga konstytucyjna

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2012
• Issue: 4 (12)
• Pages: 39-60

Dates

published

2012-12-31

Contributors

author

Łabno Anna

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Derlatka M., Skarga konstytucyjna w Niemczech, Warszawa 2009
• Florczak M., Skutki prawne odroczenia przez Trybunał Konstytucyjny terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 2
• Garlicki L., Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego (dwadzieścia pięć tez na dwudziestopięciolecie), [w:] Księga XXV – lecia Trybunału Konstytucyjnego. Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, red. K. Budziło, Warszawa 2010
• Gonera K., Łętowska E., Odroczenie utraty mocy niekonstytucyjnej normy i wznowienie postępowania po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2008, z. 6
• Gonera K., Łętowska E., Wieloaspektowość następstw stwierdzenia niekonstytucyjności, „Państwo i Prawo” 2008, z. 5
• Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2008
• Idea solidaryzmu we współczesnej filozofii prawa i polityki, red. A. Łabno, Warszawa 2011
• Królikowski J., Sułkowski J., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2008 r. (sygn. akt I CZ 29/08), „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 1
• Łabno A., Skarga konstytucyjna w Konstytucji III RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji III RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002
• Łabno A., Zasada równości i niedyskryminacji [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje. Problemy prawa i praktyki, red. L. Wiśniewski, Warszawa 2006
• Radziewicz P., „Przywilej korzyści” jako skutek prawny orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 4
• Rzewuski M., Rzewuska M., Dopuszczalność odmowy zastosowania przez sąd powszechny przepisu niekonstytucyjnego o odroczonej derogacji - aspekty intertemporalne, „Radca Prawny” 2010, nr 6
• Trzciński J., Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2002, z. 1
• Trzciński J., Zakres podmiotowy i podstawa skargi konstytucyjnej, [w:] Skarga konstytucyjna, red. J. Trzciński, Warszawa 2000
• Tuleja P., Grzybowski M., Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw jednostki w polskim systemie prawa [w:] Sądy i trybunały w Konstytucji i w praktyce, red. W. Skrzydło, Warszawa 2005
• Turska A., Faktualne i subiektywne wykluczenia prawne w skargach wniesionych do TK, [w:] Prawo i wykluczenie. Studium empiryczne, red. A. Turska, Warszawa 2010
• Wąsiewski G. J., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2009 r. (sygn. akt III PZP 2/09), „Państwo i Prawo” 2010, z. 10
• Wiącek M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2009 r. (sygn. akt III PZP 2/09), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 3
• Ziółkowski M., Skutki czasowe wyroków Trybunału Konstytucyjnego (w świetle orzecznictwa SN i TK), „Europejski Przegląd Sądowy” 2012, nr 4
• Zubik M., Wiącek M., Kompetencje sądu konstytucyjnego a granice swobody orzekania przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2012.04.02