Między domem a tułaczką. Dzieje Róży Zamoyskiej z Różanki (1862-1952)

• Authors: Stańczuk Tomasz

Title variants

EN

Between home and exile. History of Rose Zamoyski from Różanka (1862-1952)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Róża Zamoyska (1862-1952) była córką Stanisława Kostki Zamoyskiego i Róży Potockiej z Podzamcza. Róża wyszła za mąż za swojego kuzyna Augusta Adama Zamoyskiego w 1883. Mieszkali w Różance koło Włodawy. Róża Zamoyska była zaangażowana w sprawy religijne, społeczne i patriotyczne w dobrach włodawskich. Z powodu pierwszej wojny światowej za-kończyło się jej ustabilizowane życie. Zamoyscy zostali wygnani z Różanki i wyjechali do Rosji w 1915 roku. Podczas wojny dobra włodawskie zostały spustoszone, a rezydencja w Różance totalnie zniszczona. Rodzina Zamoyskich spędziła w Moskwie blisko rok. Następnie opuścili Moskwę i wyjechali do Winnicy na Podolu. W 1917 zmarł jej schorowany mąż August Adam. Róża opuściła Rosję i wyjechała do Szwecji i Danii. Powróciła do Polski w 1918 roku. Jej syn Konstanty Hubert nie odbudował pałacu w Różance i założył nową rezydencję w Ad-ampolu w dobrach włodawskich. Później Róża mieszkała w Warszawie i Adampolu. Podczas drugiej wojny światowej Niemcy wyrzucili rodzinę Zamoyskich z Adampola. Ostatnie lata Za-moyska spędziła w Krakowie i Niegoszowicach. Róża zmarła w 1952 roku i została pochowana na cmentarzu w Rudawie.

EN

Rose Zamoyska (1862-1952) was the daughter of Stanislaw Kostka Zamoyski (1820-1889) and Rose Potocka (1831-1890) from Podzamcze. Rose married August Adam Zamoyski in 1883. They lived in Rozanka near Wlodawa. Rose Zamoyska was involved in religious, social and national issues in Wlodawa's property. Her stabilized life ended, because of the First World War. Zamoyski family was expel from Różanka and they went away to Russia in 1915. During the war the lands of Włodawa was ravaged and the Rożanka residence was completly de-stroyed. Zamoyski family spent in Moscow nearby year. Afterwards they left Moscow and went to Winnica in Podole. Her sick husband August Adam died in 1917. Rose departed Russia and went to Sweden and Danemark. She returned to Poland in 1918. Her son Konstanty Hubert didn't rebuild Rozanka palace and he founded new residence of the family in Adampol in the Wlodawa property. Afterwards Rose lived in Warsaw and Adampol. During the Second World War Germans expelled Zamoyski's family from Adampol. Last years Zamoyska spent in Cra-cow and Niegoszowice. Rose died in 1952 and she buried in Rudawa cemetery.

Keywords

PL

Róża Zamoyska; Różanka; Włodawa; Adampol

EN

Rose Zamoyski; Rozanka; Wlodawa; Adampol

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2019
• Volume: 17
• Pages: 69-91

Dates

published

2019-09-25

Contributors

author

Stańczuk Tomasz

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Bem M., Od Augusta do Augusta. Zamoyscy herbu Jelita z Różanki nad Bugiem, Różanka 2018.
• Błyskosz J., Pamiętnik Podlasiaka z minionych dni od roku 1904 do roku 1914, Warszawa 2017, s. 121-124.
• Chełmszczyzna w Dumie. Mowy posłów przeciwnych uformowaniu guberni chełmskiej XXXI. Mowa posła L. Dymszy, wypowiedziana na posiedzeniu Izby Państwowej dnia 2-go lutego 1912 r. „Ziemia Lubelska”, R. 7 (1912), nr 102, s. 3-4.
• Czyż P. A., „Kronika pałacowa Zamoyskich z Adampola” ks. Romana Soszyńskiego z 1970 ro-ku, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, 2017, nr 15 s. 53.
• Kara za nauczanie „Ziemia Lubelska”, R.3, 1908, s. 3.
• Karpiński R., Katedra w Moskwie (rozm. przepr. I. Skubiś), „Niedziela” 2000, nr 2, http://niedziela.pl/artykul/63736/nd/KATEDRA-KATOLICKA-W-MOSKWIEhttp://niedziela.pl/artykul/63736/nd/KATEDRA-KATOLICKA-W-MOSKWIE (dostęp: 22.11.2018 r.).
• Krasicki A., Dziennik z kampanii rosyjskiej 1914-1916, Warszawa 1988, s. 312.
• Maziejuk Cz., Dzieje parafii w Różance nad Bugiem, Siedlce 2010, s. 30, 65-66.
• Piber A., Sobański Władysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX, Warszawa 1999-2000, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/wladyslaw-sobanski [dostęp 01.06.2018]
• Romanowski L., Pamiętniki z dziejów miasta i włodawskiej parafii 1913-1919, Włodawa 2015, s. 47-48.
• Stańczuk T., Pobyt rodziny Augusta Adama Zamoyskiego w Rosji i na Ukrainie w latach 1915-1917 na podstawie materiałów rodzinnych i relacji pamiętnikarskich, praca licencjacka napisana pod kierunkiem dr hab. Anny Barańskiej, prof. KUL, Lublin 2013, maszynopis w posiadaniu autora.
• Welik G., Ziemiaństwo guberni siedleckiej 1867-1912, Siedlce 2009, s. 101-103.